Çantat e rënda të shpinës përbëjnë rrezik për shëndetin e fëmijëve, duke shkaktuar dhimbje, lodhje dhe qëndrim të gabuar të trupit. Sipas udhëzimeve të Ministrisë së Shëndetësisë, pesha e çantës nuk duhet të kalojë 10–15% të peshës trupore të fëmijës. Ekspertët theksojnë gjithashtu rëndësinë e përzgjedhjes së çantave ergonomike, organizimit të mirë të përmbajtjes dhe ndërgjegjësimit të fëmijëve, prindërve dhe shkollave për pasojat që mund të sjellë mbingarkesa.
Çantat e rënda dhe rreziku për shpinën
Me fillimin e vitit shkollor, rrugët mbushen me fëmijë që mbajnë mbi supe çanta të mbushura me libra, fletore e materiale të tjera shkollore. Kjo mund të duket normale, por në fakt fsheh rreziqe serioze për shëndetin e shpinës. Mbajtja e përditshme e një ngarkese të madhe çon në tendosje të vazhdueshme muskulore, lodhje, deformime në qëndrim, dhe në disa raste, përkeqëson probleme ekzistuese si lordoza apo skolioza.
Prandaj, mjekët dhe institucionet kanë vite që bëjnë thirrje për respektimin e kufijve të lejuar të peshës së çantës, si dhe për marrjen e masave praktike që mbrojnë shpinën e fëmijëve gjatë rritjes.
Cilat janë kufijtë e rekomanduar të peshës së çantës?
Sipas Ministrisë së Shëndetësisë, pesha e çantës së shpinës nuk duhet të kalojë 10–15% të peshës trupore të fëmijës. Kjo do të thotë se për një fëmijë që peshon 30 kg (mosha 8–10 vjeç), çanta nuk duhet të peshojë më shumë se 3.5–4 kg. Një shishe uji, një kuti lapsash e rëndë apo libra shtesë mund ta kalojnë lehtësisht këtë kufi.
Për një adoleshent që peshon 45 kg, pesha maksimale e çantës duhet të jetë rreth 5–6 kg – që përkon me pesë libra mesatarë dhe një fletore të madhe.
Ky kufi nuk është thjesht për rehati, por për të shmangur pasoja si dhimbjet e shpinës, kontrakturat muskulore, ndryshimet në ecje dhe lodhje kronike. Edhe pse një çantë e rëndë nuk shkakton drejtpërdrejt deformime të shtyllës kurrizore si skolioza, ajo mund të përkeqësojë gjendjet ekzistuese dhe të ndikojë negativisht në mirëqenien dhe performancën e përditshme të fëmijës.
Si të mbrojmë shpinën e fëmijëve: Këshilla praktike
Ekspertët sugjerojnë disa masa të thjeshta, por efektive:
Edukimi i fëmijëve – Mësojini fëmijët si të organizojnë çantat: librat më të rëndë pranë shpinës, ndërsa ata më të lehtë më larg. Kjo ndihmon në shpërndarjen më të mirë të peshës.
Peshimi i çantës – Peshoni çantën rregullisht në shtëpi ose shkollë për të kuptuar nëse tejkalon kufijtë.
Kontrolle posturale – Vizita te mjeku për të kontrolluar qëndrimin gjatë rritjes mund të ndihmojë në zbulimin dhe parandalimin e problemeve të mundshme.
Zgjedhja e çantës së duhur – Zgjidhni një çantë me shpinë të fortë, rripa të gjerë e të mbushur, dhe, nëse është e mundur, me rrip mesi. Fëmijët duhet ta mbajnë gjithmonë me të dy rripat në supe.
Karrocat shkollore – Për fëmijët më të vegjël, një karrocë mund të jetë alternativë e mirë për të shmangur presionin mbi shpinë.
Heqja e peshës së panevojshme – Kontrolloni përmbajtjen e çantës çdo ditë dhe hiqni ato që nuk nevojiten.
Roli i shkollave dhe dixhitalizimi
Shkollat duhet të marrin përgjegjësinë për të lehtësuar ngarkesën e fëmijëve, duke ofruar hapësira për lënien e librave në klasë ose në dollapë. Në shkollat e mesme dhe të larta, dixhitalizimi i materialeve mësimore është një hap i rëndësishëm për të reduktuar volumin dhe peshën e çantave.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
