Përgatiti Esmeralda Birçaj, eksperte e shëndetit mendor
Është vërtet zemërthyese dhe e vështirë për mendjen njerëzore të kuptojë se çfarë mund të arrijë mizoria njerëzore. Dhe për fat të keq, e gjithë kjo me të cilën përballet vizitori i Aushvicit nuk ka ndodhur në ndonjë epokë të lashtë dhe të harruar, por disa dekada më parë. 1.1 milion njerëz, një taksë tragjike, një thikë në zemrën e historisë njerëzore dhe njerëzimit.
Një nga figurat më të mëdha të psikoterapisë ekzistenciale dhe i mbijetuari i Holokaustit ishte Viktor Frankl. Prindërit, vëllai dhe gruaja shtatzënë i vdiqën të gjithë në kampe. Ajo që ai doli nga ai tmerr i paimagjinueshëm u bë baza për librin e tij të madh dhe best seller “Kuptimi i jetës”.
“Ata prej nesh që jetonim në kampet e përqendrimit,” shkroi ai, “mund të kujtojnë burrat që kalonin nëpër kazermë duke ngushëlluar të tjerët, duke u dhënë atyre mbeturinat e fundit. Mund të kenë qenë të pakta, por janë prova e mjaftueshme që dikush mund t’i marrë një njeriu gjithçka, përveç një gjëje të fundit të lirive njerëzore – të zgjedhë qëndrimin e tij në çdo rrethanë, të zgjedhë rrugën e tij.
Për Frankl, “çdo ditë, çdo orë ofronte mundësinë për të marrë një vendim, një vendim që përcaktonte nëse do t’i nënshtroheshit apo jo atyre forcave që kërcënonin t’ju grabitin vetën tuaj, lirinë tuaj të brendshme”.
Dhe ajo që Frankli bëri me këtë liri ishte gjetja e kuptimit në dhimbje, në çdo lloj dhimbjeje. “Nëse ekziston kuptimi më i vogël në jetë, atëherë duhet të ketë kuptim në dhimbje”, ka shkruar ai. “Dhimbja është e rrënjosur thellë në jetë, ashtu si fati dhe vdekja. Pa vuajtje dhe vdekje, jeta njerëzore nuk mund të jetë e plotë”.
Sipas teorisë së tij, motivimi kryesor i njeriut është nevoja e tij për të gjetur kuptimin në jetën e tij, një kuptim unik dhe të veçantë. Vetë kuptimi se askush tjetër nuk mund ta zëvendësojë punën e tij në përmbushjen e misionit të tij është në thelb ajo që i jep qëllim dhe kuptim jetës së tij.
Frankl propozoi që kuptimi i jetës është diçka që ndryshon vazhdimisht ndërsa jetojmë. Por si mund të zbulohet një kuptim në jetën e tij? Ka tre rrugë përmes të cilave mund të gjesh kuptim:
Së pari, nëpërmjet krijimtarisë dhe arritjes së qëllimeve të rëndësishme për individin.
Së dyti, përmes ndjenjave dhe përjetimeve të thella, si kontakti me të bukurën, të vërtetën dhe mbi të gjitha dashurinë dhe,
Së treti, përmes një situate të pashmangshme, të dhimbshme që e shtyn personin të ndryshojë. Rasti i fundit nuk është një proces i thjeshtë dhe i lehtë dhe shumë herë nevojitet psikoterapi që njeriu të mund të durojë ndjenjat e tij të dhimbshme dhe në fund t’i japë kuptim përvojës së tij duke e kthyer dëshpërimin në shpresë.
Ndonjëherë për ndonjë arsye nevoja jonë për kuptim pengohet duke rezultuar në një ndjenjë zbrazëtie ekzistenciale dhe pafuqie. Ky dështim nuk konsiderohet një sëmundje mendore, por një provë shpirtërore që na thërret të ripërcaktojmë vlerat dhe qëndrimet tona.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
