Vetëbesimi nuk jepet hua, nuk shpërfillet dhe nuk harrohet në xhepat e të tjerëve. Sidoqoftë, ne vazhdojmë të jemi pjesë e një shoqërie që ka nevojë për përforcim të jashtëm për të mbështetur veten dhe ne vazhdojmë të themi “po” me një zë të butë, kur duhet të themi “jo” në mënyrë të vendosur. Ne harrojmë, pothuajse pa e kuptuar, se disa gjëra janë vdekjeprurëse kur ndalojmë të duam veten …
Duhet ta pranojmë, pak dimensione psikologjike kanë tërhequr kaq shumë interes, kaq shumë botime dhe udhëzime në tregun botues dhe rritjes personale si vetëvlerësimi. Shumica prej nesh njohin konceptet, terminologjinë, strategjitë dhe teknikat e rafinuara të përhapura nga gurët e mirënjohur që na ftojnë për të përmirësuar jetën tonë të përditshme dhe për të zhvilluar potencialin tonë.
Por a kemi vërtet sukses? A mund ta rritim vërtet vetëvlerësimin tonë? E vërteta është se nuk është aq e lehtë. Ne largohemi nga shtëpia pasi kemi përsëritur para pasqyrës shprehjen: ” Unë e dua veten, unë mund të mos bëj asgjë dhe askush nuk do të marrë më të mirën nga unë”.
Në një kohë të shkurtër, ne gjejmë veten në kutinë e daljes nga qarqet vicioze të përbërë nga mendime negative. Ne e gjejmë veten ballë për ballë me pasiguri, me frikën e asaj që do të thonë të tjerët dhe ne i kushtojmë veprimet tona një kërkimi të palodhshëm për miratim që të përdoret si oksigjen i përkohshëm për të marrë frymën e vetëvlerësimit tonë.
Nuk është e lehtë dhe nuk është para së gjithash sepse shpesh kemi një ide të kufizuar të asaj që është vetëvlerësimi, pse jo, nuk mjafton të duash veten. Është po aq e rëndësishme për të përmirësuar dhe punuar në dimensione themelore të tilla si perceptimi i personit tonë, si dhe ndërveprimet që kultivojmë me ata që na rrethojnë.
Siç do ta kuptoni, në një pëlhurë komplekse e cila është identiteti ynë social dhe emocional, ka kaq shumë shtresa që është e nevojshme për t’i përforcuar apo edhe për t’i ripërtërirë. Prandaj ju ftojmë të reflektoni në strategjitë e mëposhtme që ne propozojmë.
- Mësoni të jeni të mjaftueshëm
Fakti i të mos diturit për të “ushqyer”, “të kujdeseni për veten” është një mallkim, një lloj magjie që ju shtyn vazhdimisht për të bërë të njëjtin gabim, për të miratuar të njëjtën sjellje, ju kërkoni nga të tjerët atë që ju vetë nuk e ofroni.
Nëse nisim një projekt, presim që partneri, miqtë dhe familja të na mbështesin në çdo ide, shpresë, qëllim dhe propozim. Nëse ata nuk e bëjnë këtë, nëse vlerësojnë ndonjë aspekt në mënyrë negative, ne kemi ndjenjën se në thelb ata vetëm duan të hedhin në erë planet tona. Në atë pikë, ne mund ta konsiderojmë atë një sulm personal.
Ne duhet të jemi njerëz të pavarur emocionalë, individë që e perceptojnë veten si të guximshëm, të vlefshëm dhe të denjë për të synuar ndonjë qëllim. Vetëm në këtë mënyrë, ne do të jemi në gjendje të gjejmë pjesën pozitive të kritikës.
- Shmangni vetë-deklarimet pozitive dhe gjenerike
Është e mundur që kjo formulë rituale ose e ngjashme mund të jetë e dobishme për më shumë se një person, por duhet të jetë e qartë se këto shprehje gjenerike pothuajse gjithmonë funksionojnë si “kalori boshe”. Me fjalë të tjera, ato japin kurajë për një periudhë të kufizuar kohore, pas disa orësh ato zhduken dhe, në këtë mënyrë, edhe efekti i tyre. Ato janë ide të paqëndrueshme, abstrakte që vështirë se kujtojnë kujtimet që shërbejnë si motivim i vërtetë.
