Gjyshe, qytet dhe semafor
Kur dëgjoi se po shkoj në qytet tjetër, Gjyshja Ndzima më pyeti:
“Dhe ku do të qëndrosh?”
“Do të qëndroj në hotel, gjyshe”.
“Hotel? Por shtëpia e kujt është ajo? “
Si t’ia shpjegoja? U përpoqa:
“E të gjithëve dhe e askush.”
Por shpjegimi im e bëri atë edhe më të dyshimtë: shtëpia e askujt?
“Ose më mirë, gjyshje, është ajo që paguan”, i thashë që ta siguroja.
Por vetëm sa e ndeza situatën:
“Një vend që paguan? Dhe cilat shpirtra e mbajnë një shtëpi të tillë? “
Më është dhënë një çmim ministror. Kam dalë mësuesi më i mirë rural i vitit. Dhe çmimi ishte që të vizitoja qytetin e madh. Kur e tregova për lajmin e mirë në shtëpi, gjyshja ime e moshuar nuk u prek nga krenaria ime. Dhe bërtiti:
“Po atje, kush do të gatuajë?”
“Një kuzhinier gjyshe.”
“Si është emri i këtij kuzhinieri?”
Unë qesha pa thënë asnjë fjalë. Por ajo nuk shihte asnjë arsye për të qeshur.
“Gatimi është akti më privat dhe delikat. Dashuria apo urrejtja vihet në ushqim. Një pjatë bëhet erëz ose helm. Kush ta siguron pastërtinë? Si mund ta lënë një detyrë të tillë të mbetet anonim? Unë nuk mund ta mendoj një gjë të tillë, kurrë nuk kam parë një të huaj në kuzhinë. Gatimi nuk është punë, nipi im. Gatimi është një mënyrë për të dashur të tjerët”.
Unë u përpoqa ta shpërqendroja, për të marrë veten, me zbavitje. Por pyetjet pasuan, pa fund.
“A janë ata njerëz që nxjerrin ujë nga pusi?”
“Pse, gjyshe?”
“Dua të di nëse të gjithë dalin nga e njëjta gjë…”
Pyetja kërkonte shumë shpjegime. Dhe unë u largova ngadalë. Por ajo nuk largoi shqetësimin, se fakti që nuk kisha një familje në qytet nuk ishte gjë e mirë për të. Një person që udhëton, sipas mendimit të saj, duhet t’i japë dorën njerëzve të njohur, me një emër dhe një histori. Ashtu si një kravatë që kërkon të dyja anët. Tani shkova në një vend të panjohur, mes të huajve të çorganizuar!
Për gjyshen, një vend i huaj fillon aty ku ne nuk kemi një të afërm.
“A do të shkosh në shtrat i mbuluar me një çarçafë?”
Në jetën e fshatit është e thjeshtë: të gjithë flenë zhveshur, të mbështjellë me një çarçafë ose batanije, në varësi të motit. Por atje, në qytet, të gjithë shkojnë për të fjetur të veshur. Dhe kjo gjë e bëri gjyshen time të hutuar.
Nuk është zhveshja që na bën të pambrojtur. Rrobat tona janë ato që jemi dhe kur vizitohemi nga dëshira, ne jemi tashmë të disponueshëm.
Për këtë ai mendoi dhe ndoshta për të mbajtur mua ai propozoi:
“Do të doja të merrja një vajzë nga fshati për t’ju mësuar parimet e jetës”.
“Asnjë gjyshe, asnjë vajzë, nuk ekziston.”
Ditën tjetër hyra në errësirën e kuzhinës, gati për një përshëndetje të shkurtër dhe e gjeta atje. Ajo dukej e ulur në fron, karrige e drejtë në qendër të universit. Më tregoi disa dokumente.
“Janë biletat.”
“Çfarë biletash?”
“Unë do të vij me ty, nipi im”.
Kështu e gjeta veten, të grimcuar, në autobusin e vjetër. Gjysma Ndzima, e shtrirë në ulëse, po flinte. Në bagazhin e saj të madh, gjyshja kishte marr pula të gjalla. Para se të largohesha, kisha provuar ta mënjanoja atë nga mbajtja e tyre. Pa dobi. Kur hymë në hotel, menaxheri nuk donte të lejonte shpendët, por gjyshja fliste, pupla fluturoi nëpër korridore … ata në fund pranuan.
Sapo u vendos, Gjyshja Ndzima zbriti në kuzhinë.
Kur u ktheva nga ministria vura re mungesën e gjyshes. Nuk ishte në dhomë apo në hotel. Dola ta kërkoja nëpër rrugë. E gjeta aty ku nuk do ta kisha imagjinuar: Gjyshe Ndzima midis lypësve, në cep të semaforit. Një shtangim më kapi në zemër: midis lypësve, gjyshja sime!?
Dritat i skuqnin sytë:
“Eja në shtëpi, gjyshe!”
“Shtëpi?”
“Në hotel. Ejani me mua. “
Koha ka kaluar. Më në fund erdhi dita e kthimit tonë në fshat. Shkova në dhomën e gjyshes për ta ndihmuar me gjërat e saj. Zemra ime po rrihte kundër gjoksit tim: ajo rrinte në dysheme ku kishte fjetur gjithmonë, objektet ende të shpërndara nëpër dhomë.
“Ende nuk ke bërë gjë gati gjyshe?”
“Unë do qëndroj, nipi im.”
Përgjigja e saj më shkaktoi një buzëqeshje të lehtë.
“Si do qëndrosh?”
“Mos u shqetëso. Unë tashmë e njoh këtë vend”.
“Do të jesh vetëm?”
“Në fshat, unë jam edhe më i vetëm”.
Ndjeva se e kishte vendosur dhe të gjitha kundërshtimet e mia do të ishin të padobishme. Autobusi dukej i ngadalshëm teksa largohej. Ndërsa ai kaloi cepin e dritave, unë nuk guxoja të kthehesha prapa.
Pas verës dhe shirave të gjatë, mora një letër nga Gjyshja Ndzima. E hapa zarfin dhe midis gishtërinjve të mi, parat e vjetra dhe të ndryshkura, ranë në dyshemenë e shkollës.
Një shënim, të cilin dikush e kishte shkruar për të.
“… tani, nipi im, fle këtu pranë dritave. Më pëlqen ajo dritë e vogël, e verdhë, e kuqe. Kur i mbyll sytë, duket sikur dëgjoj zjarrin që kërcet në oborrin tonë të vjetër …”
Burimi / incampagna.piccolestorie.net
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
