Disiplinimi i fëmijëve është i vështirë. Me numrin e rasteve kur fëmijët kanë nevojë për korrigjim çdo ditë, është e kuptueshme që prindërit zhvillojnë zakone që nuk mendohen gjithmonë. Në një vërshim gjykimesh të menjëhershme, menaxhimi i kaosit dhe dëshira për të rimarrë kontrollin e një situate të vështirë, shfaqen teknika disiplinore joefektive dhe problematike. Jo vetëm që nuk funksionojnë, por mund t’i bëjnë fëmijët konfuzë dhe ankth. Askush nuk fiton.
“Si prindër, ne duhet t’i bëjmë vetes pyetje se çfarë rezultatesh duam kur disiplinojmë fëmijët tanë”, thotë terapisti i ankthit Chad Brandt, PhD. “Skenari më i mirë është që ata kuptojnë pse ajo që bënë ishte e gabuar, në mënyrë që të mësojnë dhe të praktikojnë alternativa”.
Brandt sheh disa gabime të zakonshme disiplinore nga prindërit, por për fat ai ka mjete të thjeshta për reflektim dhe ndryshim për t’i ndihmuar prindërit që të angazhojnë fëmijët e tyre mendërisht dhe emocionalisht.
Gabimi #1: Disiplina fizike
Hulumtimet vazhdojnë të tregojnë se goditjet dhe forma të tjera të disiplinës fizike janë të pashëndetshme për fëmijët. Ka prova se disiplina fizike mund të ndryshojë strukturën e trurit të një fëmije dhe se goditje nuk është një metodë efektive për ndryshimin e sjelljes pozitive.
Disiplina fizike mund të kontribuojë gjithashtu në një cikël të sjelljes së keqe duke modeluar veprime që ka të ngjarë t’i sjellin fëmijët në telashe shtesë nëse i imitojnë ato. “Ju po zgjidhni një problem disiplinor me një zgjidhje që do t’u thoni që të mos e përdorin në asnjë rast tjetër,” thotë Brandt. Me fjalë të tjera, ju nuk dëshironi që fëmija juaj të godasë bashkëmoshatarët e tij kur ata bëjnë diçka të gabuar.
Gabimi #2 : Disiplinë tepër e ashpër
Edhe prindërit që nuk i atribuojnë disiplinës fizike mund të jenë tepër të ashpër me fëmijët e tyre. Për shembull, kur një fëmijë futet në ndëshkim duke e lënë vetëm në dhomë, mund të jetë joshëse ta mbash atje për pak kohë, për shumë arsye. Por nëse afati zgjat shumë, ai mund të bëhet kundërproduktiv.
“Zakonisht, ne do të thoshim për një minutë në vit ose një jetë me një maksimum prej 10 minutash përpara se të pushojë së qeni një mjet i dobishëm”, thotë Brandt. “Ka një kufi për sa kohë fëmijët mund të përpunojnë informacionin. Dhe për fëmijët më të vegjël, ky kufi është mjaft i shkurtër. Kështu që ata mund të kenë një pushim dhe të mësojnë për një minutë, dhe më pas të luajnë në dhomën e tyre ose të ulen në karrige dhe të ëndërrojnë me sy hapur. Dhe kjo është diçka që ju nuk e dëshironi. Kjo e bën të dështojë qëllimin”.
Mund të jetë e dobishme të kombinoni një kohë të shkurtër me një veprim tjetër të përshtatshëm disiplinor për të ndihmuar fëmijët të trajtojnë sjelljen e tyre të keqe. Por përsëri, theksi është tek të qenit e përshtatshme. Të qenit shumë ekstrem e shtyn përvojën e kaluar si një mundësi mësimi dhe e bën atë të prodhojë ankth. Fëmija juaj hëngri karamele pa pyetur? Ata nuk marrin ëmbëlsirë atë natë. Por mos e hiqni ëmbëlsirën për gjithë javën.
Gabimi #3: Disiplinë e paqëndrueshme
“Aspekti më i rëndësishëm i disiplinës është të qenit në përputhje me rregullat dhe pasojat. Në fakt, qëndrueshmëria do të jetë më e rëndësishme sesa pasoja specifike, veçanërisht kur fëmijët janë më të vegjël”, thotë Brandt.
Kur rregullat dhe pritshmëritë janë vazhdimisht në lëvizje, fëmijët mund të shqetësohen edhe kur sillen siç duhet. “Prindërit do ta shtyjnë disiplinimin e fëmijës së tyre për shkak të mënyrës sesi fëmija mund të përgjigjet. Kështu që fëmija ka lirinë për të bërë gjithçka, derisa prindi të zemërohet”, thotë Brandt. “Për fëmijën, është konfuze kur ata bëjnë çfarë të duan, derisa krejt papritur i bërtasin”.
Ky kombinim i konfuzionit dhe frikës është një terren që nxit ankth. Në të kundërt, qartësia, mbyllja dhe pozitiviteti krijojnë një mjedis ku fëmijët mund të mësojnë se është e sigurt të pranojnë gabimet e tyre dhe të rriten prej tyre.
Brandt inkurajon familjet që të përfundojnë çdo ndërveprim disiplinor me një notë optimizmi si një mënyrë për të gjithë të ecin përpara. “Ne nuk duam të qëndrojmë të mbërthyer në atë moment të vështirë ku fëmija është i zemëruar sepse ndihet i keqkuptuar dhe sikur etiketohen si një fëmijë i keq”, thotë ai. “Kështu që unë thjesht do ta mbyllja ndërveprimin me: “Tani ne e kuptojmë se çfarë ndodhi dhe si mund ta ndalojmë që të mos ndodhë përsëri në të ardhmen”. Mezi pres të të shoh ta trajtosh më mirë këtë herën tjetër”.
Burimi / https://humanum.al/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