- Krijoni sistemin tuaj emocional të imunitetit
Vetëvlerësimi i dobët na bën të prekshëm nga shumë “lëndime” psikologjike që mund të ndodhin në jetën e përditshme, qofshin ato të vogla apo të mëdha. Ne jemi më pak rezistent ndaj zhgënjimit, zhgënjimet na bëjnë më shumë dëm, përpiqemi të merremi me ankth ose stres.
Është e domosdoshme të krijohet një “sistem imunitar emocional” i vërtetë. Ashtu si trupi ynë ka organe, qeliza dhe mekanizma të ndryshëm për të mbrojtur veten kundër viruseve, baktereve dhe infeksioneve të mundshme, ne gjithashtu duhet të bëjmë punë psikologjike.
Kjo është thjesht për të përvetësuar ndonjë strategji të komunikimit që na bëjnë të kuptojmë rëndësinë e përbërësit të duhur që mund të na forcojë, të veprojë si një pengesë mbrojtëse: vetë-respekt, vetë-besim, një vetë-perceptim të mirë, pozitiv, ndjenja humori, aftësia për të ditur si të thoni “jo”.
- Vetëbesimi nuk ushqehet vetëm me shpresë, ai ka nevojë për bindje
Ka njerëz që, në mënyrë që të forcojnë vetëvlerësimin e tyre, t’i thonë vetes fraza të tilla: “Gjithçka do të jetë mirë, unë do të jem shumë i suksesshëm, do ta marr këtë, atë dhe çdo gjë tjetër që dua”.
Siç është përmendur tashmë, përforcimet e këtij lloji kanë një bateri që nuk zgjat shumë. Ne duhet ta kuptojmë se kur jemi përballë një personi me vetëbesim të ulët, është e padobishme të ushqejmë shpresat e rreme, ky person ka nevojë për bindje, gjëra konkrete, realiste dhe të prekshme.
Prandaj është e nevojshme të mësohet se si të “ushqehet” dhe në këtë kuptim gjëja më e mirë për t’u bërë është të përqendrohesh në aftësitë, sukseset dhe në një perspektivë realiste.
- Pranoni, ju jeni dhurata më e bukur e kësaj jete
Si mund të mohoni një gjë të tillë? Në qoftë se ne duam me të vërtetë të përmirësohemi dhe të rrisim vetëvlerësimin për veten tonë atëherë ajo që duhet bërë është: Ne duhet të pranojmë trupin dhe shpirtin, ne duhet ta bëjmë këtë gjë për të kuptuar se ne jemi gjëja më e bukur në këtë jetë. Nuk ka asnjë arsye që të keni turp për faktin e të ndjerit në këtë mënyrë.
Asgjë nuk është më e rëndësishme se sa ky trup që na lejon të ecim përpara; asgjë nuk është më e denjë se kjo mendje, kjo lëkurë dhe kjo zemër, të cilat meritojnë të duhen për t’u ndier më të fortë dhe të bukur.
- Eksploroni, kërkoni, hetoni
Vetëbesimi i dobët na ul në kufijtë e zonës së rehatisë, në themelet e paqëndrueshmërisë dhe në dhomat e errëta të frikës. Ai pëshpërit se është më mirë të mos përpiqemi, të mos rrezikojmë e të mos shqyrtojmë, sepse me shumë gjasa do të përfundojmë duke gabuar ose duke dështuar para të tjerëve.
Nëse me të vërtetë duam të kuptojmë ndryshime të vërteta dhe të mundshme brenda një muaji, ne duhet të jemi të zënë: të shqyrtojmë, të kërkojmë, të hetojmë.
Nuk ka nevojë që të jesh krejtësisht i sigurt nga diçka për të “provuar” gjëra të reja, duhet të merrni rrezikun dhe të improvizoni më shpesh, duke e lejuar vetveten të largohet nga parimi i intuitës dhe ndjenja e kënaqësisë, në vend të hijes së frikës dhe shqetësim.
