Do të shkojë çdo gjë mirë, apo jo? Pse nuk duhet të shkojë mirë? E rëndësishme është të besosh në të, të kesh besim, të mos e shpenzosh energjinë me shqetësime të hidhura. Thjesht, besoni në të dhe çdo gjë do të zhvillohet pa probleme.
Do të shkojë çdo gjë keq, e dini. Ka njëmijë gjëra që mund të shkojnë keq dhe gjysma nuk varen nga ne, kështu që nuk mund të kujdesemi. E kotë të impenjohesh, gjithsesi nuk do të ndodhë asgjë e mirë.
Përfshirë dy qëndrimet – të cilat i quajmë optimizëm dhe pesimizëm – janë kundërproduktive, sidomos e para, e mbështetur gjerësisht nga shumë literatura të vetëndihmës. Megjithatë, edhe e dyta, nuk bën më pak dëme: pesimistët besojnë se janë inteligjentë, të bindur se ligji i Murphy-s “nëse diçka mund të shkojë keq, do të ndodhë” është shkenca, jo ironia.
Më shumë se optimizmi, e quajmë mendimi magjik, domethënë të bindësh veten se nëse e beson, kjo funksionon. Kjo është e mjaftueshme për ta besuar. Edhe pesimizmi, nga një këndvështrim i caktuar, është një mendim magjik: nëse nuk besoni në ndonjë gjë që nuk mund të zhgënjeheni, ju mbroheni duke mos shpresuar.
Më shumë se një mendim magjik, në realitet, kemi nevojë për një mendim të shëndoshë, që na lejon të ndërtojmë një të tashme dhe një të ardhme siç dëshirojmë, pa u shembur nëse gjërat nuk shkojnë sipas dëshirës. “Prisni më të mirën, por përgatituni për më të keqen”, thotë një proverb anglez: kjo është filozofia e Jack Reacher, ish-policit ushtarak të shpikur nga Lee Child, përfaqësuesi i përsosur i të menduarit të shëndetshëm si një mënyrë jetese.
Cili është dallimi midis të menduarit magjik dhe të menduarit të shëndetshëm?
Magjia nuk siguron një marrëdhënie midis kauzës dhe efektit, prandaj nuk siguron angazhim dhe nuk merr parasysh rolin tonë në situata. Dikush mund ta besojë atë (ndonjëherë e besoj), problemi është kur ne mbështetemi në të dhe kur e përdorim për të shmangur marrjen e përgjegjësive tona. Mendimi i shëndoshë, nga ana tjetër, është realist: unë angazhohem që çdo gjë të mund të shkojë mirë dhe kjo ka të ngjarë të shkojë për mirë (e cila është e ndryshme nga çdo gjë tjetër).
Në realizëm është dhe përgatitja për më të keqen: nëse nuk bëj gjithçka me fuqinë time për t’i bërë gjërat të shkojnë mirë, është shumë e vështirë të punosh, por nëse përkundër angazhimit tim gjërat shkojnë keq, jam gati ta pranoj edhe këtë. Është shumë më e lehtë të pranosh një dështim ose “më të keqen” nëse kam bërë gjithçka që mundem dhe duhet ta bëj gjithsesi.
Funksionon edhe më mirë nëse ndjekim këto masa paraprake:
Të bësh gjithçka që është në fuqinë tënde, nuk do të thotë të stërmundohesh nga lodhja. Në të menduarit e shëndetshëm ka shumë hapësirë dhe kohë për t’u çlodhur, për të bërë përpjekjet të jenë të qëndrueshme dhe për të shijuar të tashmen. Ndonëse shumë përpjekje janë të vetëdijshme, përfitimi është të menduarit në zhvillim, që duket si një magji, por që nuk është.
Idetë dhe zgjidhjet vijnë vetëm kur jemi të përkushtuar dhe pastaj të relaksuar, jo nëse ecim të bindur se gjithçka do të jetë e drejtë apo e gabuar pavarësisht nga ne.
Në kulturën tonë, duke u fokusuar në diçka, do të thotë një zhytje vertikale në thellësi. Të dish të zhytesh është një e mirë, por nganjëherë është më mirë të merresh me persikop, domethënë të shqyrtojmë se çfarë duhet të bëjmë në sipërfaqe, duke u përpjekur të shohim pjesë të botës (dhe të mendojmë) përpara se të zgjedhim ato që do të thellohen.
Mësoni të imagjinoni se çfarë do të ndodhë dhe, të stërvitim veten, të tregojmë një histori ku gjithçka shkon pikërisht ashtu siç duam. Mendimi i shëndetshëm është rrëfim, sepse në një histori të mirë ka gjithmonë sakrificë, përpjekje, dhimbje, lodhje dhe momenti kur gjithçka duket e humbur.
Ç’dramatizoni gjithmonë gjithçka, edhe skenarin më të keq. Nëse përgatitemi për më të keqen duke qeshur, do ta jetojmë në një mënyrë tjetër.
Ndaj si do të shkojë? Do të shkojë siç duhet të shkojë, por me kontributin tonë.
Përgatiti Orjona TRESA / Burimi centodieci.it
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
