“Fillimi i një rruge të re na frikëson, por pas çdo hapi kuptojmë se sa e rrezikshme ishte të vazhdonim të qëndronim” Roberto Benigni
Njeriu si një masë e të gjitha kufizimeve.
Njeriu në të gjitha kohët është përpjekur gjithmonë të përparojë, individualisht ose brenda një komuniteti, duke përmirësuar vetveten dhe duke tejkaluar kufijtë e tij. Kush përcakton se cilat janë këto kufizime? Ekzistojnë kufizime fizike, kontekstuale, kulturore, sociale, njerëzore dhe ideale. Njeriu vetë di dhe ndërton limitet e tij. Nëpërmjet aktivitetit eksplorues ai ndërton një hartë të botës që ai e modifikon me përvojën e vetë. Për atë në një moment të caktuar, siç thuhet nga filozofi polak dhe matematikani Alfred Korzibsky “Harta nuk është territori”.
Përfaqësimi i tij i botës nuk korrespondon me botën. Filozofi grek Protagoras, në deklaratën e tij të famshme, vuri në dukje se njeriu është masa e të gjitha gjërave. Pastaj kufijtë e kësaj hartë janë edhe ato të paraqitura nga vështrimi i personit dhe drejtimi në të cilin ai duket, dhe jo vetëm ato fizike të territorit. Njerëzimi gjithmonë është përpjekur të kapërcejë kufizimet e tij fizike, për shembull duke mësuar të fluturojë me zgjerime për personin e vet (rrëshqitje, aeroplanë, etj.). Dhe njeriu gjithmonë ka tentuar të kapërcejë kufijtë e imponuar nga konteksti dhe nga një bashkësi e caktuar, dhe vetë, nga karakteri i tij.
A janë një karakter, personalitet apo gjene kufizimet që mund të parashikojnë se çfarë do të bëjë personi dhe ku do të arrijë ai?
Ka njerëz që kanë filluar me karakter ose mjedise shoqërore që janë të pafavorshme për arritjen e tyre në një kontekst të dhënë historiko-kulturor. Megjithatë, historia është e mbushur me njerëz që, të vërejtur në një moment të caktuar në jetën e tyre nëpërmjet statusit shoqëror dhe performancës së tyre, nuk do të njiheshin më vonë nga miqtë dhe të afërmit. Të tilla si shkrimtari George Bernard Shaw, i trembur dhe i frikësuar në adoleshencë, i cili u bë një drejtues i guximshëm, dhe Uashingtoni dhe Franklin, të cilët ishin themelues të Shteteve të Bashkuara, të cilët e zbutën karakterin e tyre dhe u bënë njerëz shumë të këndshëm. Dhe shumë të tjerë.
Kufijtë e dhënë nga të tjerët: “lërini të shkojnë, nuk janë për ju”.
Një ditë, një punëtor napolitan, i cili dëshironte shumë të bëhej këngëtar, mori shanset e tij të suksesit nga mësuesi i tij i muzikës. Ai nuk kishte zë dhe dukej se kurrë nuk do të bëhej këngëtar. Zëri i tij ngjante me erën që kalonte përmes kapakëve. Mjeshtri i këndimit “me të drejtë” do të mendojë se nuk është e drejtë të japësh shpresa të rreme për njerëzit dhe t’i mashtrosh ata. Nëna, nga ana tjetër, e përqafoi dhe e lavdëroi djalin, duke i thënë se ishte e sigurt se ai mund të ishte këngëtar, se ai kishte bërë përparim dhe ajo do sakrifikonte veten për të paguar për mësimet e tij.
Ky është një nga tregimet e trajnerit të famshëm Dale Carnegie, i cili e kaloi jetën duke ndihmuar të tjerët të përmirësojnë aftësitë e tyre shoqërore dhe cilësinë e ekzistencës së tyre. Ai studioi biografitë e njerëzve me ndikim dhe të famshëm të së kaluarës dhe intervistoi ata të gjallë, për të kuptuar se si disa njerëz arritën të shkëlqejnë në ndonjë aftësi. Nga njëra anë, në hulumtimin e tij ai zbuloi se çfarë bënin njerëzit me aftësi shoqërore, nga ana tjetër tregoi se sa prej tyre kishin fituar aftësi të tilla dhe se ata nuk i kishin pasur gjithnjë ato, pavarësisht parashikimit që pritet nga testet e sofistikuara të qëndrimeve të kohës sonë! Një nga shumë teste të mbledhura nga Carnegie mbi aftësitë e pabesueshme të njerëzve për të zhvilluar dhunti të jashtëzakonshme është historia e punonjësit të përmendur më lart, i cili nuk ishte askush tjetër përveç Enrico Caruso, i cili u bë këngëtari më i madh i operas.
Në kufijtë që na imponojnë të tjerët, siç bëri mësuesi i parë i këngës Caruso, të vjen në mendje filmi i regjisorit Gabriele Muccino ‘Në kërkim të lumturisë’, me protagonist të famshmin Will Smith. Babai i thotë djalit të tij se ai nuk është për basketboll, pasi ai vetë nuk ka qenë kurrë shumë i mirë. Pastaj ai ndryshon mendje kur sheh djalin e tij të trishtuar: “Hej! Kurrë mos lejo që dikush t’ju thotë se nuk mund të bëni diçka. As mua. Në rregull? Nëse ke një ëndërr… ti duhet ta mbrosh atë. Kur njerëzit nuk dinë të bëjnë diçka, ata ju thonë se as ju nuk mund ta bëni këtë. Nëse doni diçka, shkoni dhe ndiqeni atë.”
Burimi / http://www.gipcomunicazione.it/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
