Jemi rritur në një shoqëri ku shumë besime të dëmshme janë konsideruar normale për shekuj. Edhe pse jemi në vitin 2024, dhe megjithatë shoqëria ka ndryshuar, ka ende shumë gjëra që nuk janë në rregull. Edhe sot, ka kaq shumë besime toksike të normalizuara nga shoqëria, dhe mund të ndihet frustruese përballja me to.
Këto besime të dëmshme, të konsideruara normale nga shoqëria, mund të formojnë shumë mendimet, veprimet dhe lidhjet tuaja pa e kuptuar as ju. Le të eksplorojmë cilat janë këto besime dhe se si normalizimi i sjelljes toksike mund të jetë jashtëzakonisht i rrezikshëm për ne.
1.Ideja që vetëm për shkak se je shumë inteligjent, ke të drejtë të jesh i pasjellshëm
Nuk është një ide e çuditshme që qarkullon rreth e rrotull se nëse dikush sillet si një gjeni, do të thotë se ai duhet të ketë një IQ prej 2000 të fshehur në dollapin e tij diku. Megjithatë le të bëhemi të vërtetë: të qenët absolut të ditur nuk e bën askënd të zgjuar; në vend të kësaj është jashtëzakonisht jo tërheqëse dhe e pakëndshme. Mendoni për atë bashkëpunëtor që mund të jetë shumë i zgjuar, por gjithmonë ka një koment të çuditshëm në pritje. Është sikur mendojnë se janë fëmijët e Zotit apo diçka tjetër. Ata thjesht e bëjnë gjithçka të mërzitshme dhe prishin gatishmërinë e të gjithëve. Njerëzit me të vërtetë inteligjentë janë të sjellshëm, të respektueshëm dhe empatikë, jo anasjelltas.
2.Të kesh një mendim për çdo gjë dhe gjithçka
Keni takuar ndonjëherë dikë që ka një mendim për gjithçka, nga fizika kuantike deri te lloji më i mirë i makaronave? Sikur të flasin me autoritet për çdo temë nën diell demonstrojnë intelektin e tyre! Nga ana tjetër, mençuria e vërtetë qëndron në të kuptuarit kur nuk keni të drejtë dhe të jeni të kënaqur me të.
Gjithashtu përfshin më shumë të dëgjuarit sesa të folurit, duke kuptuar kështu se ndonjëherë është mirë të mos kesh fjalë për asgjë në çdo kohë. Heshtja është e artë dhe të duash të japësh dy monedha gjatë gjithë kohës vetëm sa të bën të dukesh si shakator. Njerëzit që zotërojnë mençuri flasin më pak, por kanë kuptim të thellë brenda.
3.Të shkosh në punë pavarësisht se je shumë i sëmurë
Një nga shembujt më të mëdhenj të normalizimit të sjelljes toksike është ky pikërisht këtu. Të tërhiqni zvarrë veten në punë edhe pse ke temperaturë të lartë. Mund të duket sikur jeni jashtëzakonisht i përkushtuar dhe i zellshëm, por në realitet është një mënyrë e përsosur për të infektuar të gjithë të tjerët rreth jush dhe për ta bërë të mjerë të gjithë zyrën. E mbani mend kohën kur i gjithë ekipi që punonte në atë projekt u sëmur ngaqë dikush mendonte se ftohja nuk ishte asgjë serioze? Në fund të fundit, jo saktësisht një rritje e produktivitetit. Të kujdesesh për veten dhe të mos shkosh në punë kur je i sëmurë është ajo që ka vërtet rëndësi sepse duhet të respektosh edhe kolegët dhe shëndetin e tyre.
4.Keni licencën dhe fuqinë për të thënë çfarë të doni nga pas një tastiere
Të qenit anonim në internet mund ta kthejë edhe personin më të turpshëm në një luftëtar tastiere, të gatshëm për të thënë gjëra që nuk do të guxonin kurrë t’i thoshin ballë për ballë.
Është sikur të qenët në internet i bën njerëzit të mendojnë se kanë licencën për të qenë të pasjellshëm. Ata ndihen më të lirë të shprehin mendimet e tyre reale dhe nuk ka rëndësi që këto mendime janë problematike dhe regresive.
