Guximi, humanizmi, drejtësia, ndershmëria, këmbëngulja, entuziazmi, qëndrueshmëria… Zbulimi i pikave tuaja të forta do t’ju lejojë të njihni veten më mirë për të punuar në ëndrrat tuaja dhe për të përmirësuar shëndetin tuaj mendor. Në fund të fundit, ky është një ushtrim për vetë-zbulimin, i cili është kyç për shumë qasje psikoterapeutike, si terapia e pranimit dhe e përkushtimit.
Ka shumë njerëz që lundrojnë çdo ditë me një ndjenjë zbrazëtie dhe pasigurie. Fakti i moskryerjes së këtij ushtrimi introspeksioni, nga i cili ndërgjegjësohen për virtytet dhe aftësitë e tyre, i vendos ata në një sferë të pambrojtur, ku është e vështirë të gjesh një mënyrë për të zbuluar pikat e tyre të forta.
Rrjedhimisht, nëse doni të shmangni këtë lloj ankthi dhe të fuqizoni veten, është koha të sqaroni vlerat që ju përcaktojnë. Në artikullin e mëposhtëm ju ofrojmë mjetet për ta arritur atë.
Si ta di se cilat janë pikat e mia të forta?
Martin Seligman është figura e psikologjisë pozitive që ka kontribuar më së shumti në kuptimin e forcave njerëzore. Libri i tij Fuqitë dhe virtytet e karakterit: Një manual dhe klasifikim (2004), i shkruar së bashku me psikologun Christopher Peterson, është një referencë në këtë çështje. Është një pjesë e vlefshme e kërkimit dhe e vetënjohjes që është sa e dobishme aq edhe frymëzuese.
Një nga kontributet më të dukshme të veprës së lartpërmendur është klasifikimi i pikave të forta të personazheve, gjë që lejon që ato të maten gjatë gjithë jetës. Nga ana tjetër, vlen të theksohet rëndësia e këtij dimensioni në fushën e mirëqenies mendore.
Sqarimi i pikave të forta të karakterit dhe personalitetit tuaj promovon kënaqësinë tuaj nga jeta dhe orientimin tuaj drejt lumturisë, siç tregohet nga një studim i botuar në The Journal of Positive Psychology. Jemi përballë një dimensioni interesant, praktik dhe terapeutik në të cilin ia vlen të emancipojmë veten. Prandaj, më poshtë ju ofrojmë disa elementë dhe koncepte që do t’ju lejojnë të kuptoni më mirë pikat tuaja të forta.
1.Mjete të standardizuara – Aktualisht ka mjete të ndryshme psikometrike për të zbuluar pikat tuaja të forta. Këto janë teste vetëvlerësimi ose teste që janë zhvilluar për këtë qëllim dhe të cilat, për më tepër, janë të vërtetuara nga shkenca. Po kështu, ato janë burime efektive të standardizuara që do t’ju lejojnë të kryeni një ushtrim të mirë në vetë-reflektim dhe vetë-zbulim. Ndër këto, më të rëndësishmet janë këto:
VIA Pikat e forta të karakterit. Ai bazohet në modelin e propozuar nga Peterson dhe Seligman (2004), në librin që cituam më parë. Ndër veçoritë e tij gjejmë: Është një instrument i tipit test që përdoret në mjedise akademike, korporative dhe terapeutike.
Ai vlerëson 24 pika të forta të grupuara në 6 virtyte: transcendencë, humanizëm, mençuri, guxim, maturi dhe drejtësi.
Sipas një studimi të botuar në Frontiers in Psychology, i cili ka rishikuar zhvillimin e testit që nga publikimi i tij, ai është një mjet i dobishëm për të sqaruar dimensionet që lidhen me pikat e forta.
Vlerësimi i nevojave dhe pikave të forta të të rriturve (ANSA)
Ky mjet karakterizohet nga vlerësimi i 12 fushave psikologjike mbi virtytet ose pikat e forta të një personi. Një nga avantazhet e tij është se zbulon si pikat e forta aktuale ashtu edhe potencialin që personi ka në fusha të tjera.
2.Ushtrim reflektimi dhe sqarimi – Ndoshta në jetën tuaj të përditshme, aq të dominuar nga nxitimi, stresi dhe pesha e menjëhershme, keni pak hapësirë për reflektim. Gjithashtu, pikërisht kur keni një moment për veten tuaj, preferoni ta pushoni mendjen me një libër apo seri. Ky lloj përqendrimi mendor ju largon nga vetja dhe nga mundësia për të njohur veten, për të ditur se cilat janë burimet tuaja më të rëndësishme. Prandaj, një mënyrë tjetër për të zbuluar pikat tuaja të forta është t’i bëni vetes pyetje për të mësuar më shumë për veten tuaj. Disa prej tyre ju ofrojmë më poshtë. Mbani gjithmonë një stilolaps dhe letër pranë për të reflektuar më mirë në këto zona.
Çfarë suksesesh kam pasur në të kaluarën?
Çfarë më pëlqen më shumë tek vetja?
Cilat janë pikat e mia të forta dhe në çfarë jam i mirë?
Cilat janë pikat e mia të forta sipas njerëzve që më duan?
Si ndikojnë në jetën time ato aspekte që më përcaktojnë?
3.Teknika e vizualizimit dhe projeksionit – Për të zbuluar pikat e forta të karakterit tuaj duhet të shikoni edhe nga e ardhmja; Këtu qëndron potenciali juaj, gjërat e ëndrrave tuaja dhe ajo që dëshironi të jeni. Për të arritur në atë pikë, duhet të specifikoni se cilat virtyte dhe aftësi keni për të pushtuar majat tuaja.
