Edhe pse 20% deri në 65% e grave në moshë riprodhuese vuajnë nga kjo sëmundje, është një patologji e nëndiagnostikuar që vetëm ekspertët e fushës mund ta zbulojnë me ultratinguj. Ja çfarë mund të kuptoni më shumë!
Adenomioza është një patologji beninje gjinekologjike që prek gratë në moshë riprodhuese. Një gjendje në të cilën indi që rreshton mitrën (endometrium) gjendet gjithashtu në murin muskulor të organit (miometrium). Quhet një i afërm “më pak i njohur” i endometriozës sepse përfshin endometriumin dhe mund të ketë pasoja të ngjashme. Përveç çrregullimeve të tilla si dhimbje të forta dhe gjakderdhje, në fakt mund të rrezikojë mundësinë e lindjes së fëmijëve dhe të rrezikojë suksesin e shtatzënisë. Në rastin e adenomiozës, probabiliteti për të lindur me prerje cezariane rritet 22 herë dhe rreziku i placentës previa, pra një placentë që implantohet në pjesën e poshtme të mitrës, duke bllokuar daljen e foshnjës në kanalin e lindjes, rritet. gjashtëfishuar. Për më tepër, dyfishon rrezikun e shkëputjes së placentës ose hemorragjive dhe infeksioneve pas lindjes.
Incidenca e adenomiozës nuk dihet, megjithatë vlerësohet se ajo mund të prekë 20% deri në 65% të grave, më së shpeshti ato mbi moshën 30 vjeç, veçanërisht në moshën 40 deri në 50 vjeç, pasi është një gjendje estrogjenike e varur (d.m.th favorizuar nga prania e hormoneve të estrogjenit). Për më tepër, vlerësohet se rreth një e pesta e grave mbi 40 vjeç vuajnë nga forma të lehta që shkaktojnë një rritje të vëllimit të mitrës në një madhësi të krahasueshme me një mitër në tremujorin e parë të shtatzënisë. Megjithatë, shumë pak gra e dinë se çfarë është, edhe sepse, megjithëse është një patologji e njohur nga Organizata Botërore e Shëndetësisë, ajo është e nën-diagnostikuar: vetëm ekspertët e fushës janë në gjendje ta zbulojnë atë me ultratinguj. Ja se çfarë thotë Marco Torella, profesor i Gjinekologjisë dhe Obstetrikës në Universitetin e Campanias “Luigi Vanvitelli”, dhe President i Shoqatës Italiane të Urogynekologjisë për median italiane Today.
Prof.Torella, çfarë është adenomioza?
Adenomioza është një sëmundje e ndjeshme ndaj estrogjenit e shkaktuar nga prania e endometrit (indi që rreshton brendësinë e mitrës) në murin muskulor të mitrës (miometrium), një zonë ku nuk duhet të jetë e pranishme. Kjo shkakton një reaksion inflamator kronik, karakterizuar nga trashja e murit të mitrës, e cila mund të jetë e lokalizuar dhe nodulare (adenomyoma) ose prek zona të mëdha të murit të mitrës, shpesh në nivel të pasmë, duke shkaktuar adenomiozë difuze.
Me çfarë simptomash manifestohet?
Ndonjëherë adenomioza e mitrës nuk shkakton shenja ose simptoma ose shkakton vetëm shqetësime të lehta. Megjithatë, mund të shkaktojë disa simptoma të tilla si: gjakderdhje menstruale të rënda ose të zgjatura, dhimbje të forta ose dhimbje të mprehta të legenit gjatë menstruacioneve (dismenorre), njolla midis periodave, dhimbje kronike të legenit ose butësi, presion barku dhe fryrje, marrëdhënie seksuale të dhimbshme (dispareunia), lodhje e shkaktuar nga anemia, zmadhim i mitrës, dhimbje në pjesën e pasme të shpinës, ndjenjë presioni në rektum dhe fshikëz.
Si ndryshon nga endometrioza?
Edhe pse gratë me adenomiozë të mitrës shpesh kanë edhe endometriozë (11%), këto janë dy gjendje të ndryshme. Në endometriozë, në fakt, ndryshe nga ajo që ndodh në adenomiozë, indi endometrial rritet në vezore, në tubat fallopiane ose në peritoneum, pra jashtë mitrës. Më shumë se 50% e grave me adenomiozë kanë edhe fibroide shoqëruese, ndërsa 7% kanë polipe endometriale”.
Çfarë ndërlikimesh dhe pasojash mund të sjellë?
