Me fotot dhe videot e tyre të postuara në mediat sociale nga prindërit, fëmijët dhe adoleshentët nuk e njohin më konceptin e sferës private.
Dikur ato ishin albume familjare. Të afërmit vinin dhe i shfletonin me prindërit tanë, duke komentuar fazat kryesore të jetës sonë, shpesh të një natyre festive, pagëzime, por edhe pushime në plazh, grupe familjare në natyrë, udhëtime me varka, shëtitje në mal. Festat intime dhe formimi i identitetit kaloi nga një dorë në tjetrën, nga brezi në brez.
Më pas erdhën vitet kur shihnim filma me gjyshen, bënim gara mes kushërinjve. Me ardhjen e internetit, muzeu i kujtimeve ka shpërthyer në galeritë e pafundme të mediave sociale, ekspozuese dhe promovuese.
Fotografia familjare, së pari në shërbim të kujtesës, është bërë një formë e përjetshme konsumi. Këtu i referohemi prirjes së shumë prindërve për të fotografuar fëmijët e tyre, madje edhe shumë të vegjël dhe më për t’i paraqitur pa mbrojtje para bashkësisë shoqërore, sikur të ishin kotele. Thelbi në dukje i pafajshëm midis veprimit të ndarjes (postimit) dhe detyrës për të qenë prindër përcakton një fenomen që nuk është i padëmshëm. Jo për faktin se nuk është i autorizuar nga palët e interesuara, por lë gjurmë të përhershme dhe mund të ketë pasoja.
Siç është dokumentuar nga New York Times, është rritur numri i fëmijëve dhe adoleshentëve, që kundërshtojnë shkeljen e intimitetit të tyre dhe për këtë kanë vendosur të përballen me prindërit e tyre. Në hapësirën që zakonisht janë prindërit ata që këshillojnë: mendoni se çfarë jeni duke bërë, mbroni imazhin tuaj, mos abuzoni me rrjetin. Ndodh “ndryshim i roleve”: fëmijët që nuk mbrohen nga prindërit e tyre bëhen prindër të vetvetes dhe prindërve të tyre. Vendosja e gishtit në plagë: pse e bëjnë?
Ata e bëjnë atë sepse kjo është (më lejoni të shtoj mjerisht) fryma e kohës. Ajo që dikur u internua në asimilim të ngadaltë tani është e jashtme në një dëbim të shpejtë. Ne të gjithë e bëjmë atë: peizazhet, monumentet dhe natyrisht, selfiet ndahen menjëherë. Është miti i ndarjes: anulon distancat, shtrin kufijtë, promovon pëlqime, rrit bindjen e të mos qenit vetëm. Por fëmijët duhet të kursehen, të paktën të mbrohen: publikimi i fotove të djalit në plazh apo të vajzës duke bërë janë të kota dhe pak abuzive.
E intervistuar nga Guardian, një nënë thotë se publikon fotot e fëmijëve të saj për të “vërtetuar se është nënë e mirë”. “Nëse nuk flas në mediat sociale për fëmijët e mi,” shton ajo, “njerëzit do të mendojnë se nuk jam krenare për ta ose nuk e kaloj kohën time me ta.” Jo vetëm kaq: “Një prej fotove të tyre mori tridhjetë pëlqime… Unë nuk e mohoj se u ndjeva krenare”.
Të shoqërosh suksesin e një detyre me shikueshmëri dhe pëlqim shoqëror është një dëshirë e njeriut. Por, po e përsëris, edhe fëmijët duhet të mbrohen nga narcizmat e pafajshme të jetës së përditshme.
Si një temë delikate, ajo bëhet shqetësuese kur ekspozimi i të miturit ka të bëjë me blogje dhe biseda publike për fëmijët me sëmundje fizike ose personalitete problematike. Konfidencat, shpërthimet dhe sigurimet kërkojnë dëgjimin dhe mbrojtjen e një shikimi të ndërsjellë, e jo bordin e tingullit të një prindi të mbingarkuar.
Sipas disa studimeve, në të ardhmen e afërt fenomeni i postimit të fotove mund të ndikojë në rastet e vjedhjes së identitetit, pedofilisë në internet dhe kërcënimeve të tjera për privatësinë dhe sigurinë. Kam lexuar që, sipas një studimi të kryer në 2015 nga shoqata britanike Parent Zone, një fëmijë rreth 5 vjeç është tashmë protagonist i të paktën një mijë fotove të postuara nga prindërit. Disa hidhen në internet edhe para se të vijnë në jetë në formën e imazheve ultratinguj të shtatzënisë. Franca ka ndërmarrë një iniciativë për hartimin e një ligji për të mbrojtur intimitetin e fëmijëve, që kur të rriten të raportojnë nëse prindërit kanë postuar foto pa lejen e tyre. Por më tepër sesa juridik, problemi është psikik. Le të mos harrojmë se, veçanërisht në adoleshencë, formimi i identitetit kërkon intimitet, fshehtësi dhe vetëvendosje.
Diçka jo e mirë e adoleshentëve të sotëm është tendenca për të ekspozuar veten dhe bashkëmoshatarët e tyre, pa mbrojtje, ndaj erozionit të mediave sociale. Një ekspozitë që fshin kufirin mes reales dhe virtuales, privates dhe sociales. Ndoshta brezat e rinj, ata më të vetëdijshëm, përpiqen të mbrojnë veten e tyre dhe u kërkojnë prindërve të mos jenë shkelësit e parë të pavullnetshëm të misterit të fëmijërisë së tyre.
Burimi / https://www.repubblica.it
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
