A paraqet fëmija juaj shenja të tilla:
- Qan dhe zemërohet shpejt
- Shmang situatat sociale
- Është i brengosur vazhdimisht
- Ankesa të stomakut ose dhimbje koke
- Përjeton sulme paniku të papritura dhe të shpeshta
Nëse jeni përgjigjur po në ndonjë nga këto shenja, fëmija juaj mund të përjetojë ankth.
Ankthi është një nga shqetësimet më të zakonshme të shëndetit mendor për fëmijët dhe të rriturit, duke ndikuar mbi 20% të fëmijëve dhe adoleshentëve. Të rinjtë e shqetësuar shpesh janë të qetë, të sjellshëm, dhe shpesh kalojnë pa u vënë re nga prindërit, mësuesit … Të tjerët mund të etiketohen me çrregullim të vëmendjes ose fëmijë “të këqinj”. Në të dy skenarët fëmijët nuk arrijnë të marrin ndihmën që kanë nevojë . Mjerisht, ankthi i patrajtuar mund të çojë në depresion, mundësi të humbura në karrierë dhe marrëdhënie, përdorim më të madh të substancave dhe zvogëlim të cilësisë së jetës.
Prindërit shpesh thonë se që në moshë të vogël ata e dinin se kishte diçka të ndryshme tek fëmija e tyre, por nuk e njohin menjëherë atë si një problem ankthi.
Ankthi mund të menaxhohet me sukses!
Prindërit luajnë një rol thelbësor për të ndihmuar fëmijën ose adoleshentin për të menaxhuar ankthin. Kur aftësitë përballuese dhe sjellja e guximshme shpërblehen dhe praktikohen në shtëpi, fëmijët dhe adoleshentët mund të mësojnë të përballen me frikën e tyre, të marrin rreziqe të arsyeshme dhe në fund të fitojnë besim.
Çfarë ju dhe fëmija juaj duhet të dini për ankthin?
Ankthi është normal. Gjithkush përjeton ankth kohë pas kohe. Na paralajmëron për kërcënime, na mbron nga rreziku dhe na ndihmon të arrijmë qëllime të rëndësishme. Për shembull, është normale të ndiheni të shqetësuar para se të bëni një provim të rëndësishëm.
Ankthi nuk është i rrezikshëm. Edhe pse ankthi ndihet i parehatshëm, është i përkohshëm dhe përfundimisht do të ulet. Ndjesitë që përjetojmë në një situatë ankthi janë të dizajnuara për të na njoftuar dhe aktivizuar. Ata janë normale dhe janë pjesë e mekanizmit të përgjigjes natyrale të trupit tonë. Trupi ynë është mjaft i zgjuar për të kuptuar se kur duhet “të rritet” dhe kur të “qetësohet”.
Ankthi është adaptiv. Ankthi na ndihmon të përgatitemi për rrezik të vërtetë. Gjithashtu mund të na ndihmojë të bëjmë më të mirën dhe të na motivojë të studiojmë për një provim ose praktikë për një lojë të madhe. Kur përjetojmë ankth, kjo shkakton reagimin tonë “përpjekje-fluturim-ngrirje”, dhe përgatit trupin tonë për të reaguar. Për shembull, zemra jonë rreh më shpejt për të pompuar gjakun tek muskujt tanë, kështu që ne kemi energji për të luftuar rrezikun. Pa të, nuk do të mbijetonim. Kemi nevojë për pak ankth.
Ankthi është pjesë e jetës. Tentimi për të eliminuar ankthin nga jeta e fëmijës suaj është pothuajse e pamundur dhe madje edhe nëse është e mundur, nuk jemi të sigurt që do të keni krijuar një jetë me vlerë për fëmijën . Meqë ankthi është kudo, një nga dhuratat më të mëdha që ju mund t’i jepni fëmijës suaj të shqetësuar, është besimi dhe aftësia për të toleruar ankthin sa herë që ndodh, dhe për të vazhduar jetën!
Ankthi mund të bëhet problem. Mendoni për ankthin si mjegulla: nëse mbulon gjithçka, e bën të vështirë ta shihni, ju ndalon të bëni atë që zakonisht bëni, atëherë ka gjasa të bëhet një problem.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