Një mënyrë për ta bërë këtë është përmes teknikës së vizualizimit. Studimi i përbashkët nga psikologjia sociale bazë dhe e aplikuar nxjerr në pah përfitimet e këtij burimi për përmirësimin e performancës, mirëqenies dhe vetëdijes. Strategjitë për ta bërë atë konsistojnë në imagjinimin e versionit më të mirë tuajin në të ardhmen dhe t’i bëni vetes pyetjet që rendisim tani:
Si duket ai “vetja e së ardhmes”? Cilat pika të forta ju përcaktojnë?
Çfarë bën ky “unë e ardhmja” dhe pse është krenar për veten?
Si mund të punoni mbi pikat tuaja të forta aktuale për të arritur tek ai “ju ideal”?
4.Provoni aktivitete të ndryshme – Brenda mënyrave për të zbuluar pikat tuaja të forta, është parashikuar edhe zhvillimi i veprimeve të mëposhtme:
Jini të vetëdijshëm për pikat tuaja të forta.
Provoni të filloni hobi ose aktivitete të reja.
Sfidoni veten, dilni nga rutina dhe vendosni zgjidhje të reja.
Mundohuni të zgjidhni problemet që lindin në situata të reja.
Zbuloni se për çfarë jeni të apasionuar dhe për çfarë jeni të mirë në ato kontekste të ndryshme.
Një mënyrë për të zbuluar pikat tuaja të forta është të hapeni ndaj skenarëve dhe aktiviteteve të reja, të dini se çfarë jeni në gjendje të bëni.
5.Ndërtoni vetë-portretin tuaj të pikave të forta – Nëse njerëzit kanë vështirësi të identifikojnë pikat tona të forta, kjo është për shkak se ne nuk e vlerësojmë veten sa duhet. Dimensione të tilla si vetëvlerësimi i ulët ose sindroma mashtruese na ndikojnë në këtë kuptim. Për më tepër, ne jo gjithmonë kryejmë një ushtrim të vetëdijes, nga i cili shohim sa të vlefshëm dhe të aftë jemi në fusha dhe skenarë të pafund. Në këtë mënyrë, një tjetër nga mënyrat në të cilat duhet të zbuloni pikat tuaja të forta është të analizoni çdo sferë të jetës suaj dhe të krijoni një “autoportret”.
Një botim në Journal of Happiness Studies na informon se puna është një skenar ideal për zhvillimin dhe identifikimin e këtyre dimensioneve. Mund të filloni me këtë fushë dhe të vazhdoni me ato që përcaktojnë ditën tuaj. Metodologjia për të arritur këtë objektiv përbëhet nga aspektet që ju mësojmë më poshtë.
Sqaroni vlerën tuaj në vendin e punës
Çfarë theksojnë kolegët tek ju?
Cilat janë pikat e forta dhe aftësitë tuaja në punën tuaj?
Cilat pika të forta ju lejojnë të jeni të mirë në punën tuaj?
Cilat janë synimet tuaja profesionale dhe cilat pika të forta mund t’ju ndihmojnë t’i arrini ato?
Sqaroni vlerën tuaj në skenarin personal
Cilat janë hobet tuaja dhe çfarë aftësish demonstroni në to? (Aksione sportive, humanitare, detyra artistike etj.)
Kur jeni me familjen dhe miqtë tuaj, çfarë pikash të forta tregoni me ta? (mirësi, mbështetje, sens humori, etj.)
Gjatë gjithë jetës suaj, cilat pika të forta ju kanë lejuar të merreni me problemet tuaja?
6.Reflektoni për atë që ju bën të lumtur – Një forcë është një mjet i brendshëm që ju lejon të lulëzoni dhe të tregoni veten tuaj më të mirë. Nuk është diçka që e keni të vështirë ta demonstroni, por përkundrazi lind nga brenda natyrshëm dhe ju veçon nga të tjerët. Prandaj, një rrugë e thjeshtë dhe frymëzuese brenda mënyrave për të zbuluar pikat tuaja të forta është të bëni më shumë nga ajo që ju pëlqen. Nëse jeni një atlet, ndoshta i juaji është përkushtimi, konkurrueshmëria, vetë-përmirësimi ose udhëheqja. Në rast se jeni një person më i qetë dhe i njohur, pikat tuaja të forta mund të jenë përmbajtja, mirësia ose qetësia.
Të gjithë kemi pikat tona të forta, ato që na bëjnë unikë dhe që ndërmjetësojnë mirëqenien tonë psikologjike. Po kështu, ne gjithashtu mund t’i mundësojmë vetes në mënyra të reja që të vazhdojmë të përmirësohemi si njerëz.
Mësoni gjithashtu pikat e forta: ecni përpara me to
Drejtësi, kuriozitet, bujari, mençuri, humanizëm, inteligjencë sociale, qytetërim, këmbëngulje… Pasi të keni hedhur dritë mbi pikat tuaja të forta, është koha të vazhdoni të rriteni. Siç theksoi Abraham Maslow, qëllimi përfundimtar i qenies njerëzore është të arrijë vetë-realizimin. Në këtë proces drejt mirëqenies suaj, mbani mend gjithmonë se mund të zhvilloni vlera të reja.
Nuk mjafton të zbuloni se cilat aftësi ju përcaktojnë, ju gjithashtu keni mundësinë të mësoni të reja për të formuar versionin tuaj më të mirë. Ajo që nuk dorëzohet, që investon në lumturinë e saj dhe të të tjerëve, për të ecur përpara së bashku.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
