Tani e dimë se njerëzit mund të jenë emocionalisht inteligjentë. Ekzistojnë shumë lloje të inteligjencës: gjuhësore, muzikore, logjiko-matematikore, hapësinore, trupore etj. Megjithatë, ne priremi të besojmë se ka rëndësi vetëm ajo që rrotullohet rreth “IQ”, e cila mat vetëm kapacitetin e të mësuarit në fusha specifike. Fatmirësisht kjo po rishikohet dhe sot po fitojnë terren edhe lloje të tjera të inteligjencës, si inteligjenca emocionale.
Inteligjenca emocionale përkufizohet si aftësia për të menaxhuar dhe përpunuar emocionet tona me një qëllim përshtatës. Kjo do të thotë, gjëja themelore në këtë lloj inteligjence është të dish se si të menaxhosh, identifikosh ose transmetosh emocionet në mënyrë që sfidat, si marrja e vendimeve ose administrimi i vetvetes në një nivel shoqëror, të jenë më të lehta. Inteligjenca emocionale nuk përcaktohet nga gjenetika jonë. Përkundrazi, ai është i ndjeshëm ndaj përvojës dhe është i ndjeshëm ndaj modifikimit me kalimin e kohës. Kjo do të thotë që ne mund të mësojmë të jemi më inteligjentë emocionalisht si një mënyrë e shkëlqyer për të përmirësuar jetën tonë. Edhe pse karakteristikat e inteligjencës emocionale janë të shumta, këtu do të fokusohemi në tre që i konsiderojmë më të rëndësishmet.
Inteligjenca emocionale është e lidhur me vetënjohjen
Vetë-njohja është identifikimi i dëshirave, qëndrimeve dhe asaj që përbën botën tonë subjektive. Është një nga tiparet e njerëzve emocionalisht inteligjentë dhe mendërisht të shëndetshëm. Kjo sepse kjo njohuri e brendshme u jep atyre një avantazh të madh kur bëhet fjalë, për shembull, për të parashikuar sjelljen e tyre në situata të caktuara. Kjo karakteristikë nënkupton një proces të thellë reflektimi rreth potencialit tonë dhe kufizimeve tona . Zakonisht përfshin përbërës të ndryshëm, të tillë si introspeksioni, vetë-vëzhgimi, vetëvlerësimi, kujtesa autobiografike, vetëperceptimi, vetëpranimi dhe eksplorimi. Kjo aftësi na jep njohuritë e nevojshme për t’u diferencuar nga individët e tjerë dhe mjedisi.
Një person vepron emocionalisht me inteligjencë kur ai ose ajo është në gjendje të njohë pikat e forta dhe të dobëta të tij ose të saj. Kjo gjendje ju lejon të silleni në mënyrë të sigurt në situata të ndryshme. Për më tepër, mund të themi se është një atribut që perfeksionohet me kalimin e kohës.
Studimet e fundit tregojnë se nuk është e vërtetë që të gjitha aftësitë mendore evoluojnë njësoj me kalimin e viteve. Ajo që është e vërtetë është se ka një rënie në shpejtësinë e përpunimit të informacionit. Por, në kompensim, funksionet e tjera përmirësohen dhe zhvillohen me kalimin e viteve. Ky është rasti me inteligjencën emocionale: ajo ngadalësohet me kalimin e kohës, por në të njëjtën kohë bëhet më e thellë dhe më e mprehtë.
Hapja ndaj ndryshimit, një veçori tjetër e rëndësishme
Inteligjenca emocionale stimulon aftësinë për të përballuar me mendje të hapur gjithçka që do të thotë një përmirësim për jetën tonë, në drejtimin që duam. Gjithçka është në një transformim të përhershëm. Jeta është si një katalog mundësish. Kjo është arsyeja pse është e rëndësishme të identifikojmë nevojat tona, t’i pranojmë ato dhe të pasurohemi me përvojën. Një person emocionalisht inteligjent e di se ndryshimi për hir të ndryshimit ka pak kuptim. Në vend të kësaj, kur ka arsye bindëse për të ndryshuar, ju e bëni këtë, sepse kjo bën dallimin midis të qenit i njëjtë dhe të qenit më i mirë.
Njerëzit emocionalisht inteligjentë nuk kanë frikë nga ndryshimi . Ata e kanë të qartë rëndësinë e të qenit fleksibël përballë shumëllojshmërisë së situatave që lindin çdo ditë dhe me të cilat duhet të përshtaten. Ata asimilojnë ndryshimet dhe i shohin ato si një mundësi për të arritur qëllimet dhe për të qenë më të lumtur. Një nivel i lartë i inteligjencës emocionale në këtë aspekt na lejon të performojmë më mirë në fushën e punës, personale dhe sociale. Na bën më të fortë përballë kritikave negative dhe gjithashtu më të aftë për të toleruar në mënyrë efektive doza të larta stresi . Kur arrijmë ta zotërojmë këtë aspekt, ne evoluojmë ndjeshëm.
Fjalor i gjerë emocional
Avantazhi i këtij fakulteti është se ata që e zhvillojnë atë kanë aftësinë për të përcaktuar qartë dhe saktë emocionet e tyre. Kjo na pengon të zhytemi në gjendje konfuzioni dhe ngecja që do të anulonin gjykimin tonë dhe do të pengonin mënyrën tonë të funksionimit. Shumë konflikte lindin për shkak të mungesës së saktësisë në përcaktimin e ndjenjave tona, gjë që çon në keqkuptime. Shumë njerëz e përcaktojnë gjendjen e tyre emocionale me “Ndihem keq”, që është shumë e paqartë. Çfarë lloj shqetësimi është ai? Ata që aplikojnë inteligjencën emocionale specifikojnë arsyen e shqetësimit të tyre, madje edhe me sinonime të panumërta: ndihem i mërzitur, i shqetësuar, i frustruar, i irrituar, i lodhur etj. Njerëzit emocionalisht inteligjentë nuk i fshehin emocionet e tyre, ata njohin të tyret dhe kanë aftësinë të kuptojnë ato të të tjerëve . Ata dallojnë kuptimin e secilit emocion dhe kontekstin në të cilin ai ndodh. Ata janë në gjendje të kontrollojnë madhësinë e emocioneve të tyre dhe t’i shprehin ato në mënyrë të përshtatshme: ata nuk janë skllevër të emocioneve të tyre. Përkundrazi, ata përdorin energjinë në to në avantazhin e tyre.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
