Narcizmi kolektiv është kthyer në një virus. Mund të definohet si i keq, ngjitës dhe përhapet me lehtësi. Megjithëse mund të duket ndryshe, ndjekja e ekzaltimit të grupit të vet në dëm të të tjerëve është një dinamikë që ka qenë e pranishme përgjatë gjithë epokave, duke ndryshuar intensitetin dhe duke arritur maksimumin në disa periudha specifike historike, siç ishte Gjermania naziste.
Ky fenomen shpreh një nostalgji të caktuar për konceptin e “racës superiore”. Sigurisht që nuk zhvillohet vetëm në nivelin e racave, por ndikon në çdo grup që ka një element të përbashkët identiteti. Ne mund të flasim për kombet, si dhe për grupet apo profesionet sportive.
Fenomeni shfaqet në një mënyrë shumë të dukshme në botën e futbollit. Narcizmi kolektiv i drejton disa tifozë që të mos jenë në gjendje të pranojnë fitoret e ekipeve kundërshtare. Gjithashtu, ato i çojnë ata të shfaqin fuqinë e tyre me zhurmë ose gjeste ekstreme me të cilat ata duan të frikësojnë.
E njëjta gjë ndodh me shtetet dhe ndjenjat nacionaliste. Ka njerëz që e marrin atë në qoftë se të tjerët nuk e pëlqejnë vendin e tyre. Ata nuk tolerojnë asnjë kritikë kundër kombit të tyre dhe ata dëshirojnë me zjarr që vendi i tyre të admirohet nga të gjithë dhe të konsiderohet më i miri në të gjitha rrethanat.
Është normale të ndjeheni krenarë për vendin ku keni lindur dhe jeni rritur, ose për grupin që i përkisni. Megjithatë, kur ky trend merr përmasa të tjera, ajo nuk është më një ndjenjë e shëndetshme. Në të vërtetë, herët a vonë rrezikohet rrezja e intolerancës ose e dhunës.
Nga krenaria e grupit tek narcizmi kolektiv
Cili është ndryshimi midis krenarisë kombëtare ose krenarisë së grupit dhe narcizmit kolektiv? Qëllimi i njerëzve të prekur nga virusi i narcizmit kolektiv nuk është që të ndihen krenar për grupin e tyre, por për të treguar se janë superior ndaj të tjerëve. Në sfond ka një ndjenjë të pasigurisë që i shtyn ata të duan të riafirmojnë veten duke u krahasuar me të tjerët.
Çdo ndjenjë, qëndrim apo sjellje njerëzore që çon në ekzagjerim fsheh një simptomë të neurozës. Narcizmi nuk mbetet shumë prapa. Kur ai është i ndërtuar në një nivel individual, ai karakterizon njerëzit që duan të flasin dhe të tregojnë një imazh të sigurisë që nuk i takon atyre.
E njëjta gjë ndodh edhe për grupet. Është më e lehtë që narcizmi kolektiv të lulëzojë në grupe që kanë një vetëbesim të ulët dhe dyshime të forta rreth prestigjit të tyre. Si rezultat, ata dëshirojnë njohjen e të tjerëve. Por kjo nuk është e mjaftueshme: ata gjithashtu kërkojnë humbjen e të tjerëve në nivele të ndryshme.
Një studim i kryer në Universitetin e Varshavës (Poloni) zbuloi se grupet e prekura nga narcizmi kolektiv përgjithësisht përbëhen nga individë me ndjenja të forta të dëmtimit personal. Grupi kështu bëhet një metodë për të kompensuar perceptimin e boshllëkut brenda dhe rreth vetes.
Manipulimi i grupeve narciste
Normalisht brenda grupeve të karakterizuara nga narcizmi kolektiv, zgjidhet një udhëheqës autoritar dhe në shumë raste totalitar. Ndjenja e të udhëhequrit nga një person i cili e tregon veten të paprekshëm dhe tepër të fortë në të gjitha rastet, u jep siguri ndjekësve të tij. Udhëheqësit bëjnë maksimumin për të theksuar me forcë superioritetin e supozuar të grupit të tyre.
Nga studimet e bëra nga Universiteti i Londrës u arrit në përfundimin se këto grupe kanë tendencë që të nxisin teoritë e konspiracionit kundër vetë krerëve. Një armik i përbashkët mund të bëhet pjesë që të lejojë konsolidimin e uniformitetin dhe bashkimin brenda kolektivit. Narcizmi i nxit njerëzit të ndihen të vëzhguar, të ndiejnë zili dhe potencialisht në rrezik të sulmeve nga të tjerët.
Këto grupe dalëngadalë lëvizin drejt rrugës së hakmarrjes dhe agresionit. Kryerja e veprimeve të dhunshme ndaj jo anëtarëve të grupit tuaj shihet në një mënyrë pozitive, veçanërisht nëse agresioni drejtohet ndaj një armiku të mundshëm, një konspiratori apo një aleati. E njëjta gjë vlen edhe për hakmarrjen, e cila shkon nga një reagim i paarsyeshëm dhe i dëmshëm ndaj një të drejte legjitime, e vërtetuar nga nevoja e dukshme për të mbrojtur veten.
Përkundrazi, grupet e karakterizuara nga një ndjenjë e shëndoshë e krenarisë kolektive prodhojnë efekte konstruktive. Në këto raste punojmë për të ndërtuar kohezion më të madh dhe besim të ndërsjellë. Një bashkim që nuk ka nevojë të denigrojë të tjerët ose të kalojë tek ata që janë të ndryshëm për t’u konsoliduar. Nëse krenaria e arsyeshme është themeli i demokracisë, narcizmi kolektiv është baza e fashizmit dhe metodave të saj të imponimit dhe kontrollit.
Burimi / http://aprilamente.info
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
