Prej shekujsh qumështi ka qenë një pjesë ushqimore e dietës së burrave dhe grave të të gjitha moshave. Njeriu është e vetmja specie që vazhdon të konsumojë qumësht pas lënies së gjirit, edhe pse sot shumë njerëz pyesin nëse është me të vërtetë e nevojshme ta bësh këtë apo jo?!
Arsyet për mosbesimin ndaj qumështit janë shumë, nga shëndetësore tek arsyeja e natyrës etike ose thjesht, diktuar nga modaliteti aktual.
Në këtë blog ju do të gjeni nëse ekziston një zgjedhje më e mirë mes qumështit të lopës për t’u pirë apo qumështit të perimeve, dhe cilat janë avantazhet dhe disavantazhet e preferencës së njërës apo tjetrës.
Qumësht lope apo perimesh: konsiderata të përgjithshme
Siç ndodh shpesh në të ushqyerit, krahasimi i dy ose më shumë ushqimeve për të zgjedhur një më të mirin është një këndvështrim i kufizuar, nëse jo i gënjeshtërt. Është gjithmonë e nevojshme të arsyetoni, duke marrë parasysh ushqimin e vendosur në kontekstin e një diete të përditshme. Dhe së dyti, nuk duhet harruar kurrë të vlerësoni sasinë e konsumit, pasi kjo mund të bëjë dallimin.
Çfarë është edhe më e vërtetë kur krahasohen dy ushqime të tilla të ndryshme, qumështi i lopës ose qumështi i perimeve. Njëri është me të vërtetë qumësht, tjetri qumësht që ka ngjyrë, dhe jo gjithmonë, është mënyrë konsumi.
Aq shumë që Gjykata e Drejtësisë së Bashkimit Evropian në vitin 2017 e ndaloi përdorimin e termit “qumësht” kur i referohej produkteve me origjinë bimore. Sot, në fakt, këto produkte duhet të kenë në etiketë fjalët “pije me perime të bazuar në…”, ndjekur nga lënda e parë nga e cila është marrë, vetëm për të nënvizuar ndryshimin dhe për të shmangur konfuzionin.
Qumështi është një ushqim me origjinë shtazore që merret nga mjelja e kafshës. Nëse nuk është specifikuar në etiketë, ai i referohet qumështit të lopës, përndryshe mund të vijë nga delet, dhitë apo gomarica. Përkundrazi, pijet e perimeve sigurohen në përgjithësi duke përpunuar drithërat, fasulet ose frutat e thata, kryesisht duke shtuar ujë.
Qumështi i lopës apo qumështi i perimeve: Karakteristikat krahasuese ushqimore
Siç mund të shihet në tabelë, qumështi i lopës ka një përmbajtje më të lartë kalorish se sa të gjitha lëngjet me perime. Natyrisht, kjo është e vërtetë nëse nuk i shtohen sheqernat këtyre pijeve gjatë procesit të prodhimit. Gjithmonë është e këshillueshme që të zgjidhni pije perimesh pa sheqer.
Megjithatë, një përmbajtje më e lartë e kalorive nuk duhet të sugjerojë se qumështi është një ushqim që duhet eliminuar. Nëse qumështi dhe produktet e qumështit konsumohen maksimumi dy porcione në ditë, në rastin e qumështit kjo pjesë është e barabartë me 125ml ose rreth një gotë, e cila mund të bëhet pjesë e një diete të shëndetshme dhe të ekuilibruar.
Qumështi është një burim i rëndësishëm i proteinave me cilësi të lartë dhe mund të kontribuojë në marrjen e përditshme të kalciumit, një mineral që është thelbësor për shëndetin e kockave. Megjithatë, duke alternuar konsumin e qumështit me lëngje perimesh, ose duke e zëvendësuar atë në mënyrë të plotë, nuk krijon asnjë problem në mangësinë ushqimore.
