Origjina e oksigjenit në Tokë është një nga temat më të debatuara nga komuniteti shkencor por tani, falë një studimi të ri , më në fund mund të kemi hedhur pak dritë mbi këtë enigmë magjepsëse.
Sipas autorëve të hulumtimit, një pjesë e oksigjenit parahistorik do të lidhej me tektonikën , d.m.th me lëvizjet e zhytjes dhe shtypjen e kores së tokës, të aftë për të çliruar elementin nga thellësitë e planetit dhe për ta projektuar atë në atmosferë . Falë këtij procesi atmosfera e Tokës do të kishte filluar të evoluonte 2.7 miliardë vjet më parë , përpara ngjarjeve të mëdha të oksigjenimit.
Njohja e historisë së oksigjenit është thelbësore pasi është një element kryesor për organizmat e gjallë, jo vetëm sepse e marrim frymë , por edhe sepse është baza e përbërjes më të çmuar në Tokë: ujit . Por oksigjeni nuk ka qenë gjithmonë i disponueshëm në planetin tonë.
Sot ajo zë 21 përqind të atmosferës, por midis 2.8 dhe 2.5 miliardë vjet më parë, gjatë eonit të quajtur Archeana, “ky oksigjen pothuajse mungonte”, shpjeguan tre shkencëtarët e hulumtimit të ri David Mole, Adam Charles Simon dhe Xuyang Meng,
Studiuesit specifikuan se gjatë këtij eoni – një nga më të gjatat, që zgjati midis 2.5 dhe 4 miliardë vjet më parë – Toka ishte një botë aliene , me oqeane të gjelbra të pasura me hekur dhe një atmosferë portokalli, e përbërë kryesisht nga metani. Jeta shumëqelizore nuk ekzistonte ende. Besohet se tektonika ishte gjithashtu e ndryshme nga ajo aktuale. Sot tektonika e pllakave është e lidhur me zonat e subduksionit ku pllakat “rrëshqasin” mbi njëra-tjetrën duke shkaktuar tërmete; këto procese shoqërohen me magma të oksiduara– të pasura me ujë dhe oksigjen – të cilat formohen në mantelin e tokës.
Nuk është e qartë nëse këto magma ishin të pranishme edhe në Archeana, por lëshimi i elementeve të tyre në atmosferë gjatë lëvizjeve tektonike mund të kishte “mbushur” atmosferën e Tokës me oksigjen të çmuar.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
