Emri i Thomas Szasz zgjon çdo lloj pasioni në botën e psikiatrisë. Ai është i dashur dhe i urryer. Nuk është çudi: deklaratat e tij shënuan një revolucion të vërtetë në vitet ’60.
Thomas Szasz u lind në Budapest, Hungari, në vitin 1920. Kur u bë 18 vjeç, familja e tij, çifute, u transferua në Nju Jork për t’i shpëtuar persekutimit nazist. Një student i shkëlqyer, ai mori një diplomë të parë në fizikë dhe pastaj në mjekësi nga Universiteti i Cincinnati.
“Dhimbja e njerëzimit është frika dhe refuzimi i diversitetit: monoteizmit, monarkisë, monogamisë. Besimi se ekziston vetëm një mënyrë e drejtë e jetës, një mënyrë për të rregulluar çështjet fetare, politike dhe seksuale është shkaku i kërcënimit më të madh për qenien njerëzore: anëtarët e specieve të tij, të angazhuara për të siguruar shpëtimin e tij, sigurinë dhe mendjen e tij. ” -Thomas Szasz-
Në moshën 30-vjeçare Thomas Szasz mori specializimin e tij në psikoanalizë në Institutin e Çikagos, pastaj u bë profesor i psikiatrisë në Universitetin e Syracuse në Nju Jork. Ai gjithashtu u emërua anëtar i Shoqatës Psikiatrike Amerikane.
Thomas Szasz dhe miti i sëmundjes mendore
Ajo që çoi Thomas Szasz nën dritën e rëndësisë ndërkombëtare në fushën e shkencave të sjelljes ishte botimi i librit të tij ‘Miti i sëmundjes mendore’. Që nga botimi i tij i parë në shtyp, kjo ese u bë subjekt i polemikave intensive, ende të gjalla.
Thomas Szasz menjëherë mori një qëndrim kritik ndaj asaj që konsiderohet si bibla e psikiatrisë, DSM. Ky udhëzues rendit të gjitha sëmundjet mendore sipas klasifikimit APA, Shoqatës Amerikane të Psikiatrisë. Përveç kësaj, trajtimet dhe terapitë klasifikohen, përshkruhen dhe rekomandohen.
Në faqet e DSM-së kishte “sëmundje” të tilla si homoseksualiteti dhe divorci. Thomas Szasz e quajti DSM një shpikje pa bazë shkencore.
Psikiatria si një mjet për kontrollin social
Pozita më e diskutueshme e Szasz ishte që psikiatria të konsiderohej jo si shkencë, por një formë e kontrollit social. Ai e ekspozoi atë në punën e tij kryesore dhe e përsëriti atë gjatë gjithë jetës së tij. Ai pohoi se e njëjta sëmundje mendore nuk ekziston si e tillë.
Sipas psikiatrit hungarez, mendja nuk është diçka fizike dhe prandaj nuk sëmuret. Përkundrazi, ka sjellje që shoqëria nuk i toleron. Këto sjellje japin emrin “sëmundje”. Shoqëria bën çdo përpjekje për ta detyruar individin që të mos sillet në mënyrë origjinale, por të jetë në përputhje me shumicën. Ky i fundit është etiketuar “normal”.
Thomas Szasz deklaroi qartë se psikiatria nuk diagnostikon, stigmatizon. Ai ishte gjithashtu një kritik i ashpër i sëmundjeve të fëmijërisë, siç është diskutimi i deficitit të vëmendjes dhe hiperaktivitetit.
Një revolucion psikiatrik dhe politik
Një tjetër temë e ngritur nga Thomas Szasz ishte politika e drogës. Është shteti që vendos se cilat mjekime mund të marrim dhe cilat jo. Duke vepruar kështu, legalizon medikamentet psikiatrike dhe ndalon marihuanën. Kjo është vërtetuar shkencërisht se përdorimi dhe abuzimi i drogave psikotrope ka pasoja më të këqija se disa nga këto substancat ilegale.
Thomas Szasz u bashkua me lëvizjen e njohur si “Anti-psikiatria”, e cila u ngrit në fund të viteve 1950 nga David Cooper dhe Ronald Laing. Mes ithtarëve të tij gjejmë intelektualë si Michel Foucault, Franco Basaglia dhe Ramón García. Por, pa dyshim, Thomas Szasz i dha një frymë më të madhe.
Thomas Szasz ishte një mbrojtës i jashtëzakonshëm i lirisë individuale dhe i të drejtave të njeriut, shpesh në mëshirën e atyre që kanë fuqinë për të etiketuar sëmundjet mendore.
Mendimi i Thomas Szasz është ende gjallë. Shkolla DSM në Amerikën Veriore është themeluar në mbarë botën. Megjithatë, në të gjithë botën, metodat e psikiatrisë biologjike janë akoma shumë të kufizuara për t’u marrë me çrregullimet që ajo vetë përcakton. Një çështje për të cilën mbetet shumë për t’u diskutuar.
Burimi / https://lamenteemeravigliosa.it
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
