Dëgjimi aktiv, teknika për të ndihmuar ata që ndihmojnë

Një nga karakteristikat që duhet të ketë çdo profesionist në marrëdhëniet ndihmëse, përfshirë vullnetarizmin, është ajo e të dish të marrësh pjesë aktivisht në marrëdhëniet me tjetrin, duke u përpjekur ta kuptosh atë dhe të komunikosh një kuptim të këndvështrimit, ndjenjave dhe qëndrimeve të personit tjetër. Ky qëndrim mund të përmblidhet me termin “dëgjim aktiv”, i cili thekson rolin e pjesëmarrjes aktive, duke adoptuar një qëndrim jo-direktiv. Dëgjimi aktiv është aftësia për t’i kushtuar vëmendje komunikimit të tjetrit pa bërë gjykime.

Është një veprim i qëllimshëm që kërkon vëmendje për të kapur atë që tjetri na referon në mënyrë të qartë dhe të nënkuptuar, si verbal ashtu edhe joverbal. Që dëgjimi të bëhet aktiv, duhet të jetë i hapur dhe i disponueshëm jo vetëm për të tjerët dhe atë që thonë ata, por edhe për veten e tyre për të dëgjuar reagimet e tyre, për të qenë të vetëdijshëm për kufijtë e këndvështrimeve të tyre.

Një element thelbësor i dëgjimit aktiv është përdorimi i teknikës së riformulimit, si një mënyrë e përkthimit me fjalë të përpjekjes për të kuptuar përvojën subjektive të tjetrit. Lehtësimi i shprehjes së mjeteve të tjera kohë pas kohe krijimi i kushteve ndërpersonale që përshtaten më mirë me karakteristikat e fjalës së subjektit, duke e mbështetur, inkurajuar atë, por gjithashtu duke përqendruar vëmendjen dhe shprehjen.

Vëmendja, pjesëmarrja dhe dëgjimi nënvizohen në mënyrë të dobishme dhe sinjalizohen nga lëvizje të vogla të pëlqimit përmes tundjes së kokës ose nga verbalizime të thjeshta, ato që lëshohen zakonisht kur dëgjon me kujdes një person tjetër që flet (për shembull “Uhm”, “Uh-uh”, “po” etj.). Këto ndërhyrje të shkurtra verbale ose joverbale quhen Nxitje (përkujtesa, sugjerime) dhe shërbejnë për t’i bërë të ditur personit tjetër se “ne jemi me ta” dhe se i inkurajojmë ata të vazhdojnë me bisedën.

Është shumë e rëndësishme të sqarohet se riformulimi dhe sqarimi nuk është një pajisje teknike për tu mësuar dhe zbatuar mekanikisht. Përkundrazi, është çështje e të mësuarit të një mënyre të të qenit dhe të bashkëveprimit me tjetrin, e karakterizuar nga një interes i sinqertë dhe një përpjekje për ta kuptuar atë, që zbulohet përmes riformulimit.

Ekzistojnë tre elementë qendrorë të riformulimit:

Rishkrimi është një përgjigje ose reagim ndaj mesazhit të personit tjetër;
Riorganizimi zakonisht është më i shkurtër dhe / ose më i qartë se mesazhi i personit tjetër dhe i referohet diçkaje të thënë nga vetë bashkëbiseduesi, përmes fjalëve të tjera pa ndryshuar mesazhin;
Riorganizimi nuk merr formën e një deklarate, përkundrazi është formuluar me intonacionin ose kuptimin e një kërkese, të qartë ose të nënkuptuar, e cila synon t’i kërkojë klientit konfirmimin e saktësisë së vetë riformulimit.

Shembull:

A: Kohët e fundit, në familje, gjërat nuk kanë shkuar shumë mirë. Unë grindem shpesh me gruan time, nuk di çfarë të mendoj…

B: A ndiheni të hutuar dhe të shqetësuar?

Ekziston riformulimi i thjeshtë dhe riformulimi i ndjenjës.

Riorganizimi i thjeshtë konsiston në thjesht kthimin dhe ri-propozimin e bashkëbiseduesit për përmbajtjen e dukshme të komunikimit të tij. Në terma të përgjithshëm, riformulimi i thjeshtë konsiston në përsëritjen, parafrazimin ose përmbledhjen e komunikimit të sapo marrë nga subjekti.

Llojet e ndryshme të riformulimit të thjeshtë mund të dallohen, bazuar në madhësinë e mesazhit që riformulohet:

Jehonë ose përsëritje e thjeshtë: përsëritje e fjalëve të fundit të thënë nga bashkëbiseduesi, me qëllim kërkimin vazhdimit të fjalës

Shembull

A: Unë e kam shumë problem të flas me vëllain tim kohët e fundit. Më duket se ka gjithmonë keqkuptime, probleme… Nuk e di nëse…

B: Nëse?

