Në shkollat tona ka rënë gongu i alarmit por askush se shikon. Bullizmi dhe abuzimi ngjajnë shumë e janë të përhapura tej normave të lejuara shoqërore vitet e fundit. Kujdesi duhet të fillojë që në kopsht, të shtrihet në shkollat fillore dhe ato 9-vjeçare me një program të detajuar me projekt nga shoqatat ose shteti me një grup profesionistësh, sepse parandalimi është më i lehtë se shërimi.
“Doktor i shkencave” në fushën e kirurgjisë në Universitetin Bujqësor të Tiranës. Që prej vitit 2010 është pedagoge e jashtme në disa universitete shtetërore e private, dhe është autore e disa librave psikologjikë dhe bashkëautore në libra shkencorë.
Çfarë është Bullizmi?
Bullizmi është një dëshirë për të dëmtuar tjetrin, dëshirë që dëmton, një veprim që lëndon, një disbalancë në forcë, një përdorim i padrejtë i forcës, një kënaqësi e dukshme e agresorit si dhe një ndjenjë e përgjithshme e të qëeit mbizotërues ndaj viktimës”.
“Bullying” i shqipëruar do të thotë “kërcënim” dhe tregon fenomenin e sjelljeve të përsëritura, agresive, të dhunshme, me karakter psikologjik, fizik që ju bëhet fëmijëve, adoleshentëve të pambrojtur e të vetmuar, por nuk përjashtohen as të rriturit që bullohen ose i bullojnë të tjerët, si p.sh: një individ ose grup individësh më të mëdhenj të cilët kërkojnë të diskriminojnë, keqtrajtojnë, abuzojnë.
Këtë nocion e kemi dëgjuar shpesh në shkolla, por dhe më herët që në çerdhe ndodh mbizotërimi i një personi ndaj tjetrit që shkakton mënjanim dhe veçim individi në ambientet ku ata mësojnë ose kalojnë kohën e lirë. Këta individë agresivë kryejnë bullizëm ndaj “viktimave” të tyre duke shfrytëzuar moshën më të vogël, pamjen e jashtme, statusin social, përkatësitë racore, kombësinë ose dhe atë fetare.
Bullizmi shfaqet me karaktere dhe me forma të ndryshme:
1-Bullizmi fizik. Abuzim me anë të dhunës së përsëritur të çdo forme;
2-Bullizmi psikologjik verbal me anë të fyerjes, nofkave, thashethemeve dashakeqe, shpifjeve…;
3-Bullizmi social që do të thotë mënjanim nga grupi shoqëror në shkollë ose në festa që organizon klasa;
4-Bullizmi seksual, që është verbal me anë të fjalëve fyese, provokuese, por edhe fizik në ngacmime seksuale;
5-Bullizmi virtual me anë të rrjeteve sociale d.m.th keqpërdorimi i tyre për të dëmtuar ‘viktimën’ me postimin e fakteve apo thjesht shpifjeve publikisht…;
6-Bullizmi racial nëpërmjet fyerjes dhe dhunës;
7-Bullizmi fetar duke diskriminuar dhe fyer fenë ku nxënësi ose prindërit e tij besojnë.
Si ta dallojmë fëmijën që është nën presionin e Bullistëve?
- Fëmija nuk pëlqen më atë që pëlqente.
- Fëmija është i fiksuar pas Instagramit apo Facebook-ut nëse ka llogari, dhe papritur tenton t’i mbyllë ato nga frika.
- Fëmija nis të ketë shumë dhimbje koke ose dhembje stomaku.
- Fëmija grindet dhe nuk flet me miqtë.
- Fëmija nuk do të shkojë në shkollë ose në stërvitje.
- Fëmija nuk pëlqen më veten.
- Fëmija fillon të ushtrojë vetë bullizëm ndaj një më të dobëti.
A ka mënyra efikase për t’i mbrojtur fëmijët dhe adoleshentët
– Bisedoni me mësuesen e djalit ose vajzës tuaj
– Përfitoni nga “orët e hapura” për të shtruar problemin.
– Shkoni në takime me prindër dhe ngrijeni si problem, bëje publike bullizmin që i ndodh fëmijës tuaj dhe ndonjëherë bëhu vetë hetues i fëmijës së bulluar.
– Mbrojeni atë dhe mësoi fëmijës mjetet e duhura për t’u përballur me bullistin.
– Luftoni t’i induktoni vetëbesim dhe aftësi të mbrohet.
– Kalo kohë me të dhe jepi mundësi të flasë, ta nxjerrë brengën që e mundon, ndryshe ai ose ajo që po kalojnë këtë problem, e kanë të vështirë mbijetesën në ambientin ku mëson apo jeton.
Bullizmi dëmton shëndetin mendor dhe fizik, madje dhe vret fëmijë të pafajshëm nëse nuk i mbrojmë!
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
