Efektet e dobishme që lidhen me aktivitetin fizik tashmë janë të njohura nga shumica e popullatës së përgjithshme, gjithashtu mjekët dhe specialistët e tjerë në fushën e të ushqyerit dhe sportit vazhdojnë të promovojnë vazhdimisht ushtrimet fizike si një armë parandaluese kundër sëmundjeve kardiovaskulare dhe onkologjike.
Studime të shumta klinike kanë treguar se aktiviteti i vazhdueshëm fizik luan një rol të rëndësishëm në parandalimin e llojeve të ndryshme të kancerit, në veçanti të kancerit kolorektal dhe kancerit të gjirit. Prandaj, për këto lloje kanceri, aktiviteti fizik mund të konsiderohet si një strategji “parandalimi parësor”, që është një strategji e aftë për të zvogëluar ose shmangur ekspozimin ndaj faktorëve të caktuar të rrezikut për shfaqjen e tumoreve dhe për këtë arsye janë në gjendje të shmangin shfaqjen e tumoreve.
Aktiviteti fizik kundër akumulimit të yndyrës
Mbipesha është një nga faktorët kryesorë të rrezikut për zhvillimin e tumoreve dhe konkretisht kancerit të gjirit. Disa studime klinike kanë treguar se mbipesha e karakterizuar nga një indeks i masës trupore (BMI) ndërmjet 25 dhe 30 kg / m2 dhe më i madh se 30 kg / m2, lidhen me një rritje të rrezikut për zhvillim të kancerit të gjirit.
Ndërhyrja duke ndryshuar stilin e jetës tuaj (ndjekja e një diete të larmishme dhe të ekuilibruar dhe kryerja e një aktiviteti fizik të vazhdueshëm) ju lejon të zvogëloni peshën e trupit dhe BMI, dhe të përcaktoni një rikompozim të trupit duke ulur akumulimin e dhjamosjes sidomos në zonën e barkut, duke gjeneruar kështu një sërë efektesh globale të dobishme në trup që janë treguar të rëndësishme në zvogëlimin e rrezikut të shfaqjes së kancerit të gjirit dhe rrezikut të përsëritjes tek gratë që janë operuar tashmë, duke rritur kështu mbijetesën.
Kryerja e një aktiviteti të moderuar fizik ose intensiv vendos një sërë procesesh endokrinologjike, imunologjike dhe metabolike. Në veçanti, një rënie në peshën e trupit dhe indit dhjamor të organeve të brendshme zvogëlon rezistencën e insulinës, zvogëlon një gjendje inflamatore kronike dhe çon në një ulje të vlerave qarkulluese të estrogjenit dhe progesteronit. Kjo do të thotë se të gjithë ata faktorë që kontribuojnë në rritjen e rrezikut të shfaqjes së kancerit të gjirit janë zvogëluar, veçanërisht tek gratë në menopauzë.
Në veçanti, aktiviteti fizik ndihmon në shmangien e zhvillimit të të ashtuquajturës sindromë metabolike, një gjendje klinike e karakterizuar nga prania e të paktën tre prej faktorëve të mëposhtëm: diabet mellitus i tipit II, hipertension arterial, nivele të ulëta të kolesterolit HDL, nivele të larta të triglicerideve dhe një perimetër të belit mbi 88 cm te gratë. Korrelacioni midis pranisë së sindromës metabolike dhe rritjes së rrezikut të shfaqjes së kancerit të gjirit është provuar dhe njohur prej kohësh.
Kanceri i gjirit, jo vetëm parandalimi
Një studim anglez zbuloi se aktiviteti fizik është i ndërlidhur me një ulje të rrezikut të zhvillimit të kancerit të gjirit me afërsisht 21% tek gratë që nuk janë ende në menopauzë dhe 16% tek gratë në menopauzë. Por përfitimet e aktivitetit fizik nuk janë të kufizuara në sferën parandaluese. Efektet e tij pozitive janë të njohura edhe tek gratë tashmë të operuara për kancerin e gjirit për të parandaluar përsëritjen e sëmundjes.
Studiuesit amerikanë vëzhguan të dhënat nga 16 studime të ndryshme klinike dhe treguan se të mbijetuarit e kancerit të gjirit që vazhdimisht merreshin me aktivitet fizik me intensitet të mesëm / të lartë kishin rrezik të vdekshmërisë në lidhje me sëmundjen dhe rrezikun e përgjithshëm të vdekshmërisë, përkatësisht 29% dhe 43% më pak, sesa të mbijetuarit e kancerit të gjirit që nuk u morën me asnjë lloj aktiviteti fizik pas diagnozës dhe trajtimeve.
