Duket e çuditshme të mendosh se truri dhe qëndrimet e tij duhet të trajnohen si një ushtrim bicepsi! Por nëse duam të shohim, çdo aktivitet, qoftë fizik apo mendor, duhet të kryhet çdo ditë për një kohë të gjatë dhe në mënyrë optimale!
Për shembull, le të shohim atë që Maria Montessori tha në lidhje me pritjen dhe cilësinë e lidhur me të: durimin!
“Në çdo klasë me shumë fëmijë do të ketë vetëm një mostër të çdo objekti: pse një fëmijë dëshiron diçka që tashmë është në përdorim nga një tjetër, ai nuk do ta ketë atë dhe do të presë derisa tjetri të ketë përfunduar punën e tij. Kështu krijohen cilësitë e caktuara shoqërore që janë me rëndësi të madhe: fëmija e di se duhet t’i respektojë objektet që përdoren nga një tjetër jo sepse i është thënë, por sepse ky është një realitet përpara të cilit gjeti veten në përvojën e tij shoqërore. Ka shumë fëmijë dhe vetëm një objekt: e vetmja gjë që duhet të bëni është që të prisni.
Dhe për shkak se kjo ndodh çdo orë të ditës, për vite, koncepti i respektimit dhe i pritjes hyn në jetën e çdo individi si një përvojë që maturohet me kalimin e kohës. Nga kjo fillon një transformim, një përshtatje, e cila nuk është gjë tjetër veçse vetë ndërtimi i jetës shoqërore. Shoqëria nuk bazohet në preferencat, por në një kombinim të aktiviteteve që duhet të harmonizohen. Nga përvoja e tyre, zhvillohet një tjetër virtyt shoqëror tek fëmijët: durimi, një lloj mohimi vetjak për pengimin e impulseve të veta. Kështu, ato tipare të karakterit që ne i quajmë virtyte afirmohen spontanisht.
Nuk mund t’u mësojmë fëmijëve trevjeçar këtë formë morali, por përvoja mund ta bëjë këtë dhe në situata të tjera normalizimi nuk mund të ndodhë, duke parë që gjithë fëmijët në botë po luftonin për posedimin e gjërave, ndërsa ata të shkollave tona po prisnin, gjëja që mori më shumë rëndësi në sytë e njerëzve, të cilët filluan të më pyesnin ishte: “Si mund ta arrish këtë lloj disipline në krijesa kaq të vogla?” Por nuk isha unë, ishte mjedisi i përgatitur dhe liria e lejuar që lejoi manifestimin e cilësive që nuk gjenden zakonisht tek fëmijët mes moshës tre dhe gjashtë vjeç.” Maria Montessori ” La mente del bambino”
Në botën e sotme ku fjalët kyçe janë “konsumizmi” dhe “nxitja”, kohët e “gjithçka dhe menjëherë” dhe ku po kërkoni strategji marketingu për ta bërë fëmijën që gjithmonë të kërkojë diçka më shumë, diçka të re, diçka që nuk e kanë, duke i vënë ata në konkurrencë me miqtë dhe duke shkaktuar ndjenjat e zilisë sesa emocionet shoqërore, pyesni veten se çfarë roli ka durimi. Fëmijëve u kërkohet të presin, gjithnjë. Por kjo pritje nuk ndihmon për të eksperimentuar, por vetëm për të kërkuar. Dhe si të prisni, të duroni, nëse nga lindja gjithçka që kërkohet prej nesh jepet pa i kushtuar shumë vëmendje kohëve të pritjes? Si të prisni nëse nuk kemi përvojë? Cilat janë ndjenjat që lindin për të pasur gjithçka menjëherë?
Fëmija i mësuar me sende para se të mund t’i dëshirojë, është i mbingarkuar nga një pakënaqësi e thellë, ai bëhet i paduruar, i frustruar, nëse në çdo kërkesë ai nuk dëgjohet dhe kënaqet (dhe nëse kërkesa është bërë, ai do të rritet gjithnjë e më shumë, fëmija do të ndiejë një boshllëk psikik që nuk mund ta mbushë). Pra, si mund t’u japim durim pa e përjetuar si zhgënjim, por thjesht si fakt?
Përgatitja e mjedisit!
Kështu bëhet i mundur edukimi i fëmijës, duke stimuluar tek ai këto ndjenja: durim, respekt për ndërrime, qetësi … me një fjalë: ndjenja e bashkësisë.
Dhe si bëhet kjo? Duke kufizuar objektet.
Fëmija nuk ka nevojë për 5 kukulla ose 30 makina lodër, vetëm një, dy. Nëse keni më shumë se një fëmijë atëherë nuk keni nevojë të keni gjithçka dyfish ose trefish, duke ushqyer në këtë mënyrë ndjenjën e pritjes, të respektojnë tjetrin dhe punën e tij, si dhe të kuptojnë vlerën e objekteve. Pritja për ndërrime, durimi gjatë atij momenti, janë një mësimdhënie e rëndësishme që përbën një akt të vërtetë edukimi që duhet ta kryejë prindi ndaj fëmijës.
