Deri dje ty të njihnin vetëm shokët e klasës, shoqet e punës dhe ca komshinj që të kishin bërë objekt thashethemesh. Por pasi i fute një sherr në platformën e njohur të një ekrani televiziv të thanë se u gdhive VIP. Dhe ty të është mbushur mendja se tashmë je Vip, se ky ishte motivi yt që kur tentove të bëheshe pjesë e platformës, me thonj e me dhëmbë. Ta gëzosh!
Por realisht ti nuk e di ç’do të thotë Vip. Se të jesh Vip do të duhet të prodhosh gjëra të çmuara për shoqërinë. Ti prodhove vetëm sherr dhe fjalor banal. Ku është Vip-i këtu?
Në kohët moderne, me përparimin e teknologjisë dhe rrjeteve sociale, shoqëria jonë duket se po përjeton një transformim të çuditshëm kulturor: obsesionin për famën dhe statusin e një Vip-i. Nga emisionet televizive deri te postimet e pafundme në rrjetet sociale, individët po ndjekin ethshëm një iluzion që shpesh nuk ka përmbajtje reale.
Por çfarë është në të vërtetë “Sindroma e të qenët VIP” dhe si e pasqyron kjo një realitet absurd në shoqërinë tonë, por jo vetëm? “Sindroma e të qenët VIP” nuk është një term i njohur në literaturën psikologjike dhe nuk ka referenca të drejtpërdrejta nga psikologë të njohur mbi këtë koncept specifik. Megjithatë, ndoshta është koha që dhe ky fenomen të zërë një kapitull të ri në fushën e studimeve psiko-sociologjike. Për aq sa mund të kuptojmë në referenca të fushës, fenomeni i dëshirës për famë dhe status shoqëror ka të bëjë veçanërisht në lidhje me narcisizmin dhe ndikimin e mediave sociale në vetëvlerësimin dhe identitetin e individit.
Studimet kanë treguar se ekspozimi i vazhdueshëm ndaj imazheve të kuruara dhe idealeve të paarritshme në media dhe rrjete sociale mund të çojë në ndjenja të pakënaqësisë me veten, ankth dhe depresion. Psikologët theksojnë rëndësinë e zhvillimit të një identiteti të shëndetshëm dhe vetëvlerësimi që nuk bazohet në miratimin e jashtëm apo famën e momentit.
Dikur fama lidhej me arritjet, talentin ose kontributin në shoqëri. Sot, ajo shpesh lidhet me skandale, provokime dhe ekspozim të tepërt në rrjete sociale. Personat që as nuk kanë dhënë një kontribut të mirëfilltë në art, shkencë apo fusha të tjera, shndërrohen në figura publike të ndjekura dhe të glorifikuara. Ky realitet nxit një perceptim të shtrembëruar se suksesi vjen nga fama e momentit dhe jo nga përpjekjet afatgjata.
Psikologu dhe psikoanalisti i njohur Erich Fromm, ka thënë:
“Njeriu modern është i etur për famë; ai dëshiron të njihet nga të tjerët, të shfaqet në gazeta, të ketë një emër të njohur. Kjo etje për famë është një shprehje e zbrazëtisë së brendshme dhe mungesës së identitetit të vërtetë.” Pra, kërkimi i famës së jashtme shpesh duket si një kompensim për mungesën e një identiteti të fortë dhe të qëndrueshëm të brendshëm.
Rrjetet sociale dhe media luajnë një rol vendimtar në kultivimin e kësaj sindrome. Në një botë të dominuar nga algoritme që promovojnë përmbajtje sensacionale dhe kontroverse, fama shpesh shndërrohet në qëllim më vete. Influencuesit shpesh paraqesin një stil jetese luksoz dhe të idealizuar, duke ushqyer ndjenjën e pakënaqësisë te ndjekësit. Ironikisht, shumë prej tyre përfundojnë të prekur nga ankthi, pasi fama e tyre është e brishtë dhe e bazuar thjesht në një imazh virtual. Kur këto figura publike shkëputen nga vëmendja, ata shpesh harrohen lehtësisht nga publiku që dikur i adhuronte.
Sindroma e të qenët VIP ka pasoja të dukshme në sjelljen e të rinjve. Të motivuar nga dëshira për famë, shumë prej tyre harrojnë rëndësinë e arsimimit, punës së ndershme dhe vlerave etike. Për më tepër, ndjekja e një imazhi të rremë shpesh çon në probleme psikologjike, si ankthi, depresioni dhe ndjenja e pakënaqësisë së vazhdueshme.
Shoqëria ka nevojë për një rikthim te vlerat e mirëfillta. Edukimi duhet të inkurajojë të rinjtë të kërkojnë pasionin dhe përmbushjen përmes përpjekjeve dhe kontributit të tyre në shoqëri. Media duhet të promovojë histori suksesi që frymëzojnë dhe jo thjesht personazhe që përfitojnë nga sensacioni. Vetë individët duhet të zhvillojnë një mendësi kritike ndaj asaj që konsumojnë në rrjetet sociale.
Dhe, tek e fundit, është e rëndësishme të kujtojmë se fama është kalimtare, ndërsa vlerat, arritjet dhe kontributet që japim për të tjerët mbeten të përjetshme. Në një shoqëri ku gjithçka duket sipërfaqësore, ndoshta është koha të rikthehemi tek thelbi i vërtetë i suksesit dhe lumturisë.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
