Përgatiti: Qamil Gjyrezi, lektor i psikologjisë aplikative dhe terapisë së artit
Terapia e muzikës, pikturës dhe dancit përdor fuqinë shprehëse të arteve krijuese për përmirësime emocionale dhe fizike/lëvizore.
Danci është një formë arti interpretuese që përbëhet nga sekuenca të zgjedhura me qëllim të lëvizjes njerëzore. Kjo lëvizje ka vlerë estetike dhe simbolike, dhe njihet si vallëzimi nga interpretuesit dhe vëzhguesit brenda një kulture të veçantë. Vallëzimi mund të kategorizohet dhe përshkruhet nga koreografia e tij, nga repertori i lëvizjeve, ose nga periudha historike dhe vendi i origjinës.
Terapia e dancit/lëvizjes (DMT, dance moviment therapy) në SHBA dhe Australi ose Psikoterapia e dancit, lëvizjes (DMP, dance moviment psychotherapy) në Mbretërinë e Bashkuar është përdorimi psikoterapeutik i lëvizjes dhe vallëzimit për të mbështetur funksionet intelektuale, emocionale dhe motorike të trupit si një modalitet i terapive të arteve krijuese. Terapia e dancit, studion lidhjen ndërmjet lëvizjes dhe emocioneve.
Metodologjia
Metodologjia e terapisë së dancit, është mjaft heterogjene dhe praktikuesit merren me një shumëllojshmëri të primeve psikoterapeutike dhe kinetike. Kinetike, kinein do të thotë lëvizje, sekuencave artistikisht të ndërthurura të lëvizjeve. Shumica e trajnimeve në terapinë e dancit ka një bazë teorike të themeluar nga të cilat punojnë, për shembull teoria psikodinamike, psikologjia humaniste, terapia integruese, terapia e sjelljes njohëse, terapia ekzistuese etj. Varësisht nga qasja ose kombinimet e qasjeve praktikuesit e terapisë së dancit punojnë në procese shumë të ndryshme dhe synimet janë përmirësimi i çrregullimit emocional ose fizik.
Përveç bazës psikoterapeutike të punës së tyre, mund të përdoren qasje të ndryshme për lëvizjen dhe vallëzimin.
Përderisa disa terapistë të dancit punojnë me lëvizjen dhe stilet e kodifikuara të vallëzimeve, të tilla si balet, valle popullore, kërcime bashkëkohore etj., shumica punojnë brenda kuadrit kinetik të praktikave të lëvizjes dhe ekspresive të lëvizjes, zakonisht me një element të rëndësishëm të improvizimit të strukturuar.
Fazat e procesit të Terapisë së dancit:
Përgatitja: Faza e ngrohjes, një hapësirë e sigurt vendoset pa pengesa e zbavitje, formohet një marrëdhënie mbështetëse me një provë e krijuar për pjesëmarrësit që të njihen me lëvizjen me sytë e tyre të mbyllur.
Ngrohja: Lideri i seancës nxit duke folur pjesëmarrësin të shkojë drejt imazheve të nënvetëdijshme, të hapura, të përdorura për të krijuar një mjedis të brendshëm që i kushtohet pjesëmarrësit, një atmosferë të relaksuar dhe lëvizje simbolike.
Shpjegimi: Procesi i cili integrohet nëpërmjet ndërgjegjësimit të vetëdijshëm nëpërmjet dialogut me dëshmi, vetë-reflektim në të cilin pjesëmarrësi zbulon dhe zgjidh motivimet nënvetëdijshme, vetëdija e rritur vetë, që mund të ketë efekte pozitive dhe negative.
Vlerësimi: Në fund të seancës diskutohet për njohuritë dhe rëndësinë e procesit të terapisë dhe është përgatitje për t’i dhënë fund terapisë së vallëzimit.
Kërkimi shkencor
Terapia e dancit nuk është një fushë e përcaktuar e praktikës mjekësore dhe ka pranim dhe njohje të ndryshme në vende të ndryshme. Në vendet ku kërkohet një nivel Master i arsimit, terapistët vallëzimit shpesh punojnë brenda ambienteve mjekësore psikiatrike së bashku me profesionistë të tjerë të kujdesit shëndetësor, ndërsa në vendet e tjera praktika e terapisë së vallëzimit është anësore dhe kryesisht ndodh në mjedise private dhe të pavarura.
Për këtë arsye, hulumtimi shkencor në mekanizmat dhe efikasitetin e terapisë së dancit është ende në fillimet e saj. Përveç kësaj, pasi që praktika e terapisë së dancit është heterogjene dhe fushëveprimi dhe metodologjia ndryshojnë shumë, kjo e bën edhe më të vështirë krijimin e bazave të provave mjekësore rigoroze. Megjithatë, ekzistojnë studime që sugjerojnë rezultate pozitive të terapisë së dancit.
Përfitimet nga terapia
Hulumtimet kanë zbuluar se përdorimi i lëvizjeve të dancit si një formë terapie aktivizon disa funksione truri në të njëjtën kohë: kinestetike, racionale, muzikore dhe emocionale. Ky lloj i lëvizjes kërkon forcë mendore, fizike dhe emocionale për të punuar në të njëjtën kohë. Në një studim hulumtues, të moshuarit u vendosën në një studim 21-vjeçar për të parë nëse ndonjë veprimtari rekreative fizike ose konjitive ndikoi në mprehtësinë mendore. Studiuesit kanë monitoruar shkallën e demencës tek pjesëmarrësit e moshuar. Studimi përfshinte aktivitete konjitive siç janë leximi i librave, duke bërë fjalëkryqe, duke luajtur instrumente muzikore dhe aktivitete fizike si golf, duke ecur për stërvitje dhe vallëzim. Rezultatet treguan se pothuajse asnjë nga aktivitetet fizike duket se nuk ofronte ndonjë mbrojtje kundër demencës. Veprimtaria me përqindjen më të lartë të mbrojtjes kundër demencës shkoi shpesh (76%). Ishte ulja më e madhe e rrezikut të çdo aktiviteti të studiuar, njohës apo fizik. Kjo është për shkak se terapia e dancit kombinon fusha të shumëfishta të trurit për të punuar së bashku në të njëjtën kohë, sesa thjesht stimulimin e një zone në një kohë.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
