“Sportet” kanë pasur gjithmonë një rol social evident: ngjarjet që shoqërojnë zhvillimin e “lojërave” janë të lashta, nëse jo si njeriu, të paktën si ngritja e qytetërimeve moderne.
Foto: Vlasov Sulaj
Ajo që e bëri futbollin kaq popullor dhe jo “topin e evakuimit” është kombinimi i një sërë faktorësh. Të kuptuarit e asaj që e karakterizon dhe e shtyn këtë popullaritet është fusha e studimit të Shkencave Socio-Psikologjike. Ndër botimet e para mbi këtë temë është ai i psikologut holandez, antropologut Frederic Jacobus Johannes Buytendijk. Ndër konceptet më magjepsëse me të cilat Buytendijk përkufizon futbollin është ai i “njerëzimit të arritur”, një fenomen që e dallon qartë njeriun nga kafshët e tjera për kompleksitetin dhe kompletimin e tij.
Në një ndeshje futbolli janë lojtarët dhe përplasjet e tyre fizike me kundërshtarin, i cili përveçse është kundërshtar, është edhe shok i lojës. Ka respekt për rregullat dhe disiplinën e sportistit. Më pas është festa e “shkelmimit” të topit, një gjest instinktiv që çdokush bënte në rrugë për t’ia kthyer topin dikujt që luante. Gjesti i “shkelmit” është sigurisht më instinktiv dhe më pak i arsyetuar sesa “hedhja” që do të kishim bërë me duar dhe për këtë arsye është ndoshta më magjepsës.
Në një ndeshje futbolli ekziston publiku që përgjithësisht në sportet ekipore nuk kufizohet vetëm në rolin e vëzhguesit, por perceptohet dhe bëhet njësh me shfaqjen, i favorizuar edhe nga ceremoniali që i nënshtrohet loja. Ndeshja e futbollit shihet si diçka e ngjashme me një koncert muzikor, në të cilin spektatori është i zhytur në muzikë, jo vetëm si një auditor.
Së fundi, Buytendijk sheh vetëm disa shfaqje të tjera të krahasueshme me ndeshjet e futbollit në Evropë, ndër to ai raporton arenat spanjolle dhe ndeshjet me dema, madje edhe këtu për futbollin e femrave duket se rrjedha e ngjarjeve ka bërë që vëzhgimet e Buytendijk të zëvendësohen me fakte. Vlera e rreth 70 faqeve të broshurës dhe vendosmëria me të cilën Buytendijk zhvillon fjalimin e tij, në një kuadër që pasqyron aspekte të shoqërisë së viteve 1950, të dallimeve dhe ngjashmërive me të. Mes analogjive është sigurisht një fushë futbolli, njëzet e dy sportistë dhe qindra a mijëra spektatorë që bëhen njësh në një shfaqje brenda një shfaqjeje.
Përgatiti K.I / Burimi www.glieroidelcalcio.com
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
