A keni pasur ndonjëherë një déjà vu?
Ndjenja e të përjetuarit atë moment më parë, tashmë u ka ndodhur shumë njerëzve dhe shpesh të duket se e mban mend atë ëndërr.
Disa thonë se është një marrëzi ose thjesht një kujtim i ndryshuar nga mendja, sikur truri të ndryshojë një memorie në mënyrë që të ngjasë me të tashmen, dhe të na japë përshtypjen se e kemi jetuar më parë.
Meqenëse truri në të vërtetë i ndryshon disa kujtime, ky shpjegim është madje i mundur.
Sidoqoftë, ndonjëherë përvoja e njerëzve është shumë e fortë dhe do të ishte e vështirë për këdo që e ka përjetuar atë tashmë. Për më tepër, ëndrrat paralajmëruese nuk vijnë gjithmonë si nostalgji, por në formën e një paralajmërimi apo profecie.
Cili do të ishte shpjegimi për këtë? Sue Llewellyn, profesoreshë në Universitetin e Manchester në Mbretërinë e Bashkuar, ka gjetur një përgjigje.
Nënndërgjegjja identifikon shumë modele që vetëdija jonë nuk i vëren, dhe kur zbulon disa prej të cilave është e nevojshme të jemi më të kujdesshëm, ju paralajmëron në formën e një ëndrre ose një makthi. Shpesh, këto ëndrra përsëriten në disa net gjumi të ndryshme, siç është një strategji e trurit për të treguar se ato imazhe të ëndrrave janë të rëndësishme. Ky është një nga shpjegimet për ëndrrat e caktuara paralajmëruese.
Sidoqoftë, profesori nga Universiteti i Mançesterit zbuloi një tjetër.
Ashtu si në rastin e shpjegimit të mëparshëm, dëshironte të linte mënjanë mistiken e përfshirë në ëndrra, dëshironte të përqafonte të menduarit racional dhe të kuptonte vërtet ëndrrat paralajmëruese të njerëzve.
Pasi e provoi me vullnetarët, zbuloi se kishin vepruar kështu.
Studimi i mësuesit u bazua në faktin se, truri ndërton një seri të ngjarjeve të caktuara dhe pjesëmarrësve për ëndrrën. Shpesh situatat janë shumë specifike dhe madje edhe absurde, gjëra që nuk mund t’i imagjinonim me ndërgjegjen tonë. Për Sue Llewellyn, ky ndërtim varet nga mënyra se si është i formuar truri dhe si funksionon, pasi ai thjesht nuk merr informacion por interpreton dhe kërkon modele.
Pas studimit, mësuesi arriti në përfundimin se faza e gjumit në të cilën ndodhin ëndrrat është çelësi i aftësisë së trurit për të identifikuar modelet. Në atë kohë, truri lidh mendimet dhe idetë paralelisht midis momenteve të ndryshme të jetës, shpesh duke u dhënë vazhdimësi atyre.
Meqenëse nënndërgjegjja përpunon shumë më tepër informacion sesa vetëdija, krijon lidhje të cilat, nëse dalin nga koka jote, të shohin dhe të shpjegojnë ngadalë, do të ishte akoma e vështirë për t’u kuptuar. Kështu që kur lidh gjithçka dhe kupton se ka një vazhdimësi të ngjarjeve që duhet të dini, ju tregon gjithçka përmes ëndrrave. Dhe, siç e dimë të gjithë, shpesh përfundon duke goditur.
Kjo nuk shpjegon të gjitha llojet e ëndrrave déjà vu dhe paralajmërime që njerëzit përshkruajnë, por është një bazë shkencore për shumicën e tyre. E vërteta është se aftësitë njerëzore janë ende të vështira për t’u kuptuar plotësisht, por kërkime të reja ditore bëhen për këtë.
A do ta kuptojmë ndonjëherë trurin tonë vërtet?
Përgatiti Orjona Tresa / Burimi emozionifeed.it
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
