Keni menduar ndonjëherë pse ndjeheni të trishtuar në orën 14:00, dembel në orën 15 dhe të lumtur në orën 20:00? Shkencëtarët kanë zbulojnë se disponimi ynë ndjek modele të përditshme të parashikueshme.
Dy studime të kohëve të fundit me më shumë se 800 milionë mesazhe të postuara në Twitter gjatë katër viteve zbuluan se rritja dhe rënia e disponimit të njerëzve – siç u zbulua nga fjalët që ata zgjodhën – përputhej pothuajse saktësisht me modelet e përditshme të dy kimikateve kyçe në trup: hormonet e stresit dhe lumturisë, përkatësisht kortizol dhe serotonin.
Nuk janë vetëm këto hormone që ndikojnë në disponimin tonë: niveli i sheqerit në gjak, ushqimi, si dhe rrjedhja e hormoneve dhe kimikateve të tjera, kontribuojnë edhe në orën tonë psikologjike.
“Është një përzierje e faktorëve që punojnë të gjithë së bashku dhe është e vështirë për t’i ndarë ato”, thotë Daniel Pink, i cili hulumton ritmet e përditshme për librin e tij ‘When — The Science of Timing’ (£15.99, Canongate). “Është e sigurt se gjendja jonë humane dhe aftësitë njohëse nuk qëndrojnë të njëjta gjatë gjithë ditës. Ato ndryshojnë në mënyra të parashikueshme dhe nganjëherë ekstreme. Ka një kohë të përshtatshme për të bërë gjithçka’.
Pra, ja se si ta përmirësoni disponimit tuaj, çdo minutë të çdo dite…
06:00am
Çohu! Trupi juaj ka prodhuar kortizol për disa orë. Ky është hormoni që ju nxit në veprim; nivelet e pikut janë 30 minuta pasi jeni zgjuar dhe zgjat deri në një orë. Ngritja herët, madje edhe nëse nuk keni nevojë, shoqërohet me shkallë më të ulët të depresionit tek gratë.
Provoni: Bëni listat. Mendja është më e mprehta dhe jeni më të fokusuar në qëllimet personale, sipas studimeve të Universitetit Bristol.
07:00am
Nivelet e testosteronit arrijnë maksimumin te femrat midis kësaj ore dhe orës 8 dhe kortizoli rritet akoma më shumë – që do të thotë që lëvizja dhe motivimi ynë janë të larta.
Gjithashtu jeni më pak të zemëruar, sipas studiuesve u gjet një lidhje e fortë midis kohës së ditës dhe emocioneve negative dhe pozitive. Kjo e bën atë një kohë të mirë për t’u marrë me një problem.
Provoni: Proteina, arra, farëra dhe fruta. Ushqimi vetëm me karbohidrate për mëngjes mund të shkaktojë një përplasje me nivelet e sheqerit në gjak dhe gjendjes tuaj të humorit në mëngjes, ndërsa shtimi i proteinave ju mban më të ngopur për më gjatë, thotë eksperti i hormoneve të grave Maryon Stewart.
08:00am
Duke u ngritur me frymë të mirë, disponimi ynë tani merr një pikiatë: studimet tregojnë se ora 8 është një moment kulmi për trishtim dhe lodhje (më e keqja të hënën).
Provoni: Një ecje jashtë 30 minutash për të larguar negativitetin. Ju keni nevojë për gjysmë ore të ditës çdo mëngjes për të rregulluar orën tuaj të trupit: drita e diellit i thotë trurit të ndalojë prodhimin e melatoninës, hormonit të gjumit. Njëzet minuta stërvitje e moderuar mund të ndikojë në disponimin tuaj për 12 orë.
09:00am
Emocionet pozitive janë në rritje. Nivelet e serotoninës po rriten gjithashtu – deri në orën 11:00.
‘Rreth orës 9 emocionet pozitive bëhen mbizotëruese’, thotë Dr. Fabon Dzogang.
Provoni: Ta shtyni pirjen e kafesë së parë deri në këtë orë. Ju nuk keni nevojë për kafeinë sa më shpejt që t’i hapni sytë sepse ju zgjojnë nivelet e larta të kortizolit.
10:00am
Nëse doni të shijoni diellin, kjo është koha më e mirë e mundshme. Sipas studimeve të Universitetit të Bristol, në këtë orë njerëzit janë të zemëruar.