Konsumi i lëngjeve perimore mund të motivohet nga faktorë të ndryshëm mes të cilëve:
intoleranca laktoze
alergji ndaj proteinave të qumështit
preferencat që lidhen me shijen
arsye etike
Megjithatë, duke qenë pije shumë të ndryshme nga qumështi dhe të ndryshme nga njëra-tjetra, është e rëndësishme të njihni ushqyesit kryesorë që kanë, në mënyrë që të zgjidhni me mençuri atë që është më e mira për ju.
Dallimet kryesore në aspektin e ushqyesve ndërmjet lopës ose qumështit të perimeve
Proteina
Qumështi i lopës është një burim i shkëlqyer i proteinave me vlerë të lartë biologjike, që do të thotë se përmban të gjitha aminoacidet esenciale të nevojshme për të filluar sintezën e proteinave në trupin tonë.
Një zëvendësues i denjë në botën e bimëve është padyshim pija me bazë soje. Me pothuajse 3 gram proteina për 100, nuk ka asgjë ndryshe nga qumështi i zakonshëm. Për më tepër, soja është ajo me përmbajtjen më të lartë të proteinave.
Karbohidratet dhe sheqernat e thjeshta
Siç dihet, sheqeri kryesor i qumështit quhet laktozë. Sipas një dokumenti të publikuar nga EFSA në vitin 2010, rreth 56% e të rriturve italianë nuk janë në gjendje të tresin sheqerin e qumështit, ndërsa në nivel global niveli i intolerancës rritet në 70%. Kjo justifikon përhapjen e gjerë të pijeve të perimeve, të cilat nuk përmbajnë laktozë, e që mund të konsumohen në mënyrë të sigurtë nga individë të ndjeshëm.
Yndyrnat
Dëmi i qumështit është yndyra, kryesisht e ngopur, d.m.th, konsumi i të cilave duhet të reduktohet. Në treg, megjithatë, ka lloje të ndryshme të qumështit, në varësi të përmbajtjes së yndyrës:
e plotë: përmban të paktën 3.5% yndyrë
pjesërisht i skremuar: përmban nga 1.5% në 1.8% yndyrë
i skremuar: përmban më pak se 0.3% yndyrë
Prandaj është e mundur të zgjedhësh qumësht me përmbajtje më të ulët të yndyrës dhe rrjedhimisht të kalorive.
Një nga arsyet kryesore pse mund të ketë kuptim për të alternuar konsumin e qumështit me perime është sigurisht se ato kanë shumë më pak yndyrë dhe, gjithsesi, pjesa e ngopur është sigurisht më e ulët.
Vitaminat dhe mineralet
Qumështi është i pasur në shumë mikroushqyes dhe për këtë arsye pije, shpesh pijet bimore janë të pasura me vitamina dhe minerale. Meqë pije të tilla shpesh konceptohen dhe konsumohen si zëvendësuese të qumështit, është e dobishme që vitaminat dhe mineralet kryesore të qumështit të shtohen për të ribalancuar hendekun.
Për shembull, kalciumi është një nga mineralet më përfaqësuese në qumësht dhe është një nga arsyet pse rekomandohet konsumi i tij. Ky mineral mund të shtohet në pije me perime të përbëra nga bajamet.
Përveç kësaj, disa studime sugjerojnë se në të vërtetë qumështi dhe derivatet nuk janë domosdoshmërish thelbësore për marrjen korrekte të kalciumit në dietë, pasi ka shumë burime të tjera që i përkasin botës bimore. Shumica e pijeve bimore janë burim i mirë i vitaminës B2, e njohur si riboflavina, thelbësore për rolin në mbrojtjen antioksidante të trupit.
Së fundi, një rekord i madh e mban pijen me bazë bajamesh për përmbajtjen e saj të lartë të vitaminës E, e cila mungon në qumësht. Me vetëm një gotë arrihet përfitimi i vlerave ushqyese ditore tek një i rritur.
Përgatiti Orjona TRESA / Burimi: ecomarket.bio
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
