Hapësira mund t’ju verbojë dhe shkencëtarët thonë se ata kanë motive më në fund se pse?
Një sindromë misterioze ka dëmtuar vazhdimisht vizionin e astronautëve në Stacionin Ndërkombëtar të Hapësirës, duke shkaktuar miopinë, pasi ata janë kthyer në Tokë. Problemi është aq i keq sa dy të tretat e astronautëve raportojnë se u është përkeqësuar shikimi pasi kanë kaluar kohë në orbitë.
Më herët këtë vit, NASA njoftoi se diçka në hapësirë ka dëmtuar shikimin e astronautëve të saj, duke shkaktuar dëmtim afatgjatë në cilësinë e tyre të shikimit.
Astronauti Scott Kelly, vizioni i veçantë i të cilit ishte pjesë e arsyes që ai ishte zgjedhur të jetë astronauti i parë i Amerikës që kaloi një vit të plotë në hapësirë, thotë se është detyruar të mbajë syzet e leximit kur vjen në shtëpi.
John Phillips, i cili kaloi kohë në Stacionin Hapësinor Ndërkombëtar (ISS) në vitin 2005, ka konfirmuar se shikimi i tij kishte shkuar nga 20/20 në 20/100 në vetëm gjashtë muaj.
Dyshohet se dëmtimi vizual, i quajtur sindromi i presionit intrakranials apo VIIP, është shkaktuar nga mungesa e gravitetit në hapësirë.
Hipoteza ishte se mikrograviteti i ISS krijon presion në kokat e astronautëve, duke shkaktuar zhvendosjen e afërsisht 2 litra lëngjeve të enëve të gjakut në drejtim të trurit të tyre.
Ata thonë se presioni është përgjegjës për shikimin dhe irritimin e nervave optike, e cila vihet re tek astronautët e kthyer.
“Në Tokë, graviteti tërheq lëngjet trupore poshtë në drejtim të këmbëve. Kjo nuk ndodh në hapësirë dhe mendohet se lëngu shtesë në kafkë rrit presionin në tru dhe pjesën e pasme të syrit,” thotë Shayla Love për The Washington Post.
Tani, një ekip nga Universiteti i Miamit ka kryer studimin e parë të vërtetë për të testuar këtë ide dhe ka gjetur se diçka tjetër është duke shkaktuar probleme me shikimin e astronautëve.
Ata thonë se është lëngu cerebrospinal që shkakton humbjen e shikimit tek astronautët që qëndrojnë për një kohë të gjatë në hapësirë dhe jo lëngu vaskular.
Në rrethana normale, lëngu cerebrospinal (LCS) është i rëndësishëm për zbutjen e trurit dhe palcës kurrizore, si edhe shpërndarjen e ushqyesve rreth trupit, duke ndihmuar për të hequr mbeturinat.
Ajo mund të përshtatet lehtë me ndryshimet, me presion mbi organet tona kur qëndrojmë shtrirë ose në këmbë, por, në mikrogravitetin e vazhdueshëm të hapësirës, ajo fillon të ulet.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
