Kërkimi për mënyrën origjinale të gjumit nuk është privilegj vetëm i gjeniut të rilindjes, por një karakteristikë e shumë personazheve të mëdhenj, dhe gjithashtu, të njerëzve të zakonshëm. Përveç se është shkencërisht e shpjegueshme, nuk është thënë se është kundërproduktive.
Ka ngjallur shumë kuriozitet dhe gjithashtu, ka pasur disa pyetje në artikullin e fundit “Si flinte Leonardo da Vinçi?” botuar në blogun ku kemi marrë këtë informacion.
Dyshimet u ngritën mbi të gjitha, nga një pyetje që doli në mënyrë spontane: nëse Leonardo i madh flinte vetëm 20 minuta çdo katër orë, domethënë dy orë në harkun e 24 orëve, si mund ta mbante ritmin e produktivitetit të tij të pakufishëm në shëndet të plotë? Dyshimi i ligjshëm, sepse një sjellje e tillë rezulton antitezë për çdo rekomandim për higjienën e duhur të gjumit.
Le të përpiqemi t’i bëjmë gjërat pak më të qarta.
Lloji i gjumit i vënë në praktikë nga Leonardo sot quhet gjumi polifazik, i cili, duhet thënë menjëherë, nuk është aspak i panjohur ndaj natyrës njerëzore, përkundrazi: është gjumi karakteristik i foshnjave të sapolindura. Në të vërtetë, i porsalinduri shpesh fle për periudha të shkurtra, siç e dinë mirë prindërit e rinj, që zakonisht i vënë në provë nga vigjilencat e shpeshta gjatë natës. Me rritjen progresive, fëmija fillon të flejë me ritmin bifazik, domethënë një herë gjatë natës dhe një herë gjatë ditës, sepse ai fillon të vuajë ndikimin e ritmit diellor dhe zakonet e të rriturve. Kohëzgjatja e gjumit të pasdites tenton të ulet me moshën, por në fillim ajo mund të jetë shumë e gjatë. Me adoleshencën dhe afrimin e moshës madhore, zhvillohet tranzicioni definitiv dhe mbizotërues në gjumin monofazik, d.m.th. Fle vetëm natën. Në pjesën e fundit të jetës, në moshën e pleqërisë, ekziston një afrim me zakonet e fëmijërisë (gjumi bifazik) ose edhe ato të sapolindur, me përgjumje të shpeshta dhe fjetje të shkurtra. Llojet e gjumit të përshkruara janë tipike për faza të ndryshme të jetës, por ato nuk janë domosdoshmërish të ndara në mënyrë të ngurtë: shpesh ndodh që zakonet e gjumit të të rriturve devijojnë nga norma për t’u afruar, natyrisht sipas angazhimeve të punës dhe stilit të zgjedhur të jetës, atyre tipike të moshave të tjera.
Kështu Leonardo da Vinçi mund të flinte në një mënyrë kaq të pazakontë: ai ishte një gjumë i përshtatshëm për nevojat e tij psiko-fizike, ndoshta të nxitur nga vitaliteti i madh i tij dhe përparësia që rrjedh nga të pasurit në dispozicion 22 orë zgjuar në vend të 16. Për më tepër, Leonardo nuk është sigurisht një rast i izoluar. Një nga shembujt më të njohur është ai i Winston Churchill, i cili flinte më pak se katër orë gjatë natës, por gjatë ditës ai merrte shpesh pushime të shkurtra, më e gjata prej të cilave ishte një sy gjumë prej rreth 90 minutash gjatë pasdites: sipas tij, kjo ishte zgjidhja më e mirë për të qenë në super formë në mbrëmje, kur angazhimet shoqërore e detyronin atë të qëndronte shumë vonë. Edhe Napoleon Bonaparti preferonte gjumin polifazik, duke arritur në total jo më shumë se katër orë gjumë në ditë. Emra të tjerë të shquar përfshijnë Thomas Edison, Benjamin Franklin, Thomas Jefferson, Nikola Tesla dhe shumë të tjerë, përfshirë edhe Margaret Thatcher, zonja e famshme e hekurit.
Prandaj mund të themi me qetësi të plotë se orët e gjumit me të vërtetë të nevojshme, janë ato që na lejojnë të zgjohemi në mënyrë të pavarur dhe të ndjehemi të freskët dhe të përkryer. Sepse edhe gjumi, si shumë karakteristika të tjera njerëzore, është një aspekt jashtëzakonisht subjektiv i jetës.
Le të mos harrojmë se qenia njerëzore është një minierë shumë e pasur e individualiteteve të vetme dhe të mahnitshme. Aprovimi i një standardi ka kufirin e vet në qëndrimin e secilit për të identifikuar zakonet dhe ritmet e tyre. Nëse më parë, për shembull, kemi cituar rastet e personazheve të famshëm që nuk janë të prirur për të fjetur tradicionalisht, dhe kanë zvogëluar orët e dedikuara për të pushuar në minimum, tani mund të flasim për Albert Einstein, i cili përveç gjumit të mirë 11 orë në natë, gjithashtu ia lejonte vetes të dremiste edhe gjatë pasdites. Ose, Fabrizio De Andrit, i cili kishte shkëmbyer thjesht ditën me natën. Thuhet se në vitin 1974 këngëtari dhe kompozitori gjenovez mori me qira një shtëpi nga deti me Francesco De Gregori, që në fillim të karrierës së tij, për të kompozuar së bashku albumin që më vonë do të quhej “Vëllimi 8”. Pakti ishte që ata nuk do të takoheshin kurrë, sepse ndërsa i pari flinte gjatë ditës dhe punonte natën, i dyti bëri pikërisht të kundërtën. Pra, ai që punonte gjatë natës, tjetri e shihte gjatë ditës dhe anasjelltas. Dhe kështu krijimtaria e secilit shpërtheu në maksimum, duke respektuar prirjet e të dyve.
Për ta përfunduar: është e vërtetë që tetë orët kanonike, të njëpasnjëshme gjatë natës, rekomandohet për një pushim të mirë, por është gjithashtu e vërtetë që gjithkush është në gjendje të kuptojë se cilat janë nevojat e veta reale dhe t’i respektojë ato. Gjë e rëndësishme është të ndjekim ritmin natyror të trupit për t’u ndjerë në mënyrë të përkryer vital gjatë vigjilencës.
Duhet thënë se sot një ndihmë e madhe për këtë vjen nga përdorimi i një dysheku të rehatshëm dhe cilësor, një privilegj që Leonardo da Vinçi sigurisht nuk mund ta kishte në vitin 1500.
Përgatiti Orjona TRESA / Burimi: consorziomaterassi.it
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