Në prani të menstruacioneve të bollshme dhe të zgjatura, mund të zhvillohet anemi kronike e cila pashmangshmërisht pason një sërë problemesh të tjera shëndetësore. Kjo së bashku me dhimbjet e forta mund të ndikojë seriozisht në stilin e jetës. Për më tepër, adenomioza mund të vështirësojë ngjizjen, ndërsa në prania e një shtatzënie rreziku i abortit spontan dhe/ose lindjes së parakohshme është më i madh. Meqenëse shkaqet e adenomiozës nuk dihen plotësisht, nuk është e mundur të parandalohet sëmundja. Për të parandaluar zhvillimin e formave të rënda është praktikë e mirë që t’i nënshtroheni periodikisht kontrolle gjinekologjike, edhe në mungesë të simptomave. Për më tepër, ushqimi mund të ndihmojë në uljen e rrezikut të zhvillimit të patologjisë. Duhet të shmangen substancat që favorizojnë proceset inflamatore, si sheqernat, kafeina, vajrat vegjetale dhe alkooli. Gjithashtu kini kujdes ndaj teprimit konsumimi i sojës, për shkak të pranisë së fitoestrogjeneve.
Si ndikon në fertilitet?
Megjithëse lidhja direkte e adenomiozës dhe infertilitetit është ende shumë e diskutuar në komunitetin shkencor dhe më së shumti flasim për shtatzëni fiziologjike të mbartura në mënyrë natyrale, duke shmangur alarmet e panevojshme, çdo pacient përbën një rast më vete i cili kushtëzohet nga një sërë faktorësh, si p.sh. si bashkëprezencë e patologjive të tjera.Duke pasur parasysh që përgjithësisht të paturit e një uterus adenome nuk eliminon mundësinë për të mbetur shtatzënë, në disa raste mund të ndodhë që të pengojë konceptimin, duke e bërë më të vështirë implantimin e embrionit, në raste të tjera. Në vend të kësaj, ajo mund ta bëjë shtatzëninë pak më të komplikuar, me një ekspozim më të madh ndaj rrezikut të lindjes së parakohshme ose atij të thyerjes së hershme të ujërave. Rreth 80% e grave me këtë çrregullim kanë pasur në fakt të paktën një shtatzëni të plotë.
Si diagnostikohet?
Adenomioza diagnostikohet më shpesh gjatë procedurave të vlerësimit për endometriozën, fibroidet ose dhimbjen e legenit. Kriteret e diagnozës jokirurgjikale, të standardizuara së fundmi, përfshijnë ekzaminimin e mitrës të kryer me ultratinguj transvaginal ose me rezonancë magnetike të legenit (MRI). Prandaj, diagnoza e adenomiozës së mitrës bëhet përmes: ekzaminimit të legenit (për të zbuluar nëse mitra është më e madhe se normalja), ultrazërit transvaginal (për të zbuluar lezione të mundshme të miometriumit), imazhe me rezonancë magnetike (e dobishme për integrimin e informacionit të mbledhur me ultratinguj), histeroskopia, histerosalpingografia ose sonohisterografia (e dobishme për vlerësimin e thelluar të gjendjes së mitrës dhe tubave fallopiane), biopsi (për të përjashtuar, nëpërmjet analizës së endometriumit, kushte më të rënda). i vetmi test që na lejon të bëjmë një diagnoza e caktuar e adenomiozës së mitrës.
Cilat janë opsionet e trajtimit?
Trajtimi varet pjesërisht nga simptomat, ashpërsia e tyre dhe nëse keni pasur apo jo një shtatzëni në të kaluarën. Adenomioza e mitrës shpesh largohet pas menopauzës, kështu që trajtimi mund të varet nga sa afër është pacienti me atë fazë. Në çdo rast, trajtimi opsionet përfshijnë: barna anti-inflamatore jo-steroide (të dobishme për kontrollin e dhimbjes), NSAID të cilat zakonisht fillojnë një ose dy ditë para fillimit të menstruacioneve dhe vazhdojnë gjatë ditëve të para, barna hormonale që kombinojnë pilula kontraceptive estrogjen-progestin, ose barna vaginale ose unaza që përmbajnë hormone progestinike për të reduktuar gjakderdhjen dhe dhimbjen e tepërt. Opsione të tjera janë histerektomia (e zgjedhur vetëm në rastet më serioze, në rast dhimbjeje të forta që nuk reagojnë ndaj terapive të tjera tek gratë që nuk synojnë të kenë më shumë fëmijë), embolizimi i arteries së mitrës (një procedurë minimale invazive që përdoret zakonisht për të ndihmuar në tkurrjen e fibroideve), ablacioni endometrial, i cili shkatërron shtresën e brendshme të mitrës. Opsioni i fundit është treguar të jetë efektiv në lehtësimin e simptomave në disa pacientë kur adenomioza nuk ka depërtuar thellë në murin muskulor të mitrës. Barnat antifibrinolitike (acidi tranexamik) mund të përshkruhen për të reduktuar gjakderdhjen.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
