Në fushën e shëndetit mendor, dy profesione konsiderohen shpesh sinonim, edhe pse nuk janë: psikiatër dhe psikolog. Në disa rrethana aktivizohet një bashkëpunim mes dy figurave, por nuk është gjithmonë e nevojshme.
Pas diplomimit në psikologji, degët e mundshme janë të ndryshme: psikologjia profesionale, psikologjia kriminologjike, shkenca e trupit dhe mendjes etj. Në këtë rast të veçantë i referohemi psikologjisë klinike, e cila merret me vlerësimin, diagnozën, trajtimin dhe parandalimin e problemeve të shëndetit mendor dhe problemeve të sjelljes.
Duke pasur parasysh kompleksitetin e jashtëzakonshëm të mendjes njerëzore dhe numrin e faktorëve të përfshirë në mirëqenien psikologjike, është e nevojshme t’i drejtoheni secilit pacient në mënyrën më të përshtatshme. Për këtë qëllim, duhet të jetë në gjendje të dallojë se cili specialitet ka për qëllim çdo zonë. Le të shohim se cilat janë dallimet themelore midis psikiatrit dhe psikologut klinik.
Psikiatër dhe psikolog: etimologjia pjesërisht e ndarë
Nëse marrim parasysh etimologjinë e fjalëve që tregojnë dy profesionet, ne tashmë gjejmë të dhëna të rëndësishme për llojin e punës së bërë.
Për të dyja, prefiksi “psi” rrjedh nga fjala greke psykhḗ (shpirti). Në vend të kësaj “logia” do të thotë “fjalim”, “studim”. Ne mund të përcaktojmë psikologjinë si studim të mendjes. Prapashtesa “iatria” do të thotë “kujdes mjekësor” ose “mjekësi”. Psikiatria, pra, është kujdesi i mendjes.
Psikiatër dhe psikolog: trajnime të ndryshme
Psikiatri është një mjek i diplomuar, i cili pastaj specializohet në fushën e psikiatrisë. Psikologu klinik është diplomuar në psikologji, më pas i specializuar në psikologjinë klinike.
Siç mund të kuptohet, aftësitë dhe konceptet e fituara nga të dy figurat profesionale janë të ndryshme. E para merret me funksionimin neurologjik dhe bazat anatomike. Për këtë të fundit, është thelbësore të njihen shkencat shoqërore, të cilat i lejojnë ata të analizojnë mënyrat në të cilat njerëzit ndërveprojnë dhe mënyrën në të cilën veprojnë dinamikat kulturore.
Në të dy karrierat ka specialitete të mëvonshme, varësisht nga fushëveprimi i ndërhyrjes dhe zhvillimi personal. Dikush mund të përqendrohet në çrregullimet tipike të fëmijërisë, adoleshencës, moshës madhore ose pleqërisë. Ose zgjidhni fushën e ndërhyrjes: familjare, sociale, seksuale, etj.
Objektivat
Psikologu analizon dhe trajton problemet e një natyre psikologjike, d.m.th ato që lidhen me proceset mendore, ndjesitë, perceptimet dhe sjelljet. Ai analizon origjinën dhe shkaqet, duke marrë gjithmonë parasysh mjedisin fizik dhe social në të cilin është futur lënda. Me fjalë të tjera, psikologu klinik fokusohet në parandalimin, diagnozën, rehabilitimin dhe trajtimin e çrregullimeve të personalitetit.
Qëllimi i psikiatrit është vlerësimi fiziologjik dhe kimik i çrregullimeve psikologjike. Prandaj, ai kryen punën e tij nga pikëpamja mjekësore dhe farmakologjike. Për shembull, mund të përpiqet të rivendosë balancën e një hormoni të caktuar në tru.
Terapi të bazuar në qëllime
Psikologu, pavarësisht nga specializimi, synon të përmirësojë mirëqenien emocionale dhe psikologjike të pacientit. Me anë të teknikave dhe aftësive të caktuara, ai përpiqet të eliminojë ose të përmirësojë një keqësim të një personi. Gjithashtu, i jep pacientit mjetet e nevojshme për të ruajtur ndryshimet gjatë terapisë me kalimin e kohës.
Psikiatri, me trajnimin e tij mjekësor dhe njohurinë e kimisë së trurit, është i autorizuar të rekomandojë ilaçe. Antistres dhe antidepresiv janë ilaçet më të zakonshme. Ai gjithashtu mund të sigurojë kujdes mjekësor dhe të rekomandojë shtrimin në spital.
Kur shkojmë te mjeku ynë i kujdesit parësor për të parë një problem psikologjik, mund të referohemi tek një psikolog ASL.
Pas një interviste fillestare, psikologu mund të vendosë nëse duhet të ndërmarrë një rrugë ose të na drejtojë tek një mjek psikiatër. Në disa raste, psikologu dhe psikiatri mund të kryejnë një ndërhyrje të përbashkët. Nga njëra anë, psikologu punon në sjelljen dhe mirëqenien mendore të pacientit; në anën tjetër, psikiatri është përgjegjës për rekomandimin dhe mbikëqyrjen e kujdesit farmakologjik.
Në varësi të ashpërsisë dhe llojit të konfliktit, pacienti mund të kthehet edhe tek psikologu pa qenë nevoja të përdorë ndërhyrjen e psikiatrit.
Vlerësimi i problemit
Psikologu klinik e përcakton problemin e pacientit në aspektin e përshtatjes ose mos përshtatjes. Ai fokusohet në shkaqet e çrregullimit, si dhe në studimin e faktorëve predispozues dhe kontribues që e kanë bërë sjelljen e tij patologjike. Për ta bërë këtë, kërkon shpjegime në tipare të personalitetit, në fillim, në zhvillimin evolucionar, në kushte fiziologjike ose mjedisore.
Psikiatri i vlerëson ndryshe çrregullimet emocionale. Ky e bën këtë në aspektin e normalitetit ose anomalitetit. Çrregullimi është, pra, një anomali ose një mosfunksionim i trupit, të tilla si, për shembull, një çekuilibër kimik i trurit.
Thellësia dhe kohëzgjatja e seancave
Psikiatri dhe psikologu i kushtojnë kohë të ndryshme pacientëve, sa i përket kohëzgjatjes së seancës. Kjo lidhet me thellësinë dhe mënyrën në të cilën afrohet problemi.
Një seancë nga psikologu zakonisht zgjat mes 45 dhe 60 minuta, kohë të mjaftueshme për të thelluar konfliktin dhe për të dhënë mbështetje psikologjike dhe mendore. Në disa raste, testet psikometrike administrohen për të ndihmuar në formulimin e një vlerësimi më të saktë.
Seanca e psikiatrit nuk kalon 20 minuta. Objektivi kryesor nuk është një vlerësim gjithëpërfshirës psikologjik; por të kuptojë evolucionin e çrregullimit pas përdorimit të ilaçeve, ta rregullojnë atë sipas përparimit të pacientit dhe të kryejë rishikime periodike.
Trajnimi special ofron një psikiatër dhe psikolog me njohuri të plotë të funksionimit të trurit. Kjo e bën të domosdoshme, në trajtimin e çrregullimeve të ndryshme, bashkëpunimin sinergjik të të dy figurave profesionale.
Përgatiti: Brikela Daci | Burimi / lamenteemeravigliosa.it
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
