Një nga frikat më të mëdha të këtij shekulli është të shohësh mendjen të shkelur nga të tjerët. Nëse është propaganda politike ose një person i vetëm me të cilin kemi marrëdhënie, frika se dikush mund të na bëjë gjëra që nuk duam të bëjmë është shumë e fortë.
Le të shohim së bashku se çfarë është manipulimi psikologjik.
Dallimi midis bindjes dhe manipulimit.
Sipas Robert Cialdini, profesor i psikologjisë në Universitetin e Arizonës, bindja është “aftësia për të treguar gjëra të tjera nga perspektiva jonë dhe t’i bëjë ata të bien dakord me ne, falë mënyrës sesi i paraqesim idetë tona”.
Nëse reflektojmë, ne përdorim çdo ditë bindje: kur duam ta bindim partnerin tonë të bëjë diçka, kur duam të kërkojmë një rritje, etj. Bindja në thelb nuk është e keqe, pasi individi mban vullnetin e tij për të ndryshuar. Në të njëjtën kohë, bindja mund të përdoret për qëllime fisnike.
Kjo nuk vlen për manipulimin.
Termi “manipulim psikologjik” nënkupton çdo veprim për të lejuar që dikush të arrijë një përfitim duke përdorur një person tjetër, i cili mashtrohet. Zakonisht shfrytëzon mosbalancimin e fuqisë brenda një marrëdhënieje, si ndërmjet një eprori dhe një vartësi, por gjithashtu midis një partneri dominues dhe një jo dominues.
Është padyshim një gjë e keqe.
Këtu janë pesë shenja për të kuptuar nëse dikush po ju manipulon
- Ju bën një surprizë negative.
Disa njerëz përdorin surpriza negative për t’ju destabilizuar dhe për të fituar një avantazh psikologjik. Kjo mund të bëjë dallimin gjatë negociatave. Në përgjithësi, ky informacion negativ paraqitet pa paralajmërim, kështu që manipulatori e zhvendos viktimën e tij dhe e pengon atë që të organizojë ide për të kundërshtuar lëvizjet e tij.
Cili është hapi tjetër?
Manipuluesi avancon kërkesa të mëtejshme që nuk ishin përfshirë në marrëveshjen fillestare, duke u mbështetur në gjendjen emocionale të ndryshuar të viktimës.
- Përdor strategjinë e terrorit.
Disa manipulues përdorin teknika frikësuese për të marrë atë që ata dëshirojnë. Ata mund të kërcënojnë të tjerët për t’u përjashtuar nga një komunitet ose të përballen me humbje të mëdha (në aspektin e shëndetit, sigurisë ose parave).
Një shembull janë grupet e adoleshentëve që detyrojnë djemtë e tjerë t’i nënshtrohen testeve reale për t’u pranuar nga grupi ose grupet që nxisin vajzat të vishen në një mënyrë të caktuar që të mos përjashtohen.
Për ta shmangur këtë, idealja do ishte të kërkohej më shumë kohë për të reflektuar pas marrjes së lajmit negativ dhe të mos pranohet menjëherë oferta kundër manipuluesve.
- Ju jep pak kohë për të vendosur.
Kjo është një teknikë shumë e zakonshme në mesin e dyqaneve. Manipulatori krijon tension dhe presion në viktimën e tij duke i kërkuar atij që të marrë një vendim në një kohë të shkurtër.
Teknika manipuluese e përsosur është ajo që nuk perceptohet si e tillë.
Kur unë ju them se manipuluesi ushtron presion ndaj viktimës së tij, nuk po i referohem faktit që i pari jep një ultimatum të qartë për të dytin, siç mund të bëjë një mafioz kundër një tregtari (p.sh. “Ju keni 24 orë për të vendosur nëse do të paguani, ndryshe …! “).
- Ai vazhdimisht thekson mosbalancimin e fuqisë ndërmjet jush dhe atij.
A keni folur ndonjëherë me dikë që vazhdimisht e ka theksuar titullin apo statusin e tij edhe kur nuk është kërkuar që ta bëjë këtë? Ai person po përpiqet të vendos veten si një autoritet në mendjen tuaj për të pasur një pikë përparësie në diskutim.
Edhe pse kjo teknikë është më pak delikate se të tjerat, ajo është ende shumë e fortë në kulturat ku theksi u jepet titujve dhe akuzave sesa rezultateve që një person e arrin në jetë.
- Praktikon ngacmimin intelektual.
Kur dikush që dëshiron të na manipulojë është i vetëdijshëm se argumentet e tij bazohen në gënjeshtra, gjysmë të vërteta ose në arsyetime të shtrembëruara, ai përpiqet ta zhvendosë vëmendjen tonë nga përmbajtja e fjalës në një autoritet të supozuar.
Burimi / psicologiaapplicata.com
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