Provoni: Rezervoni një sesion këshillimi. Nëse keni ndonjë problem ose keni nevojë për këshilla, ju merrni më shumë fitime me një takim në mes të mëngjesit. Kortizol në sistemin tuaj ndihmon në kontrollimin e frikës, ndërsa truri juaj i freskët është i gatshëm për t’u përqendruar dhe për të mësuar.
11:00am
Kjo është pika më e lartë për fuqitë analitike të trurit, kështu që ju do të jeni në produktivitetin tuaj deri në mesditë. Emocionet pozitive janë ende në rritje, por do të dalin shumë shpejt.
Provoni: Një ushtrim të shpejtë të frymëmarrjes për të kontrolluar kortizolin nëse jeni të stresuar.
12:00pm
Në mesditë kemi më shumë gjasa të reagojmë ndaj emocioneve dhe ndjenjave pozitive. Është pika kulminante në ditën e punës për t’u ndier të lumtur.
Provoni: Bëni thirrje telefonike të rëndësishme ose bisedoni për një rritje pagash. Hulumtimet tregojnë se në këtë moment të ditës keni më shumë gjasa të jeni konstruktiv; thirrjet e pasdites priren të jenë më luftarake.
01:00pm
Gjendja jonë e mirë fillon të bjerë, pasi pasditja është afër. Por ora 13 është një kohë kur ndiheni më të ngrohtë me të tjerëve, përpara se gjendja të bie ndjeshëm.
Provoni: Muzikë me 125-140 rrahje në minutë nëse jeni duke shkuar në një drekë. Hulumtimet tregojnë se ritmi ndihmon në aktivizimin e qarqeve të kënaqshme të trurit.
02:00pm
Kjo është pika rënies së lumturisë; ju gjithashtu do të ndiheni më të lodhur sepse trupi juaj është duke hyrë në një fazë të natyrshme pushimi, pasi ka qenë aktiv për shtatë orë.
Provoni: Një filxhan kafe para se të merrni një sy gjumë prej 15 deri në 20 minuta (nëse nuk mund të flini, shkoni diku për t’u qetësuar. Kafeina do të zgjasë 25 minuta, kështu që do të ndiheni të aktivizuar kur të zgjoheni).
03:00pm
Një studim i punonjësve të zyrës së Mbretërisë së Bashkuar zbuloi se kjo ishte ora në të cilën produktiviteti ishte shumë i ulët. Nuk është për t’u habitur: serotonina është e ulët dhe sheqeri në gjak tenton të jetë më i ulët.
Provoni: Merrni një pushim 20 minuta në punë para se të bëni diçka të rëndësishme.
04:00pm
Ju do të merrni më pak energji rreth orës 16: 00-17:00, truri nuk është aq i mprehtë sa në mëngjes, por është një periudhë e mirë për punë krijuese. Shkencëtarët e quajnë atë paradoks frymëzues, sepse inovacioni dhe kreativiteti janë më të mëdha kur nuk jeni mirë në aspektin e ritmeve të qarkullimit”, thotë Daniel Pink.
Provoni: Disa pika vaji Holy Basil (tulsi) në gjuhën tuaj nëse ndiheni të stresuar. Hulumtimet tregojnë se mund të ulë ankthin.
05:00pm
Në këtë orë të ditës humori fillon të përmirësohet – studimet raportojnë se ne fillojmë të shijojmë veten.
Provoni: Merrni pesë minuta para se të përfundoni punën për të shënuar atë që keni arritur dhe për të vendosur një plan për nesër – është një përforcues i fuqishëm i humorit.
06:00pm
Temperatura juaj e trupit është në nivelin më të lartë për orën tjetër, që është një parashikues i mirë i humorit. Opsioni më i mirë në darkë është një vakt me shumë karbohidrate pasi ngre sheqerin në gjak, kështu që prodhoni më shumë insulinë, e cila ul kortizolin.
Provoni: Një pjatë me patate të ëmbla të marinuara me Shafran Indie – erëz kjo që ka një efekt anti-depresiv.
07:00pm
Shkalla e kortizolit fillon të bjerë me shpejtësi për pjesën tjetër të mbrëmjes, që do të thotë që të hyni në një fazë relativisht të qetë dhe të ftohtë.
Provoni: Bëni një listë të detyrave për mëngjes në mënyrë që truri juaj të mos bie papritur dhe t’iu zgjojë në orën 4 të mëngjesit.
