Krishtlindjet mbizotërojnë muajin dhjetor. Zyrtarisht është koha më e mrekullueshme e vitit, dhe në të gjithë vendin, njerëzit po ndezin dritat e festave nëpër degët e pemëve dhe dekorojnë ambientet e shtëpive të tyre.
Por cilat janë përfitimet e atyre dritave të ndritshme të festave?
Nga Zerina Qendro
Psikologe Këshillimi
Ekspertët e psikologjisë thonë se dekorimet e festave mund të sjellin ndjenja gëzimi për disa. Fakti që ato mund të përmirësojnë gjendjen tuaj psikologjike është mjaft intriguese. Por, nuk janë dritat që mund ta bëjnë një person të lumtur. Dritat ndikojnë në kujtesë, dhe kujtimet që sjellin mund të jenë të lumtura ose të trishtueshme.
A e sjellin vërtet dritat e festave lumturinë?
Po, dritat e festave janë ndër kujtimet më të dukshme dhe të gëzuara që Krishtlindjet janë afër. Dekori është simbol i një shënuesi në kohë. Dekori i festave është një mënyrë për të shtypur butonin pauzë në një stil jetese shumë intensive. E kush nuk është i ngarkuar këto ditë?!
Në një nivel më të thellë, dritat dhe dekorimet e Krishtlindjes i ndihmojnë njerëzit t’ju vijnë ndërmend kujtime. Studime të shumta thonë: është kërkuar për kujtime të hershme të fëmijërisë dhe shpesh janë thënë histori që rrotullohen rreth festave dhe, veçanërisht, duke dekoruar pemën, ambientet, ditët e festave. Në përshkrimet e tyre të fëmijërisë, ato dekorime u pasuan nga gjëra të mira, të tilla si mbledhja e familjes, ushqimi i mirë, shkëmbimi i dhuratave, të gjitha llojet e gjërave të mëdha, të lumtur. Nga kushtëzimi klasik, atëherë, ato dekorime marrin ato veti të lartësimit të humorit tonë.
Kujtimet e festave, megjithatë, mund të funksionojnë në të dyja mënyrat.
Nëse dikush ka përjetuar ngjarje traumatike rreth festave – një vdekje në familje, madje edhe një ndarje veçanërisht e keqe – dritat e festave mund të shoqërohen me stres. Aleanca Kombëtare për Sëmundjen Mendore ka këshilla për të shmangur ndjenjat e përkohshme të ankthit ose depresionit gjatë pushimeve që mund të shoqërohen me stres shtesë, pritje joreale apo edhe kujtime që shoqërojnë sezonin.
Studimet tregojnë se aktivitetet familjare dhe shpirtërore gjatë Krishtlindjes i bëjnë njerëzit më të kënaqur, ndërsa aspektet materialiste të Krishtlindjes (shpenzimi i parave dhe marrja e dhuratave) minojnë mirëqenien.
Traditat formojnë veprimet tona
Ata që prej nesh që festojnë festat, me siguri, mund të lidhen me traditat që vijnë së bashku me to. Ta themi qartë, ne thjesht nuk mund të duronim ta linim traditën e ndezjes së dritave, zbukurimit të pemës, dekorimit të ambienteve jashtë, do të ndjehej sikur të lëmë të shkojë në pjesë të fëmijërisë sonë – pjesë të vetvetes sonë të konstruktuar.
Ne mësojmë traditat përmes të tjerëve
Psikologët socialë kanë zbuluar se arsyeja për krijimin dhe vazhdimin e traditave është një ndërthurje e të mësuarit shoqëror dhe shmangia nga ndëshkimi. Individët kanë tendencë t’i shikojnë të tjerët për të vlerësuar mënyrën më të përshtatshme për të vepruar në një situatë të caktuar. Kjo sjellje grupi, është paragjykimi themelor njohës nën shumicën e proceseve në jetën tonë, nga zhvillimi i kulturës deri tek trendet dhe adoptimi i inovacionit. Ne mësojmë nga të tjerët të shmangim veprimin në një mënyrë që shkon kundër vetë-imazhit që kemi ndërtuar.
Ne duam të jemi të qëndrueshëm në sjelljen tonë. Por kjo lë pyetjen, mbase, më shqetësuese. Pse i vazhdojmë traditat tona?
Studiuesit ia atribuojnë këtë shmangies së frikës së ndëshkimit. Po – tingëllon ekstreme. Por kur ndani ndëshkimin nga kuptimi i ndërtuar social, ka më shumë kuptim.
Njerëzit nuk duan të ndalojnë traditat sepse nuk janë të sigurt se cila mund të jetë pasoja. Të gjithë duam të jemi të qëndrueshëm në sjelljen tonë. Pavarësisht nëse do të qëndrojë në përputhje me fjalët, zakonet, qëndrimet, vlerat ose besimet tona, ka një përgjigje automatike për të vazhduar të bërit e gjërave në mënyrën si janë bërë më parë.
Kjo mbështetje në qëndrueshmëri na ndihmon të marrim vendime në jetën e përditshme. Pra, kur bëhet fjalë për atë kohë të veçantë të vitit, është gjithmonë më e lehtë të rikthejmë atë që keni bërë tërë jetën tuaj sesa të bëni një hap në të panjohurën.
Në të njëjtën kohë, qëndrueshmëria na lejon të shmangim emocionet negative si zhgënjim, siklet dhe humbje.
Ky sezon do të jetë i bukur
Një tjetër fenomen interesant i festave është gëzimi dërrmues që përshkon masën. Pavarësisht ku jetoni, ka vetëm diçka në ajër që sjell lumturi për shumë njerëz. Faktorë të ndryshëm kontribuojnë në gëzimin e njerëzve përgjatë dhjetorit.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
