Qamil Gjyrezi, lektor i psikologjisë aplikative dhe terapisë së artit
Në vitin 2008 lexova në Bibliotekën “Baum” të Universitetit “Ca Foscari”, Venezia, një punë të antropologut vizual Gregory Bateson: “Hapat drejt një Ekologjie të Mendjes”. Bateson shkruante për ndikimin e ekologjisë te mendja. Ekologjia ka ndikuar në të gjithë historinë e njerëzimit tek mendja njerëzore, por Bateson filloi ta studiojë këtë ndikim në vitet 60-të me metoda shkencore, teste dhe observime.
Hapat drejt një Ekologjie të Mendjes është një koleksion i veprave të shkurtra të Gregory Bateson gjatë karrierës së tij të gjatë dhe të larmishme. Lënda përfshin ese mbi antropologjinë, kibernetikën, psikiatrinë dhe epistemologjinë. Fillimisht u botua nga “Chandler Publishing Company” në 1972 (ribotuar 2000 me parathënie nga Mary Catherine Bateson).
Libri fillon me një seri metalogjish, të cilat marrin formën e bisedave me vajzën e tij Mary Catherine Bateson. Metalogët janë kryesisht ushtrime mendimesh me tituj të tillë si “Çfarë është një Instinkt” dhe “Sa ju dini”. Në metalog, vetë struktura dialektore e gjallë është e lidhur ngushtë me temën e pjesës.
Një metalog është një bisedë rreth një teme problematike. Kjo bisedë duhet të jetë e tillë që jo vetëm pjesëmarrësit të diskutojnë problemin, por struktura e bisedës në tërësi është gjithashtu e rëndësishme për të njëjtën temë. Vetëm disa nga bisedat e paraqitura këtu e arrijnë këtë format të dyfishtë.
Teoria evolucionare
Veçanërisht, historia e teorisë evolucionare është në mënyrë të pashmangshme një “metalogues” midis njeriut dhe natyrës, në të cilën krijimi dhe bashkëveprimi i ideve duhet domosdoshmërish të ilustrojë procesin evolucionar.
Gregory Bateson (1904 – 1980) ishte antropolog, shkencëtar shoqëror, gjuhëtar, antropolog vizual, semiotik dhe kibernetik anglez, puna e të cilit kryqëzonte atë të shumë fushave të tjera. Shkrimet e tij përfshijnë: “Hapat drejt një Ekologjie të Mendjes” (1972) dhe “Mendja dhe Natyra”(1979). Në Palo Alto, California, Bateson dhe kolegët zhvilluan teorinë e skizofrenisë me double-bind theory me lidhje të dyfishtë.
Interesi i Bateson në teorinë e sistemeve formon një fije që përshkon punën e tij. Ai ishte një nga anëtarët origjinal të grupit thelbësor të konferencave Macy në Cybernetics (1941–1960), dhe grupi i mëvonshëm mbi Proceset e Grupit (1954–1960), ku ai përfaqësoi shkencat shoqërore dhe të sjelljes. Ai ishte i interesuar në marrëdhëniet e këtyre fushave me epistemologjinë. Shoqërimi i tij me redaktorin dhe autorin Stewart Brand ndihmoi në zgjerimin e ndikimit të tij.
Ndryshimi dhe ndryshimi e vetvetes
Gregory Bateson ndryshoi mënyrën se si ne mendojmë për të ndryshuar veten. Duke mësuar nga familja e tij, kafshët e tij dhe puna e tij me njerëzit fisnorë, Gregory Bateson pa potencialin krijues të paradoksit.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
