Nuk është një sindromë e vërtetë dhe patologjikisht e çertifikuar. Emri, në fakt, ka lindur në rrjetet sociale për të shfryrë ndjenjën, siç thuhet nga dëshmitë e disa vajzave, që në moshë të re ju keni përgjegjësinë për t’u kujdesur për vëllezërit dhe motrat tuaja më të vogla dhe në thelb të veprojë si një i tretë në komandën e familjes, menjëherë pas prindërve.
Rregulli në të cilin lindni përcakton se kush jeni
Fëmija më i madh, shihet si udhëheqësi dhe ai mund t’i nënshtrohet një arsimimi më të rreptë se vëllezërit e motrat e tjera. Nëse fëmija i mesëm njihet si paqebërës, vëllai më i vogël gëzon liri që vëllezërit më të mëdhenj nuk i kishin.
Presioni nuk është vetëm psikologjik
Megjithatë, në shumë veta, kur flasin për «bërjen e të parëlindurit tepër të përgjegjshëm», nuk po i referohen vetëm ftesës së motrës së vogël për të luajtur me miqtë e tyre ose për t’u treguar vëllezërve e motrave se duhet të studiojnë për të marrë nota të mira. Në fakt, flitet edhe për ndihmën e prindërve në edukimin e vëllezërve e motrave më të reja, për t’u kujdesur për ta dhe ndoshta për shtëpinë, për të kryer veprime që janë ose tepër të parakohshme për moshën ose derdhen ekskluzivisht ndaj vajzës më të madhe.
Sipas një raporti të UNICEF-it (të dhënat e vitit 2016), vajzat e moshës 5-14 vjeç shpenzojnë 40% më shumë kohë për punët e papaguara të shtëpisë sesa djemtë e moshës së tyre. Barra e shpërpjestuar e punës së shtëpisë për vajzat fillon herët, midis 5 dhe 9 vjeç që kalojnë 30% më shumë kohë se moshatarët e tyre meshkuj. Shifrat rriten ndërsa vajzat plaken, me vajzat e moshës 10 deri në 14 vjeç që shpenzojnë 50% më shumë kohë.
Vetëm 50 vjet më parë e gjithë kjo ishte krejt normale dhe ende është, në fakt, në shumë pjesë të botës dhe gjithashtu në vendet perëndimore, veçanërisht në ato kontekste familjare në të cilat, për shkak të kushteve të pasigurta ekonomike dhe sociale, prindërit vetëm nuk mund të mbështesin familjen dhe nevojën, pikërisht, ndihmën e fëmijës më të madh.
Si të mos jesh “më i përgjegjshëmi”
Ndonëse zgjidhja më e thjeshtë mund të jetë të mos luash rolin e vajzës më të madhe, mund ta ndreqësh këtë situatë duke mos i pyetur fëmijët se çfarë nuk mund të bësh vetë dhe, në mos ndonjë gjë, duke rishpërndarë përgjegjësitë shtëpiake në mënyrë më të barabartë mes vëllezërve e motrave.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
