A jeni ndjerë ndonjëherë sikur po mbani një peshë, por nuk e dini se si arriti atje? Dhe kjo ndjenjë e rëndë shfaqet gjithmonë në mënyra të papritura. Gjëja është se të gjithë ne kemi pasur përvoja që na kanë ndryshuar në shumë mënyra, por plagët mbeten ende. E kam fjalën për traumën e pazgjidhur dhe për shenjat e traumës së pazgjidhur.
Shumicën e kohës, është e lehtë të injorosh ose të shtypësh atë që ndjejmë emocionalisht, megjithatë, injorimi i shenjave të traumës emocionale të pazgjidhur do të çojë në më shumë probleme në të ardhmen.
Çfarë do të thotë Trauma e Pazgjidhur?
Në rregull, imagjinoni këtë: trauma e pazgjidhur duket sikur keni mbajtur një thes me gurë për aq kohë sa nuk e mbani mend as kur e keni filluar. Janë ato kujtime, ndjenja ose përvoja që nuk i keni përpunuar apo shëruar kurrë siç duhet. Ky bagazh emocional gjithmonë kërcënon t’ju rrëzojë, dhe ndonjëherë ju ndiheni sikur keni rënë në një vrimë të zezë dhe po zhyteni më thellë sa më shumë që përpiqeni të dilni prej saj. Trauma juaj emocionale e pazgjidhur ndikon në mënyrën se si ndiheni, veproni dhe mendoni në jetën tuaj të përditshme. Është gjithashtu e poshtër, duke u fshehur nën sipërfaqe dhe duke u shfaqur kur nuk e prisni, duke ngatërruar marrëdhëniet, punën dhe mirëqenien tuaj të përgjithshme.
1.Ndjenja e zemërimit dhe turpit
Një nga shenjat kryesore të traumës së pazgjidhur është pikërisht këtu. Shumë viktima të dhunës dhe abuzimit priren të luftojnë me ndjenjat e turpit dhe zemërimit, gjë që shpesh i shtyn ata të përfshihen në sjellje vetë-shkatërruese. Ata mund të ndihen sikur duhet të ishin më të fortë në mënyrë që të mund të ndalonin fajtorin e tyre. Dhe e dini cila është pjesa më e keqe? Shumë viktima të traumave emocionale të pazgjidhura priren ta mbajnë veten përgjegjës për atë që u ndodhi. Zemërimi që ndjeni përfaqëson dhimbjen, pafuqinë dhe turpin që keni mbajtur brenda vetes për vite me radhë.
2.Ndjeheni hipervigjilentë shumicën e kohës
Hipervigjilenca, një nga pasojat e dukshme të një traume emocionale të pazgjidhur, është njësoj si të kesh sistemin tuaj të brendshëm të alarmit në shpërthim të plotë. Është sikur truri juaj është gjithmonë zgjuar dhe po kërkon rreziqe që nuk ekzistojnë. Kjo ndjenjë e rritur e ndërgjegjësimit është rezultat i traumës që keni përjetuar në të kaluarën, që ndikon ndjeshëm në sistemin tuaj nervor, duke ju bërë të ndiheni të bllokuar në këtë mënyrë të vazhdueshme luftimi ose fluturimi. Edhe kur je i sigurt, ndihesh sikur rreziku po qëndron afër qoshes dhe është vetëm çështje kohe para se të duhet të vuash përsëri. Çdo hije dhe çdo lëvizje ndihet si një kërcënim, i cili e çon në shtëpi pikën, se trauma emocionale e pazgjidhur nuk zhduket kurrë.
3.Vetëvlerësim i ulët dhe ndjenja e pavlefshmërisë
Kur vuani nga vetëvlerësimi i ulët për shkak të traumës emocionale të pazgjidhur, ai ngadalë largohet nga vetëvlerësimi, vetë-imazhi dhe ndjenja juaj e kompetencës. Ndjenjat e mungesës së shpresës, pafuqisë dhe paaftësisë vazhdojnë t’ju mundojnë dhe ju mendoni se kjo nuk ka fund. E gjithë kjo është rezultat i një traume të pashëruar që vazhdon të të rrënojë deri në moshën madhore.
4.Gjumi i shqetësuar dhe ankthe
Makthet bëhen mysafirë të padëshiruar të natës kur trauma juaj refuzon të qëndrojë në të kaluarën. Përpjekja e trurit tuaj për të kuptuar kaosin përfundon duke ju tërhequr përsëri në zemër të ngjarjes së dhimbshme, duke e riprodhuar atë me detaje të gjalla. Çdo natë bëhet një fushë beteje ku gjumi prishet nga skena të pamëshirshme shqetësimi. Teksa zgjohesh, i zhytur në djersë dhe i ngatërruar në çarçafë, rraskapitja nuk është vetëm fizike – është një maratonë mendore, që të lë të kulluar dhe të kesh frikë nga zbritja e radhës në terrenin shqetësues të gjumit.
5.Sjelljet vetëdëmtuese
Sjelljet vetëdëmtuese si tërheqja e flokëve, prerja ose marrja e lëkurës bëhen mekanizmat tuaj të përballimit kur bëhet fjalë për trajtimin e traumave të pazgjidhura. Ndjeheni sikur, sa më shumë gjakosni, aq më shumë do të hiqni dorë nga dhimbja dhe vuajtja që keni mbajtur përgjithmonë.
Megjithatë, nuk funksionon në këtë mënyrë. Ju mund të ndiheni më mirë për një kohë të shkurtër, por më pas ato ndjenja kthehen me nxitim tek ju, dhe ashtu si kjo, ju jeni kthyer në fillim. Është si një rreth vicioz – ju dëmtoni veten, ndiheni më mirë për ca kohë dhe më pas ktheheni në pikën fillestare.
Kjo e bën mbajtjen e traumës mbi ju edhe më të fortë dhe ju shtyn në vrimën e zezë të mungesës së shpresës edhe më shumë.
6.Sëmundjet psikosomatike
Sëmundjet psikosomatike i referohen simptomave fizike që janë rezultat i shkaqeve psikologjike. Është interesante se shumë njerëz kalojnë vite duke kërkuar shkakun pas sëmundjeve të tyre kronike fizike, vetëm për të ditur më vonë se trauma emocionale e pazgjidhur është fajtori. Sëmundjet psikosomatike janë një nga simptomat kryesore të pazgjidhura të traumës dhe ato mund të shfaqen si më poshtë:
Dhimbje gjoksi
Pagjumësia
Problemet me tretjen
Dhimbje muskuloskeletore
Migrena
Alergjitë
Presioni i lartë i gjakut
Nivele të larta të kortizolit
7.Çrregullime të të ngrënit
Ka mjaft studime atje që kanë gjetur një lidhje midis traumës së pazgjidhur dhe çrregullimeve të të ngrënit. Nëse keni vuajtur nga abuzimi seksual si fëmijë, shanset janë që mund të luftoni me anoreksi dhe bulimia. Trauma mund të ketë një ndikim të madh në marrëdhënien tuaj me ushqimin dhe imazhin e trupit. Çrregullimet e të ngrënit janë një nga shenjat delikate të traumës së pazgjidhur, por ato mund të thonë shumë për atë me të cilën keni luftuar në të kaluarën tuaj.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