Megjithatë, le të kemi gjithmonë parasysh se në çdo ekran është një person i vërtetë i ulur me ndjenja dhe emocione, njësoj si çdo qenie njerëzore normale. Është e rëndësishme të jesh i dhembshur, mendjehapur dhe i sjellshëm.
5.Stereotipet gjinore mbizotëruese
Një nga besimet më të dëmshme që konsiderohet normale nga shoqëria.
Është viti 2024 dhe ende kemi të bëjmë me seksizëm, mizogjini dhe stereotipe gjinore. Është absolutisht regresive të stereotipizosh emocionet ose veprimet tona sipas një liste të vjetruar të tipareve mashkullore ose femërore! Shumica e sjelljeve tona më helmuese burojnë nga përpjekjet kaq të vështira për t’u përshtatur në këto role.
Kur atyre u ndodh diçka, burrat heshtin ose sillen sikur të ishin të ashpër, ndërsa nga ana tjetër gratë ndonjëherë pretendojnë të jenë të pavendosura dhe të nënshtruara në vend që të marrin përgjegjësinë.
Edhe ngjyrave kryesore ende po u caktohen rolet gjinore. A është roza vetëm për vajzat dhe bluja për djemtë? Çfarë është e gabuar nëse ngjyra e preferuar e një vajze është bluja dhe ajo pëlqen të luajë me makina lodrash dhe kamionë? Dhe çfarë është e gabuar nëse një djali e do ngjyrën rozë dhe i pëlqen të mbledhë kukulla?
6.Ideja se dështimi është i papranueshëm dhe nëse dështon, je një humbës total
Në shumë fusha të jetës sonë, dështimi shihet si diçka për t’u frikësuar me çdo kusht. Ne jemi mësuar ta konsiderojmë atë si humbje totale – një shenjë paaftësie që na bën një humbës të madh.
Kur të thuhet vazhdimisht se nuk të lejohet të dështosh, dhe nëse e bën, atëherë thjesht nuk je mjaftueshëm i mirë. Kjo lloj mendësie ju dëmton dhe ju jeni të rreckosur mendërisht dhe emocionalisht duke u përpjekur të arrini një qëllim të pamundur.
Epo, me mend çfarë? Askush nuk është perfekt. Nuk ka asnjë person të vetëm në këtë botë që të mos ketë hasur në dështim. Çdo person i madh atje është përballur vazhdimisht me dështimin dhe e ka kapërcyer atë. Dështimi mund t’ju mësojë kaq shumë mësime të rëndësishme për jetën dhe gjithashtu mund t’ju sjellë shumë mundësi për rritje personale.
7.Përdorimi i fëmijëve tuaj për të fituar para në rrjetet sociale
Ky është ndoshta një nga besimet më të tmerrshme toksike të normalizuara nga shoqëria.
Vendosja e jetës së fëmijëve tuaj në internet është diçka që nuk duhet parë kurrë si normale apo argëtuese. Kjo jo vetëm që vë në rrezik sigurinë e tyre, por gjithashtu i bën ata të ndiejnë që në moshë të re se jeta në internet është jeta reale (gjë që nuk është!).
Fitimi i parave nga jeta e fëmijëve tuaj për disa dollarë nuk e bën vetëm një prind të keq, por gjithashtu tregon se sa e rrezikshme dhe egoiste është bërë shoqëria jonë. Të rinjtë nuk mund të thonë se si dhe kur jetët e tyre mbulohen në të gjithë internetin, gjë që do të vazhdojë t’i prekë ata, derisa të dalin nga kontrolli i prindërve të tyre.
Të gjitha këto besime të dëmshme të konsideruara normale nga shoqëria, lulëzojnë nga mungesa e ndjeshmërisë dhe mirëkuptimit. Duke i marrë në pyetje dhe duke i thirrur ata, është e mundur që ne t’i japim fund.
Duke promovuar mirësinë, respektin dhe inteligjencën e vërtetë, le të nxisim një shoqëri që vërtet nxjerr më të mirën nga të gjithë. Le të jemi ai ndryshim, një hap fuqizues në të njëjtën kohë.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
