Për këdo grua që ka provuar procesin e shtatzënisë, lindjes dhe mëmësisë, ka përjetuar një revolucion që ndodh brenda qenies femërore, i cili shoqërohet me sjellje që reflektojnë presionin, stresin apo depresionin në gjuhë mjekësore.
Në një analizë qartësuese të shfletuar rishtaz, Dr.Marcella Cicerchia, psikologe dhe psikoterapeute italiane, shpjegon arsyet pse ndodhin reagime të tilla, dhe pse një nënë shtatzënë dhe lehonë gjithashtu duhet monitoruar pikërisht për shkak të këtyre devijimeve që pësojnë ndjenjat e saj të brishta.
Lindja e një fëmije është një nga përvojat më intensive dhe emocionale në jetën e një gruaje. Shpesh momenti i lindjes është i investuar me ndjenja dhe pritshmëri që jo gjithmonë korrespondojnë me atë që mund të ndodhë realisht në sallën e lindjes.
Në disa raste, lindja mund të përjetohet si një makth i vërtetë si kur ka ngjarje objektivisht të rrezikshme për shëndetin e nënës dhe fëmijës, ose në mungesë të një rreziku real, gruaja përjeton një ngarkesë të fortë stresi të lidhur me ngjarjen, frika nga dhimbja dhe shqetësimi i vazhdueshëm për veten dhe fëmijën tuaj.
Këto rrethana mund të kontribuojnë në zhvillimin e problemeve të përshtatjes pas lindjes dhe çrregullimeve psikologjike. Një përvojë e vështirë dhe traumatike e lindjes mund të shkaktojë zhvillimin e një çrregullimi të vërtetë të stresit post-traumatik (PTSD).
Çrregullimi i stresit post-traumatik i lidhur me lindjen e fëmijës është një çrregullim psikologjik që ndryshon nga depresioni i paslindjes ose baby blues, çrregullimet më të njohura dhe më të monitoruara në mënyrë rutinore në praktikën klinike.
Disa simptoma të tilla si: ulja e interesit për aktivitete kuptimplote, shqetësime të gjumit ose vështirësi në përqendrim janë të përbashkëta me simptomat e depresionit pas lindjes dhe në shumicën e rasteve identifikohen lehtësisht dhe i atribuohen këtij çrregullimi të fundit.
Në praktikën klinike, mjetet më të përdorura për diagnostikimin e shqetësimit psikologjik në periudhën pas lindjes janë mjete specifike, që synojnë të hetojnë praninë e simptomave depresive. Për këtë arsye, në mungesë të kritereve që plotësojnë një diagnozë të depresionit pas lindjes, është shumë e vështirë, nëse nuk hetohet me kujdes dhe me mjete të tjera, të kuptohet prania e një PTSD. Si rezultat, shumë gra rrallë diagnostikohen me këtë çrregullim dhe për këtë arsye nuk marrin mbështetjen e duhur.
Çfarë është PTSD?
PTSD përkufizohet si një përgjigje e zgjatur ndaj një ngjarjeje ose situate stresuese që është kërcënuese ose me përmasa katastrofike. Çrregullimi dhe ashpërsia e tij përcaktohen jo vetëm nga vetë trauma, por edhe nga reagimi subjektiv ndaj ngjarjes traumatike.
Lindja e fëmijës mund të jetë pjesë e ngjarjeve traumatike pasi në rrethana të caktuara gruaja mund të përjetojë ndjenja tipike për ata që po përjetojnë një ngjarje stresuese si frika, pafuqia, një ndjenjë rreziku për integritetin fizik të saj ose të të tjerëve.
Çfarë e bën lindjen një ngjarje traumatike?
Elementet që mund të kontribuojnë në një lindje traumatike përfshijnë: llojin e lindjes (fiziologjike, të induktuar, analgjezi…), dhimbjen e ndjerë gjatë fazave të lindjes, mbështetjen e marrë gjatë lindjes, ndërhyrjen instrumentale nga stafi mjekësor, përdorimi i një operacioni cezarian emergjent ose nëse, qoftë edhe për pak çaste, është krijuar një situatë rreziku për jetën e nënës ose fëmijës.
Gratë që e gjejnë veten duke përjetuar një ose më shumë nga këto situata në shumicën e rasteve në një nivel emocional gjatë lindjes, përjetojnë:
ndjenja pafuqie
ndihen konfuze
ndjenja braktisjeje
frikë
ndjenja e të mos dëgjuarit
pritshmëri të paplotësuara
ndjenja e humbjes së kontrollit
Si të njohim simptomat e PTSD?
Gratë që përjetojnë një lindje traumatike kanë një shans më të madh për të përjetuar emocionet e mëposhtme pas lindjes:
ndjenja zhgënjimi
mungesë besimit te vetja dhe tek të tjerët
hipervigjilencë ose shqetësim intensiv për shëndetin e fëmijës
ndjenja dështimi
ndjenja zemërimi
rikthime ose kujtime të padëshiruara në lidhje me ngjarjen e lindjes
çrregullime të gjumit
përqendrim i dobët
shmangia e stimujve të lidhur me ngjarjen traumatike si njerëzit ose vendet
Ndikimi i këtyre përvojave në shëndetin e gruas, dhe rrjedhimisht të fëmijës së saj, shpesh nënvlerësohet. Në imagjinatën kolektive, i porsalinduri është një kompensim adekuat për përvojën traumatike të lindjes, që së shpejti do të harrohet dhe do të zëvendësohet nga gëzimi i të qenit nënë. Kjo klishe shpesh gjeneron ndjenja turpi tek nënat që nuk janë në gjendje të shijojnë lindjen e fëmijës së tyre dhe të përjetojnë emocione larg gëzimit.
Zhvillimi i PTSD, pas një lindjeje traumatike të panjohur, mund të komprometojë marrëdhëniet e nënës si me fëmijën ashtu edhe me partnerin dhe për rrjedhojë të ndikojë në të gjithë njësinë familjare.
Cilin trajtim?
Kur çrregullimi njihet, ose nëse jeni të vetëdijshëm se keni ndjenja të pakëndshme pas lindjes, gjëja e parë që duhet të bëni është të kërkoni ndihmë nga një specialist. Në disa situata, mund të jetë e mjaftueshme mbështetja adekuate psikologjike që ndihmon gruan të integrojë ngjarjen traumatike në komplotin historik dhe relacional të jetës së saj, në raste të tjera ndihma e terapive specifike për trajtimin e çrregullimit të stresit post-traumatik si psikoterapia e sjelljes, njohja ose përdorimi i teknikave të tilla si EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) mund të jenë kritike për rikuperimin.
Në dy dekadat e fundit ka pasur një vëmendje në rritje si nga pikëpamja kërkimore ashtu edhe në praktikën klinike për gratë që kanë një përvojë negative në lidhje me përvojën e tyre të lindjes, në Itali është ende një çrregullim pak i njohur, për këtë arsye më shumë informacion mbi çrregullimin e stresit post-traumatik pas lindjes do të ishte i nevojshëm si për gratë ashtu edhe për profesionistët.
Përgatiti Orjona Tresa / Burimi nga blogu i autores
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