08:00pm
Hulumtimi ka gjetur që ne ndihemi më të ngrohtë ndaj të tjerëve nga kjo orë deri në orën 21, dhe gjithashtu ne jemi të lumtur.
Provoni: Përcaktimin e atyre momenteve të ndjeshme duke përqafuar dikë, i cili rrit nivelet e oksitocinës dhe na bën të ndihemi të qetë dhe të kënaqur.
09:00pm
Në këtë fazë të ditës është kulmi i humorit të mirë në mbrëmje. Nëse jeni të ndjeshëm është një shenjë që nivelet e kortizolit tuaj janë shumë të larta. Trupi juaj tani fillon të prodhojë melatonin, hormonin e gjumit.
Provoni: Merrni një shtojcë ashwagandha një deri në dy orë para se të flini. Është një bimë që ndihmon trupin të rregullojë reagimin ndaj stresit.
10:00pm
Melatonina po ndërtohet në trupin tuaj për t’ju përgatitur për gjumë: filloni të tërhiqeni dhe të fikni ekranet (përveç TV), thotë eksperti i gjumit Dr. Neil Stanley.
Provoni: Të keni marrëdhënie seksuale. Koha më e mirë është 10:00 në 50-at tuaj dhe 10.20 në 40-at tuaja, sipas ekspertit të ritmit të qarkullimit, Dr. Paul Kelley.
11:00pm
Ekziston një dritare për gjumë midis orës 21 dhe mesnatës, kur truri dhe trupi juaj mund të arrijnë raportin e duhur të gjumit të thellë me fazën REM (ëndërr). Për shumicën, gjendja shpirtërore është më e mirë në mëngjes nëse fle para orës 11:00.
Provoni: Dëgjimi i muzikës klasike para gjumit. Të rriturit që dëgjojnë për 45 minuta flenë më shpejt, më shumë dhe zgjohen më pak gjatë natës, thonë studiuesit.
00:00am
Nëse jeni ende zgjuar, gjasat janë që disponimi juaj të bie me shpejtësi. Studimet e Twitter treguan se mesnata ishte koha për të shprehur zemërimin, por edhe gjuhën më seksuale.
Provoni: Një ushtrim 15-minutësh i frymëmarrjes: merrni frymë thellë me hundë për tre sekonda, mbajeni për dy sekonda dhe nxirreni me gojë për katër sekonda.
01:00am
Midis kësaj ore dhe orës 4 mundësia për të fjetur është shumë e lartë, për shkak se sasia e melatoninës, hormonit të gjumit është në kulmin e saj.
Provoni: Meditimin për djersitje natën, thotë eksperti gjumi Dr. Guy Meadows.
02:00am
Studimet tregojnë se ne ikim nga zemërimi në mesnatë për t’u preokupuar deri në orën 3 të mëngjesit.
Provoni: Të qetësoheni për 15 minuta, duke vlerësuar pikët më të mira të ditës, sugjeron neuroshkencëtari Mithu Storoni, autor i Stres-Proof. Qetëson mendjen dhe ndihmon ndjenjat pozitive.
03:00am
Nivelet e serotoninës janë më të ulëtat nga ky moment deri në orën 5, kështu që ndoshta nuk është çudi që mendimet pozitive janë shumë larg.
04:00am
Kortizoli fillon të rritet dhe është gati për ata që zgjohen në këtë orë . Por nëse jeni të stresuar dhe trupi juaj prodhon shumë, ju mund të ndjeheni të shqetësuar dhe në panik. Zgjimi në orën 4 është i lidhur me depresionin.
Provoni: Një shtojcë bimore me valerian. Mund t’ju kthejë në gjumë për 20-30 minuta, thotë eksperti i hormoneve Maryon Stewart.
05:00am
Nëse jeni zgjuar, kriza juaj ekzistenciale ka të ngjarë të vazhdojë: 5 është koha e pikut për të menduarin rreth fesë. Është gjithashtu koha e pikut për të ndjerë emocionet më pak pozitive, pasi nivelet e serotoninës janë të pakta.
Provoni: Vizualizimin duke dalë jashtë vetes tuaj dhe duke iu afruar vetes si një vëzhgues i mëshirshëm, sugjeron Storoni: vetë-dhembshuria përmirëson gjendjen shpirtërore.
Përgatiti: Brikela Daci | Burimi / www.dailymail.co.uk
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
