Demenca VASKULARE është forma e dytë më e zakonshme e demencës pas sëmundjes Alzheimer. Kjo mund të ndodhë pas një goditje, dhe përfshin simptoma të tilla, si problemet e marrjes së vendimeve dhe vështirësi në përqendrim.
Demenca vaskulare prek 150,000 njerëz në Britani të Madhe, duke e bërë atë llojin e dytë më të përhapur të çmendurisë.
Shenjat shfaqen kur truri është dëmtuar për shkak të problemeve me furnizimin me gjak.
Ajo shkaktohet nga ngushtimi i enëve të gjakut brenda trurit – një goditje – e cila ndërpret furnizimin me gjak të trurit, zakonisht si rezultat i mpiksjes së gjakut.
Shenja të zakonshme:
Shenjat më të shpeshta në fazat e hershme janë problemet me planifikimin ose organizimin, marrja e vendimeve ose zgjidhja e problemeve, vështirësitë pas një sërë hapash, proces i ngadaltë mendimi, probleme në përqëndrim ose periudha të konfuzionit të papritur. Një person mund të ketë gjithashtu vështirësi me kujtesën, gjuhën dhe aftësinë për t’i perceptuar gjërat si duhet. Ndryshimet e humorit mund të jenë gjithashtu një simptomë kryesore e gjendjes. Disa njerëz përjetojnë ndryshime në humor – duke u bërë shumë të pakënaqur ose shpërthejnë në lot, dhe nuk është e pazakontë që disa të përjetojnë depresion ose ankth si pasojë e sëmundjes.
Megjithatë, shenjat mund të ndryshojnë në varësi se cila pjesë e trurit është prekur.
Kjo mund të rezultojë në vështirësi në të folur, dobësi ose paaftësi për të lëvizur gjymtyrët. Humbja e kontrollit të fshikëzës mund të ndodhë gjithashtu.
A ka ndonjë efekt tjetër?
Edhe pse jo të gjithë ata që kanë një goditje në tru zhvillojnë demencë vaskulare, Shoqata e Alzheimer thotë se një në pesë njerëz që kanë një goditje të trurit do të zhvillojnë demencë brenda gjashtë muajve në vijim.
Gjendja mund të shkaktohet nga një seri goditjesh të vogla që shkaktojnë dëme në tru. Këto shpesh mund të jenë pa simptoma ose të shkakton simptoma të përkohshme. Për të funksionuar siç duhet, qelizat e trurit kanë nevojë për furnizim të vazhdueshëm me gjak.
Por nëse ndikohet sistemi i enëve të gjakut – mënyra me të cilën gjaku shpërndahet në tru – qelizat e trurit mund të dëmtohen dhe përfundimisht do të vdesin.
Kush është në rrezik?
Njerëzit që kanë patur goditje, diabet ose sëmundje të zemrës kanë dy herë më shumë gjasa të zhvillojnë gjendjen, por kushtet si depresioni ose apneja e gjumit mund t’i vënë njerëzit në rrezik.
Studiuesit besojnë gjithashtu se ka faktorë gjenetikë pas demencës vaskulare.
Ndryshimet e jetesës, të tilla si mbajtja e presionit të gjakut përmes dietës dhe stërvitjes, mund të zvogëlojnë rrezikun tuaj.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
