Secili prej nesh i çmon në zemrat tona ato fjalë të mbutura me dashuri, mençuri dhe lashtësi të thëna vetëm nga gjyshet tona dhe nuk i dëgjuan më kurrë pas vdekjes së tyre.
Fjalët, thekset, idiomët dhe proverbat që si një trashëgimi kanë arritur të qëndisin në shpirtin tonë dhe prej andej asgjë dhe askush nuk mund t’i marrë ato. Dhe shpesh, natyrshëm dhe me gëzim të madh i kemi bërë tonat dhe jemi përpjekur t’ua transmetojmë fëmijëve tanë, nipërve dhe nxënësve tanë. Për të vazhduar këtë stafetë të mrekullueshme të jetës.
1- Lotët e ndriçojnë zemrën
Gjyshet tona të mençura e dinin se lotët kanë fuqinë për të pastruar shpirtin, për të hequr një peshë nga zemra, për të nxjerrë atë që nuk është më brenda nesh.
2- I dashur, me durim ti fiton gjithçka!
Ashtu si mësuesit e mëdhenj të durimit, gjyshet tona na tregonin çdo ditë artin e të diturit se si të prisnim. Për ankesat tona, për fjalimet tona të palumtur për një projekt që nuk u realizua dhe për grimat tona të lodhjes, ata iu përgjigjën me këtë frazë të thjeshtë. Pastaj, për të na bërë ta nxjerrim mirë mësimin, ata iu kushtuan qëndisjes së ngadaltë, brumit të zgjatur të bukës, kujdesit të dashur e të përditshëm të kopshtit, me qëllim që të na jepnin një shembull të vërtetë durimi në veprim.
3- Mos harro: nuk ka trëndafil pa gjemba!
Dhe kur ndodhi një ngjarje e dhimbshme ose një ngjarje e papritur, ata dolën me këtë proverb të famshëm. Jo për të na bërë të zhytemi në pesimizëm, por për të na thënë të vërtetën e jetës, për të na thënë se bukuria banon edhe në gjemba nëse mësojmë t’i njohim dhe jo t’i hedhim poshtë.
4- Të gjithë e dinë se fruti nuk bie larg pemës
Kur bëmë diçka që na kujtonte mamin ose babin tonë, me këto fjalë na ktheu në rëndësinë e rrënjëve familjare, na tregoi pasqyrën e botës dhe zbuloi sekretin për të kuptuar jetën: kthimin në rrënjë, nderimin e tyre, kuptimin e tyre, shikimin e fijes së hollë që na bashkon për të mos qëndruar të burgosur por në vend të kësaj për të qenë në gjendje të drejtonim energjinë tonë jetësore drejt së ardhmes.
5- Kështu shkon jeta: ata që duan shumë nuk mbajnë asgjë!
Këto fjalë të tij dukeshin si një paralajmërim: para se të duash diçka tjetër nga ajo që ke duhet të mendosh për të përndryshe rrezikon të humbasësh gjithçka, madje edhe atë që kishe më parë.
6- Me kohën dhe medlarët e kashtës piqen
Sipas traditës fshatare, medlarët nuk mund të hahen sapo të korren dhe duhet pjekur për një kohë të gjatë në kontejnerë të mbuluar me kashtë në vende të errëta. Një mënyrë për të na kujtuar se koha është zgjidhja më e mirë për çdo gjë dhe se nuk duhet të nxitohemi sepse pjekuria e gjërave, nëse kemi punuar mirë, herët a vonë arrin.
7- Mos harro se shakaja po thotë të vërtetën!
Gjyshja e dinte se e vërteta mund të maskohet si një dredhi dhe shpesh është më e lexueshme atje se kudo tjetër.
8- Jepi kohë kohës!
Ai gjithmonë na e thoshte këtë kur nuk kishim durim, kur nxitimi na shtiu në dorë, kur donim gjithçka menjëherë. Dhe ajo, me këtë fjali të shkurtër, na ktheu në një vend të qetë dhe na mësoi se shpesh e vetmja gjë për të bërë është të kalojmë kohën e duhur. Si në natyrë, asgjë nuk e kompenson në kohën e gabuar.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
