Ka fotografi që janë thjesht kujtime familjare, dhe ka të tjera që kthehen në monumente të shpirtit. Kjo foto e vitit 1971, e bërë në oborrin e Shtëpisë së Fëmijës Parashkollore të Pogradecit, nuk është një kornizë e zakonshme bardhë e zi, ajo është gjurma e përjetshme e një fëmijërie të pazakontë.
Në rreshtin e parë, të radhitur si zogj në një degë, shihen fytyrat e vogla të fëmijëve jetimë.
Mes tyre, edhe unë, një djalë pesëvjeçar me flokë të bardha, që atëherë nuk e kuptoja çfarë peshe mbartnin sytë tanë të qeshur e të trishtuar njëkohësisht. Ishim pa prindër, por jo pa dashuri.
Pas nesh qëndronin ato gra të përkushtuara, edukatoret, infermieret, sanitaret e kuzhinieret, që na u bënë nënë dhe familje. Në fytyrat e tyre lexohet lodhja e ditëve të gjata, por edhe dritë e butë që i jepte kuptim sakrificës së tyre. Ato nuk ishin thjesht punonjëse të një institucioni shtetëror, ishin engjëjt tanë tokësorë, strehë e ngrohtë në netët e gjata të vetmisë, duart që na e mbanin gjallë fëmijërinë.
Fotografia është një portë magjike.
Sa herë e shoh, më kthen tek zhurmat e oborrit, tek thirrjet e emrave që sot i kujtoj me mall, tek buzëqeshjet e shokëve e shoqeve që koha i ka shpërndarë nëpër udhë të ndryshme të jetës.
Disa i mbaj mend qartë, disa janë tretur në mjegullën e kujtesës, por të gjithë jetojnë ende bashkë në këtë kornizë të vogël.
Në Ditën Botërore të Fotografisë, kjo foto nuk është thjesht një kujtim personal. Ajo është një dëshmi e dashurisë që mbin aty ku mungesa është më e madhe.
Një falënderim i heshtur për ato gra që e bënë jetën tonë më të lehtë, më të durueshme, më njerëzore.
Fotografia nuk plaket. Ajo është gjurmë e shpirtit, dëshmi e përjetshme e kohës.
Dhe ky imazh i vitit 1971 mbetet një testament i gjallë i mirënjohjes sime, një kujtim që s’e tret koha, as pesha e viteve dhe as harresa….
Mozaiku i kujtesës
Personeli i Shtëpisë së Fëmijës Parashkollore, Pogradec 1971
Ollga Gusho – Drejtoreshë,
Nasta Martini – Edukatore,
Sofika Popllo – Edukatore,
Ervehe Ristani – Infermiere,
Athina Gusho – Kuzhiniere,
Vangjeli Vesho – N/Kuzhiniere, Zarife Elmasllari – Sanitare,
Servete – Sanitare,
Sadete – Sanitare,
Hurma Firanji – Rrobalarëse, Kostandina Laska – Roje nate,
Fëmijët në foto
Ilir Çumani,
Artur Kiptiu,
Liljana Topalli,
Karafile Toga,
Fatmira Molla,
Besniku (mbiemri i paqartë),
Bianka Shllaku,
Greta Martini,
Morena Mirdita,
Mimoza Dhanili,
Lefter Konini…
(si dhe tre fëmijë të tjerë, emrat e të cilëve fatkeqësisht nuk kujtohen).
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.