Është pritja për realizim ajo që na mëson të menaxhojmë frustrimin duke ushqyer vetëkontrollin dhe respektin për virtytet e tjera të rëndësishme në ndërtimin e njeriut. Ngritja e një mjedisi të përshtatshëm për t’ia mësuar këtë fëmijës e vë të rritur në më pak vështirësi. Sepse çdo gjë kalon nëpër mjedis dhe jo përmes ndalimeve apo negociatave që shpesh çojnë në beteja verbale ku ata të dy mbeten të pakënaqur. Zgjedhja arsimore për të kufizuar objektet, për të zgjedhur vetëm bukurinë, të vërtetën, të bërë me kujdes, sjell me vete mësime të shumta. Fëmija do ta dijë se për të qenë i lumtur ai nuk ka nevojë për një dhomë të mbushur me lodra, ai do të mësojë të kujdeset për gjërat e tij, sepse ato janë unike dhe të çmuara.
Le të kujtojmë se si duhet të jetë një mjedis:
- I përshtatshëm për fëmijët: objektet dhe orenditë duhet të jenë në lartësinë e tij dhe brenda mundësive në përpjesëtim me forcën e tij. Objekte, mundësisht të bëra prej druri, të jenë të bukur dhe të tregojnë gëzim. Mobiliet të jenë të lehta për t’u pastruar, dhe të lehta, në mënyrë që fëmija të mund t’i lëvizë ato.
- I rregullt: çdo gjë ka vendin e vet dhe çdo vend është i vetmi. Të bësh kështu do ta bëjë më të lehtë riorganizimin dhe nuk duhet harruar se “një urdhër i jashtëm korrespondon me një urdhër të brendshëm!”
- I kufizuar: si në hapësira ashtu edhe në objekte. Nuk duhet të jetë një hapësirë shumë e madhe, sepse bëhet e shpërndarë dhe jo e mbushur me objekte që pastaj kthehet në kaotike.
- I gabueshëm: mësuesi është mjedisi, prandaj objektet e vërteta, të thyeshme, lejojnë fëmijën të kuptojë vetë, në rast se gabon, çfarë të ndryshojë në mënyrën e tij të veprimit.
- I qetë: zëri i ulët, heshtja ose muzika e butë në dhomën ku punon fëmija duhet të ushtrojnë përqendrimin dhe durimin e tij.
Çdo gjë që marrim si mësimdhënie në jetën tonë nuk ndodh përveçse nëpërmjet përvojës së drejtpërdrejtë dhe të përsëritur. Ne shpesh zbatojmë strategji, por situata na tregon se ato nuk janë të sakta dhe ne duhet t’i shqyrtojmë ato. Pra, nëse në një shkollë ka vetëm një kukull, fëmijët do të kuptojnë se nëse ata bërtasin, qajnë apo përpiqen të marrin kukull për mikun e tyre, ky qëndrim nuk do t’i ndihmojë ata për të arritur qëllimin e tyre, kështu që nëpërmjet këtij mjedisi fëmijët do të mësojnë të presin kthimin e tyre për t’u kujdesur për ta, do të jenë në gjendje të krahasojnë mënyrën e tyre me atë të të tjerëve, të mësojnë teknika dhe të pasurojnë sferën e tyre shpirtërore dhe psikike përmes vëzhgimit dhe pritjes.
Kuptimi i mbajtjes së qëndrimit korrekt, që vjen nga ai dhe jo nga i rrituri, i lejon fëmijës të rrisë vetëbesimin e tij. Ai ishte në gjendje, vetëm, pas gjykimit dhe gabimit, të formulonte hipotezën e duhur dhe të verifikonte se ishte e saktë. Një element i rëndësishëm në formimin e vetes si i aftë.
Respektimi i tjetrit gjatë një bisede është gjithashtu një ushtrim i shkëlqyer për pritjen dhe durimin. Në fillim do të jetë e vështirë, por në qoftë se ne mund të krijojmë momente, fëmija do të dalë i kënaqur dhe plot vetëbesim, sepse në momentin që ai arrin diçka vetë ne do t’i japim gjithë vëmendjen që meriton, ashtu siç do të bëjmë me një të rritur.
Meqë momentet e përsëritjes së stërvitjes jepen për çdo aktivitet manual ose motorik, në të njëjtën mënyrë duhet t’i japim dhe lejojmë vetes momente eksperimentimi dhe përsosjeje të aktiviteteve psikike të dizajnuara për të ndërtuar burrin dhe gruan e së nesërmes me cilësitë shoqërore për të cilat ne aspirojmë. Ushtrojeni pritjen si një biceps! Ajo do t’i përgjigjet gjithë qenies dhe jo një muskuli të vetëm!
Montessori dëshiron të keni më shumë durim dhe të prisni të stërviteni për të ndërtuar një botë që është më pak e shpejtë, më miqësore dhe e vëmendshme ndaj nevojave të secilit!
Burimi / http://www.eticamente.net
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