Pas realitetit dhe gjithçka që na rrethon janë gjëra të fshehura, njerëz dhe situata me të vërtetë të këndshme që meritojnë të zbulohen.
- Gjeni një ekuilibër mes arsyes dhe intuitës
Njerëzit me vetëbesim të ulët kanë një tendencë të madhe për të racionalizuar çdo gjë. “Nëse bëj, ata mund të mendojnë keq, unë duhet ta bëj këtë që të kuptojnë se unë jam e aftë”.
Ky racionalizim, për të analizuar çdo detaj, deri në pikën e parashikimit të asaj që mund të ndodhë dhe çfarë jo, shpesh na shtyn të jetojmë situatat e ankthit destruktiv.
Ne duhet të rimarrim ndjenjën, dëgjimin dhe shijen e emocioneve tona dhe të na japë leje për të braktisur frikën dhe pasigurinë.
Ne rrezikojmë të shijojmë ndjenjën e dhënies së përparësisë ndaj vetes, të konsiderojmë veten si gjëja më e rëndësishme në jetën e përditshme dhe të ushqehemi siç e meritojmë, pa shumë zinxhirë, burgje ose ngurrim.
- Vetë-lavdërimi nga koha në kohë është një ide e mirë
Vetë-lavdërimi është i nevojshëm dhe shumë i dobishëm për rritjen e vetëvlerësimit të dikujt. Sidoqoftë, duhet t’i kushtojmë vëmendje një nuance të vogël: nuk duhet t’i japim vetes lavdërime të lehta ose të ekzagjeruara, por vetëm kur ne kemi bërë diçka të mirë, diçka me të cilën jemi vërtet krenarë.
“Sot ndihem mirë me veten time, sepse kam arritur të jem e sukseshme edhe përkundër faktit që askush nuk më ka besuar”.
- Shpërbleni veten çdo ditë, ju e meritoni
Është e mundur që në jetën e përditshme të kushtojnë çdo përpjekje, mendim apo energji për të shpërblyer të tjerët, për t’i ndihmuar ata, për të thjeshtuar jetën e tyre, për t’u përshtatur me programet e tyre, pritjet e tyre, çfarë duan nga ju.
Kjo mënyrë jetese në afat të gjatë mund t’ju japë vetëm një gjë: vuajtje.
Pra, të dashur lexues, për të përmirësuar vetëbesimin dhe për të filluar ndryshime reale brenda një muaji, mëso të shpërblehesh çdo ditë në mënyra të ndryshme:
- Jepini vetes kohë vetëm për veten.
- Shkoni për një shëtitje, vrap, ecni në mes të natyrës.
- Ofrojini vetes një filxhan kafe dhe filloni një dialog të brendshëm në të cilin të vendosni përparësitë tuaja.
- Qëndro vetëm me një libër, një arratisje e vogël, një orë heshtje dhe vetmi.
- Shpërblehuni çdo ditë duke treguar veten në përputhje me dëshirat dhe veprimet tuaja.
- Shoqërohuni me njerëz pozitiv në jetë dhe largojini ata që ju bëjnë të ndiheni të pakëndshëm, ata që vendosin gjemba në vetëvlerësimin tuaj.
Në përfundim, ne jemi të vetëdijshëm për faktin se riparimi dhe trajtimi i fragmenteve të një vetëvlerësimi të plagosur ose të thyer kërkon kohë. Megjithatë, një ndërmarrje e ngjashme ka nevojë për dy komponentë themelorë: vullnet dhe këmbëngulje.
Pak nga pak, do të gjeni një dimension ideal ku, nëpërmjet distancave të drejta dhe vetëbesimit, mund ta duash veten pak më shumë, pa frikë, faj apo shqetësime. Rruga për të arritur këtë pikë është tashmë shumë e rëndësishme dhe e kënaqshme në vetvete.
Përgatiti: Brikela Daci | Burimi / lamenteemeravigliosa.it
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.