A: A ia vlen të vazhdosh të këmbëngulësh për të kërkuar një dialog me të?

Përsëritje e pjesshme: Disa fjalë përsëriten brenda fjalisë së bashkëbiseduesit, me synimin për t’u thelluar në një temë të caktuar.

Shembull

A: Unë gjithmonë e kam atë mendim në kokën time, i cili më pengon të ndihem i qetë.

B: Ai mendim?

A: Po, fakti që nëna ime po plaket dhe se ndoshta, herët a vonë, do të duhet të përballem me humbjen e saj.

Parafrazimi: Ai konsiston në propozimin e klientit për aspektet themelore të fjalës së tij, në një formë më koncize dhe nëse është e mundur, më të qartë. Shpesh ky lloj riformulimi fillon me një formulë gjuhësore që dëshiron që natyra e saj të mos jetë absolute:

“Nëse e kuptoj saktë”, “Duket se kuptoj se ti”, “Më korrigjo nëse jam gabim”, “Le të përpiqemi të shohim nëse e kuptoj”, “A po ma thua këtë”, etj.

Shembull

A: Do të kishte kaq shumë gjëra për të thënë, kaq shumë probleme, puna mbi të gjitha, nuk di nga të filloj, nuk është mirë në punë, nuk është mirë…

B: Nëse e kuptoj saktë, puna aktualisht është problemi kryesor, a është kështu?

Riformulimi i përmbledhjes: Gjithashtu përmbledhja e thënë është, në fakt, një parafrazë që i referohet një pjese më të madhe të fjalës, me të cilën i propozohet bashkëbiseduesit sinteza e një teme ose një grup temash të zhvilluara në disa ndërrime të komunikimit.

Shembull

B (Pas një ekspozite të gjerë të A): Ju më keni treguar në detaje për vështirësitë tuaja në këtë periudhë, të cilat, nëse e kuptoj saktë, lidhen kryesisht me nevojën për të marrë një vendim në lidhje me blerjen e një shtëpie të re për familjen tuaj. Nga njëra anë mendoni se është një hap i domosdoshëm, nga ana tjetër ju jeni mjaft të frikësuar nga gjithçka që kjo përfshin… nëse e kuptoj mirë.

Nëse riformulimi i thjeshtë lehtëson procesin e komunikimit, riformulimi i ndjenjës shërben për të nxjerrë në pah qëllimin, afeksionin ose qëndrimin e natyrshëm në fjalët e bashkëbiseduesit dhe për t’i propozuar ato pa ia imponuar.

Shpesh bëhet fjalë për të kuptuar një kuptim personal të një natyre emocionale, të shfaqur në komunikimin verbal dhe joverbal, dhe për ta reflektuar atë tek klienti me takt dhe ndjeshmëri.

Shembull

A: Unë isha vërtet i zemëruar me burrin tim, do ta kisha grushtuar nga sa zemërim ndjeja brenda

B: Ti ishe i tërbuar me të ..

A: Ajo është e tërbuar! Edhe më shumë!

Kjo ndërhyrje mund të ketë të bëjë jo vetëm me ndjenjat në kuptimin e ngushtë, por me të gjithë gamën e afeksioneve të bashkëbiseduesit dhe t’i referohet gjendjeve shpirtërore të tij, pritjeve, qëllimeve, kuptimeve subjektive etj.

Shembull

A: Pra … Unë vazhdoja të pyesja se çfarë duhet të bëja, duhej të gjeja një përgjigje, për mua ishte jetike, unë duhej të vendosja se çfarë të bëja, nuk mund të qëndroja ashtu, akoma…

B: Ishte sikur të ndjeje se dëshironit të reagonit në një farë mënyre

A: Po, ashtu është, unë u ndjeva sikur doja të reagoja …

Është thelbësore të kihet gjithmonë në mendje se teknikat aktive të dëgjimit mund të jenë një modalitet komunikimi që lehtëson marrëdhëniet midis profesionistit dhe pacientit, por elementi që nuk mund të njihet për një aleancë të mirë terapeutike është vërtetësia me të cilën njëri i afrohet tjetrit, një autenticitet personal, identitet dhe një kuriozitet i sinqertë ndaj përvojave të tjetrit. Pa këto elemente, teknikat aktive të dëgjimit rrezikojnë të marrin një funksion manipulues në dëm të personit që vuan dhe ka nevojë për dëgjim të sinqertë, me qëllimin e vetëm të ushqejë një narcizëm pervers të atyre që e adoptojnë, prandaj është gjithmonë e këshillueshme të jesh i kujdesshëm nga të gjithë ata që garantojnë se “Falë ndihmës ose teknikave të mia, jeta juaj do të ndryshojë për mirë”.

Burimi / https://www.ilsigarodifreud.com/

Artikuj të ngjashëm