Në Itali është “baby-sboom”: të dhënat më të fundit të Istat vërtetojnë rënien demografike të vendit, me pak më shumë se 400,000 të lindur në 2020 dhe ngrohja globale gjithashtu mund të jetë fajtore. Alarmi, me rastin e COP26 që po zhvillohet në Glasgow, vjen nga Shoqata Italiane e Andrologjisë (SIA): numri mesatar i spermatozoideve te meshkujt sot është përgjysmuar në krahasim me dyzet vjet më parë dhe një në dhjetë italianë është tani jopjellor, duke pasur parasysh se, përveç ndotjes së mjedisit, mund të varet edhe nga ndryshimet klimatike.
Në fakt dihet se rritja e temperaturës dëmton sistemin riprodhues të mashkullit, shumë më tepër se atë femëror: në disa specie shtazore një rritje me disa gradë e temperaturave të jashtme mund të përgjysmojë fertilitetin dhe ekspertët frikësohen se kjo po ndodh edhe me meshkujt.
“Studimet te kafshët dhe insektet, për shembull mbi fluturat dhe brumbujt, tregojnë se rritja e temperaturave ndoshta po kontribuon në zhdukjen e disa specieve, sepse sistemi riprodhues mashkullor dhe spermatozoidet në veçanti janë shumë të ndjeshëm ndaj nxehtësisë – shpjegon Alessandro Palmieri, President i SIA dhe profesor i Urologjisë në Universitetin Federico II të Napolit. Në disa raste, prodhimi i spermatozoideve është parë të bjerë me tre të katërtat dhe kapaciteti i fekondimit ka rënë: vetëm një e treta e spermatozoideve mbetet e qëndrueshme, shumica vdes përpara se të jetë në gjendje të fekondojë gametë femërore. Për më tepër, efektet negative janë dhënë edhe tek pasardhësit e gjeneruar eventualisht, të cilët janë më pak pjellorë, me një ulje prej 25% të kapacitetit riprodhues”.
Edhe ekspozimi i meshkujve ndaj nxehtësisë gjatë moshës së zhvillimit komprometon aftësinë riprodhuese pasi ata bëhen të rritur, në specie të ndryshme shtazore: rezultati është, përsëri, një rënie neto e mundësive riprodhuese. Njeriu sigurisht ka më shumë sisteme mbrojtëse për sistemin e tij riprodhues, por dyshimet për një efekt të qartë negativ të ndryshimit të klimës në fertilitet janë tashmë pothuajse një siguri edhe për speciet tona. “Rritja me një shkallë në temperaturën e mjedisit rrit temperaturën e skrotalit me 0,1 C°, gjë që mund të rrezikojë fertilitetin” – shpjegon Fabrizio Palumbo, drejtor shkencor i SIA.
“Tek njerëzit, për shembull, jemi dëshmitarë të një reduktimi progresiv të vëllimit të testikujve, deri në pikën sa parametrat e ‘normalitetit’ janë rishikuar tashmë në rënie, – vazhdon eksperti. – Përfshirja e fertilitetit mashkullor tani duket një fakt, por për të fajësuar vetëm duhanin, ndotësit kimikë ose infeksionet seksuale duket tani reduktuese: mjedisi ka një ndikim të rëndësishëm dhe jo vetëm për punëtorët në rrezik”.
“Në fakt, tani është vërtetuar se ekspozimi në punë ndaj temperaturave të larta si ai i kuzhinierëve apo saldatorëve mund të komprometojë fertilitetin, diçka e ngjashme ndodh gjithashtu nëse vetëm testikujt ekspozohen ndaj nxehtësisë më të madhe, siç ndodh te kamionistët ose shoferët që shpenzojnë shumë kohë ulur ose tek ata që e mbajnë laptopin për një kohë të gjatë në gjunjë – thekson Palumbo. – Prandaj kemi arsye të besojmë se një rritje e përgjithshme e temperaturave të jashtme mund të ndikojë në fertilitetin e meshkujve të predispozuar: ngrohja globale mund të kontribuojë në një reduktim të spermatozoideve madje edhe në një përkeqësim të cilësisë së tyre”.
Prandaj, ngrohja globale duhet t’i shtohet ndotësve kimikë, rrezatimit dhe smogut midis faktorëve mjedisorë që mund të ndryshojnë përgjithmonë fertilitetin. Një kontroll nga mjeku androlog mund të ndihmojë për të kuptuar se si të mbroni shëndetin seksual të mashkullit edhe nga kërcënimet e jashtme, me teste diagnostikuese laboratorike si ekzaminimi i lëngut seminal që na lejon të marrim informacione të dobishme për shëndetin e spermatozoideve”, nënvizon Ilaria Ortensi, anëtare e komitetit ekzekutiv të SIA-s.
Përgatiti Orjona Tresa / Burimi Today.it
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