Efektet e aktivitetit fizik
Skematikisht, efektet më të rëndësishme pozitive të aktivitetit fizik në trupin tonë përfaqësohen nga: ulja e presionit të gjakut, zvogëlimi i rrezikut të diabetit tip II dhe sëmundjeve kardiovaskulare, zvogëlimi i stresit oksidativ qelizor përgjegjës për proceset e kancerogjenezës dhe zvogëlimi i niveleve të kortizolit, hormoni i përfshirë në stres.
Aktiviteti fizik gjithashtu rrit prodhimin e dopaminës dhe serotoninës, të ashtuquajturat “hormone lumturie”. Shumë gra që përballen ose i janë nënshtruar një rruge terapeutike pas diagnozës së kancerit të gjirit kërkojnë mbështetje psikologjike ose psikoterapeutike për shkak të ndikimit të fortë që ka pasur diagnoza si në nivelin fizik ashtu edhe në atë psikologjik. Prodhimi i shtuar i këtyre neurotransmetuesve në nivelin e sistemit nervor qendror çon në një ulje të ankthit dhe depresionit, përmirëson gjendjen shpirtërore dhe mirëqenien mendore.
Një efekt tjetër i rëndësishëm i aktivitetit fizik është zvogëlimi i lodhjes, një gjendje e karakterizuar nga një gjendje lodhjeje e fortë e shkaktuar nga trajtimet me kimioterapi që gratë që janë diagnostikuar me kancer të gjirit shpesh duhet të pësojnë.
Aktiviteti aerobik dhe anaerobik
Çfarë nënkuptojmë kur flasim përgjithësisht për aktivitet fizik? Para së gjithash, aktiviteti aerob duhet të dallohet nga ai anaerobe.
Aktiviteti aerobik, i quajtur edhe aktivitet kardiovaskular, është një aktivitet me intensitet të ulët dhe me kohëzgjatje të gjatë. Nga ana tjetër, aktiviteti anaerobik është një aktivitet i fuqisë që kërkon përpjekje maksimale në një periudhë të shkurtër kohe. Aktivitetet kryesore dhe më të njohura aerobe janë ecja, vrapimi, çiklizmi, skijimi, noti dhe biçikleta ushtrimore. Nga ana tjetër, aktivitetet anaerobe përfaqësohen nga kërcimet, vrapimi i shpejtë dhe ngritja e peshës (madje edhe ngarkesa të vogla).
Ndërsa aktiviteti fizik aerobik shkakton efekte të dobishme sidomos në sistemin kardio-vaskular duke shkaktuar uljen e vlerave të presionit të gjakut, duke rritur funksionin shtrëngues të zemrës dhe duke forcuar muskujt e frymëmarrjes, aktiviteti anaerobik forcon sistemin musculoskeletal duke rritur fuqinë e muskujve, ligamenteve dhe tendinave, nyjeve dhe kockave.
Ky aktivitet është treguar i efektshëm në parandalimin e osteoporozës, një gjendje e karakterizuar nga një ndryshim në strukturën e kockave, ku për pacientët e operuar për kancer gjiri dhe që kanë kaluar disa lloje të terapisë ndihmëse të hormoneve (në veçanti frenuesit e aromatazës) brishtësia e kockave është më e madhe dhe si pasojë edhe rreziku i frakturave është më i madh. Trajnimi me pesha (edhe ngarkesa të vogla) është në gjendje të induktojë strese në strukturën e kockave dhe në veçanti në osteoblastet të cilat rrisin prodhimin e matricës kockore.
Sidoqoftë, aktivitete tepër ekstreme të tilla si ndërtimi i trupit nuk rekomandohen, pasi ato janë tepër të lodhshme. Për më tepër, për këtë lloj aktiviteti rekomandohet të mbështeteni te personeli ekspert për të verifikuar që nuk ka kundërindikacione subjektive për kryerjen e disa ushtrimeve dhe të jeni në gjendje t’i kryeni ato në mënyrën më korrekte për të shmangur ndonjë dëmtim.
Në terma të përgjithshëm, rekomandohet të kryeni aktivitet aerobik për të paktën 30-40 minuta në ditë, 3 herë në javë (për një stërvitje totale javore prej të paktën 150 minuta aktivitet të moderuar ose 75 minuta aktivitet intensiv). Një nga ushtrimet më të mira për t’u vënë në praktikë është ecja e shpejtë, ose pedalimi me biçikletë.
Fatkeqësisht, deri më sot ka ende shumë pak gra dhe veçanërisht pacientë që ndjekin këshillat mjekësore në lidhje me aktivitetin fizik, të cilat duhet të vazhdojnë të inkurajohen.
Burimi / https://dilei.it/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
