Nëse ka një emër që ka tronditur themelet e mënyrës se si e kuptojmë njeriun, ai është Sigmund Freud. I lindur më 6 maj 1856, Freud nuk ishte thjesht një mjek neurolog. Ai ishte një eksplorues i shpirtit njerëzor, një zbulues i të padukshmes, një themelues i një revolucioni të heshtur që vazhdon të ndikojë edhe sot: psikoanaliza.
Lindja e psikanalizës, një revolucion i heshtur:
Përpara Freud-it, njeriu studiohej si një mekanizëm racional. Freud na kujtoi se jemi shumë më tepër, një univers i ndjenjave, kujtimeve, dëshirave dhe plagëve të pazëshme. Ai guxoi të thotë se ajo që fshehim, shtypim apo mohojmë, nuk zhduket, por na drejton nga prapaskena. Me teorinë e nënvetëdijes, me analizën e ëndrrave, me konceptin e kompleksit të Edipit, Freud nuk shpiku vetëm një metodë terapike, por një mënyrë të re për të kuptuar veten.
Freudi përtej psikologjisë
Freud është një nga ata mendimtarë që nuk mund të kufizohet në një fushë të vetme. Idetë e tij ndikuan thellësisht në letërsi, kritikë arti, film, antropologji dhe filozofi. Shkrimtarët modernë e panë si një çelës për të zbërthyer botën e brendshme. Artistët e përdorën për të eksploruar nënvetëdijen dhe simbolikën. Edhe kinemaja, nga filmat e Hitchcock deri tek analiza e karaktereve komplekse, është e zhytur në psikoanalizë.
Freudi u bë një metodë leximi, jo vetëm për pacientët, por për shoqërinë, kulturën, madje edhe për historinë.
Trashëgimia që vazhdon të jetojë
Edhe pse shumë prej teorive të tij janë rishikuar nga psikologjia moderne, disa prej mesazheve të Freud-it vazhdojnë të kenë një forcë të jashtëzakonshme edhe sot:
“Ajo që nuk e sjellim në vetëdije, do të na drejtojë jetën dhe ne do ta quajmë fat.” Një thirrje për vetëdijesim dhe reflektim të thellë.
“Njeriu është jo zot i shtëpisë së vet.” Një kujtesë se nuk jemi gjithmonë në kontroll, dhe se pranimi i kësaj mund të jetë fillimi i çlirimit.
“Të jesh i ndershëm me veten është një ushtrim i vazhdueshëm.” Në një botë që na mëson të fshehim, ky është një akt rebel.
Freudi, një pasqyrë për kohën tonë
Në epokën e teknologjisë, ku shpejtësia, imazhi dhe performanca shpesh zëvendësojnë reflektimin dhe ndjeshmërinë, rikthimi te Freud është më aktual se kurrë. Ai na kujton rëndësinë e introspeksionit, të fjalës, të bisedës së thellë me veten dhe me të tjerët. Freudi nuk na premton një rrugë të lehtë. Ai na fton në një udhëtim të vështirë por thelbësor: udhëtimin drejt vetvetes.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
