Shpesh thuhet se për të qëndruar në formë duhet ngrënë më pak dhe duhet bërë më shumë aktivitet fizik, por kjo paraqet një problem të dukshëm, pasi të qenit aktiv ju bën të uritur kështu që ekziston rreziku që ju të hani më shumë…
Ne ende kërkojmë mekanizmin që rregullon se si energjia që harxhojmë përkthehet në nivelin tonë të oreksit. Në një botë ideale, trupi i njeriut do të kalibrohej për të zbuluar menjëherë ndryshimet në sasinë e energjisë që ne përdorim dhe pastaj të sinjalizojë sasinë e duhur për ta balancuar atë. Për fat të keq jo: të gjithë vuajmë nga uria dy ose tri herë në ditë, ndonjëherë më shumë, pavarësisht asaj që bëjmë.
Edhe trupat tanë lëshojnë sinjale shumë më të forta rreth oreksit tonë kur nuk kemi ngrënë mjaftueshëm në krahasim me rastet kur hamë shumë. Ky raport i përditshëm reagon për të shpjeguar pse njerëzit e dhjamosur ndjejnë shumë “ndjenjën e urisë”.
Misteret e oreksit
Ka shumë që nuk e kuptojnë efektin e rritjes së aktivitetit. Shumica prej nesh djegin sasi të ndryshme të kalorive në ditë të ndryshme – vizitorët e palestrës kanë ditë të lira, ndërsa të gjithë kanë ditë kur ecin, bëjnë punët e shtëpisë ose diçka. Studimet nuk gjejnë ndonjë lidhje të qartë mes këtyre ndryshimeve dhe sasisë së ushqimit që konsumon mesatarisht gjatë ditës.
Shumica e hulumtimeve janë fokusuar tek njerëzit që bëjnë stërvitje aerobike dhe kanë gjetur se ndërsa disa njerëz shumë aktiv dhe të dobët tentojnë të hanë sasinë e duhur për të kompensuar kaloritë e tepërta që djegin, njerëzit mbipeshë janë më shumë të prirur për të ngrënë.
Çfarë fshihet pas këtij ndryshimi?
Një mundësi është se proceset fiziologjike ndryshojnë tek njerëzit që ushtrohen më shumë – për shembull, hormonet e tyre mund të lëshohen në përqendrime të ndryshme kur hanë, potencialisht në lidhje me sasinë e ushqimit që u nevojitet.
Një pyetje që daton rreth 60 vjet më parë, është pika në të cilën metabolizmi përshtatet me pamjen. Disa studime të mëdha të botuara në vitin 2013 nga një ekip i Leeds-it zbuluan se njerëzit mbipeshë ishin më të uritur dhe konsumonin më shumë kalori sesa njerëzit më të dobët.
Për shkak se njerëzit mbipeshë kanë një normë më të lartë metabolike të pushimit – shkalla në të cilën trupi djeg energji kur pushon – grupi propozoi një korrelacion midis kësaj përqindjeje dhe madhësisë së racionit që njerëzit hanin. Fakti që normat e metabolizmit të njerëzve janë të qëndrueshme, pa marrë parasysh luhatjet në stërvitjen ditore, mund të ndihmojë në shpjegimin pse nivelet e ushtrimit shpesh nuk kanë ndikim në atë se sa ne hamë në një ditë.
Megjithatë, kjo nuk do të thotë se shkalla metabolike e pushimit në të vërtetë përcakton sasinë e ushqimit që hamë. Ekipi propozoi që përbërja e trupit të një personi, veçanërisht shuma e masës së muskujve, mund të rregullonte shkallën metabolike të tyre.
Nëse është kështu, shkalla metabolike mund të veprojë si një ndërmjetës – informacion mbi përbërjen e trupit përmes rrjeteve hypothalamic në tru, të cilat besohet të kontrollojnë oreksin. Megjithatë, kjo ende ka nevojë për kërkime të mëtejshme.
Studimi
Për të shqyrtuar se çfarë ndodh në situatën reale të jetës, në vend të mjedisit të laboratorit, analizohet ajo që ndodh me konsumimin kalorik të njerëzve në ditët kur ata janë më aktivë, pa u ushtruar qëllimisht.
U shqyrtuan 242 individë – 114 burra dhe 128 gra. U zbulua se sasia e aktivitetit të tyre ndikoi në atë se sa hëngrën, por normat e tyre metabolike ndikuan gjithashtu në oreksin e tyre – me fjalë të tjera, njerëzit mbipeshë prireshin të hanin më shumë. Ky është një tjetër hap përpara për të kuptuar marrëdhënien midis aktivitetit dhe kalorive që konsumojmë.
Ka shumë variabla që janë konsideruar nga studiuesit. Për shembull, shumica e punëve përqendrohen tek burrat midis moshës 20 dhe 30 vjeçare, megjithatë ka prova që gratë kanë më shumë gjasa të kompensojnë aktivitetin fizik shtesë duke ngrënë.
Po kështu, disa tipare gjenetike kanë gjasa të jenë të rëndësishme – për shembull disa njerëz janë më të shqetësuar. Pastaj ekzistojnë dallime në psikologjinë e njerëzve dhe se si e përdorin ushqimin si shpërblim. Njerëzit që kanë humbur ose kanë fituar peshë do të kenë sinjale të ndryshme oreksi, pesha e të cilëve është e qëndrueshme. Koha e aktivitetit në ditë ka gjasa të bëjë një ndryshim.
Burimi / benessere-sport.it
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
