Ana Frojd ishte një psikanaliste që vazhdoi trashëgiminë e babait të saj, Sigmund Frojd. Megjithatë, theksi i saj ishte pothuajse ekskluzivisht tek fëmijët. Ishte e natyrshme, në fakt, pasi vetë Ana kishte një fëmijëri paradoksale.
Që nga momenti i lindjes së saj, nëna e saj tashmë në thelb ishte e lodhur nga rritja e fëmijëve. Ajo tashmë kishte pesë fëmijë të tjerë dhe nuk ndihej në gjendje t’i përkushtohej një tjetri. Prandaj, ajo punësoi shërbimet e një guvernanteje që u bë ajo që Ana e quajti një “nënë psikologjike” për të.
Ana Frojdi psikanalizoi me babain e saj. Duhet të ketë qenë shumë e vështirë për të të ishte ndjekëse dhe fëmijë i një prej burrave më të shquar në të gjithë historinë. Edhe pse ajo qëndroi në përputhje me psikanalizën klasike, këto fjalë nga Ana Frojd zbulojnë një anë më të ndjeshme. Këtu janë disa nga thëniet e saj më ikonike…
1.Nëna, një temë e zakonshme në citimet e Frojd
Figura e nënës është e shënuar fort në zemrën e dikujt. Për këtë arsye, disa nga frazat e Ana Frojdit i referohen kësaj figure. Ky citim, për shembull, është shumë përfaqësues i kësaj.
“Kur ndjenjat e prindërve janë joefektive ose shumë ambivalente, ose kur emocionet e nënës komprometohen përkohësisht në një vend tjetër, fëmijët ndihen të humbur.”
Mund të thuash se ky është një nga përfundimet e vetë psikanalizës së saj. Edhe pse në parim ajo e zbatoi atë në situatën e saj individuale, citati ka vlefshmëri universale. Një fëmijë që nuk gjen vend në zemrën e prindërve të tij, nuk gjen vend as për vete në botë.
2.Rreth thelbësores
Këtu është një citim tjetër që tradhton konfuzionin e Ana Frojdit, mungesën e saj thelbësore të dashurisë amtare.
“Ajo që kam dashur gjithmonë për veten time është shumë më primitive. Ndoshta është vetëm dashuria e njerëzve me të cilët kam kontakt dhe mendimi i tyre i mirë për mua.”
Është normale që ata që janë rritur me mangësi emocionale të mbajnë një zbrazëti të thellë në zemrat e tyre. Prandaj, manifestimet e dashurisë dhe miratimi i të tjerëve janë të një rëndësie vendimtare. Ne e shohim këtë në shumë nga fjalët e Ana Frojdit: dëshira për një dashuri që nuk e kishte pasur kurrë.
3.Pakënaqësia dhe jeta
Jeta, jo vetëm e Ana Frojdit, por e të gjitha qenieve njerëzore, karakterizohet nga një pakënaqësi e përjetshme. Psikanaliza propozon ekzistencën e një sëmundjeje që nuk mund të zgjidhet plotësisht. Jeta nënkupton kaq shumë heqje dorë nga dëshirat e pamundura, saqë pakënaqësia na banon. Kjo është ajo që duket se thotë një nga citimet më të njohura të Ana Frojdit:
“Nëse diçka nuk ju kënaq, mos u habitni. Kjo është ajo që ne e quajmë jetë.”
Të jetosh do të thotë të përballesh me boshllëqe dhe kontradikta. Pakënaqësia është pjesë e vetë jetës.
4.Ndryshimi i botës
Edhe pse shumë nga citimet e Ana Frojdit na tregojnë një shpirt pak a shumë të torturuar, ka gjithashtu një shpresë të madhe brenda saj. Kjo pasqyrohet në punën e saj dhe në shumë nga citimet e saj. Një prej tyre është:
“Sa e mrekullueshme është që askush nuk duhet të presë qoftë edhe një moment të vetëm përpara se të fillojë të përmirësojë botën.”
Kjo frazë, në veçanti, e largon Ana Frojdin nga pesimizmi racional i babait të saj. Autori i “E ardhmja është një iluzion” nuk e pa si të mundshme ndryshimin e botës. Nga ana tjetër, Ana pasqyron një shpresë të madhe te njerëzimi dhe ndryshimet konstruktive që mund të arrihen.
5.Gabimi dhe e vërteta
Shumë nga citimet e Ana Frojdit kanë një ton filozofik. Ata aludojnë në tema universale dhe na lejojnë të shohim një aspekt tjetër të të menduarit të saj. Ky, për shembull, largohet nga analiza e individit dhe i referohet kolektivit. Aty thuhet:
“Kur një gabim bëhet kolektiv, ai fiton forcën e një të vërtete.”
Është duke folur për fuqinë e grupit mbi dhe mbi individin. Mekanizmi me të cilin shoqëria i jep diçka një shkallë të së vërtetës. Nëse shumë ndajnë një gabim, ai do të krijojë iluzionin e së vërtetës. Në këtë mënyrë, forca e arsyes nuk mbizotëron, forca e kolektivit është më e fuqishme.
Ana Frojd pati një ndikim të madh në psikanalizë. Ndonëse nuk e ka marrë kurrë transcendencën e babait të saj, ajo është një figurë shumë e rëndësishme. Ajo është një mendimtare që ia vlen të lexohet dhe të njihet.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
