Prej vitesh shkenca ka argumentuar se adoleshentët sarkastikë janë më të zgjuar. Ky qëndrim ironik do të zbulonte në fakt aftësi të larta njohëse te të rinjtë. Në këtë mënyrë, larg nga të parët një sjellje të tillë si një formë paturpësie, është mirë të dimë ta vlerësojmë si virtyt. Oscar Wilde e tha gjithashtu, sarkazma është forma më e ulët e zgjuarsisë, por edhe forma më e lartë e inteligjencës.
Nuk është e këndshme dhe nganjëherë ndihet e athët, madje edhe e dëmshme për ne. Megjithatë, ky burim komunikimi mund të përdoret në mënyra të ndryshme. Ka nga ata që përdorin thumbim helmues dhe sarkastikë elegante dhe ka nga ata që na bëjnë të qeshim. Në rastin e adoleshentëve, duket se përdorimi i hershëm i artit të sarkazmës është një shenjë e qartë e krijimtarisë dhe potencialit njohës. Pra, le të shmangim zemërimin me ta, pasi ata po zhvillojnë një mjet të fuqishëm gjuhësor.
Pse adoleshentët sarkastikë janë më të zgjuar?
Sarkazma është shprehja më e sofistikuar e ironisë verbale. Falë këtij burimi, ne përcjellim një mesazh të mbuluar me zgjuarsi dhe humor, një ide burleske dhe origjinale ndaj dikujt. E kundërta e asaj që mendoni, por me hir, saktësi dhe origjinalitet. Të bësh mirë është një art, ta bësh keq është të biesh në ofendim dhe vulgaritet të kotë. Të thuash se adoleshentët sarkastikë janë më të zgjuar nuk mund të jetë surprizë për shumëkënd, pasi ky burim përgjithësisht shihet dhe vlerësohet mirë.
Nuk është e vështirë të perceptohet tek këta të rinj një rrjedhshmëri e mirë verbale dhe doza të konsiderueshme krijimtarie. Megjithatë, mund të ketë prindër dhe mësues që e shohin sarkazmën e të rinjve si një formë paturpësie ose mungesë respekti. Kjo gjë është e gabuar. Në vitin 2018, Universiteti i Calgary kreu një studim mbi burimin gjuhësor të sarkazmës. Autorja e kësaj vepre, psikolinguistja Penny Pexman, thekson se sarkazma është një provë e pjekurisë, pasi trurit në zhvillim të adoleshentit i duhet shumë kohë për ta kuptuar dhe zhvilluar atë.
Një përpjekje e sofistikuar mendore
Sarkazma kërkon përpjekje mendore. Është një alkimi që përfshin procese të shumta njohëse, pasi nuk mjafton të kesh zgjuarsi dhe sens humori. Thënia e frazave të tilla si “Unë do të vendos mendimet tuaja në llogarinë time bankare për të parë nëse ato do të gjenerojnë ndonjë lloj interesi pas disa vitesh” synon të dërgojë një mesazh indirekt dhe ironik, por edhe të gjenerojë një ndikim emocional te marrësi.
Një metagjuhë që synon të komunikojë në mënyrë alternative dhe indirekte. Sarkazma nuk përdor thënie, ajo kërkon mënyra alternative për të befasuar. Nuk mund të harrojmë se kjo gjuhë është katartike për ata që e përdorin. Me deklarata të tilla, ajo që na shqetëson shprehet në mënyrë origjinale. Nga ana tjetër, është vënë re gjithashtu se sarkazma nënkupton një aktivizim në rrjetet semantike që lidhen me përpunimin e përgjithshëm të gjuhës dhe sensin e humorit. Dhe siç e dimë të gjithë, njerëzit me një sens të mprehtë humori dhe origjinal fshehin aftësi të mira njohëse. Sarkazma jo vetëm që ka nevojë për zhvillim të mirë të komunikimit, por lidhet edhe me teorinë e mendjes dhe krijimtarinë.
Adoleshentët sarkastikë janë më të zgjuar sepse përdorin teorinë e mendjes
Adoleshentët sarkastikë janë më të zgjuar sepse kjo është një aftësi që kërkon kohë për t’u zhvilluar. Mesatarisht, kjo kompetencë fillon të shfaqet midis moshës 9 dhe 10 vjeç. Është shumë e vështirë për një fëmijë 6 apo 7 vjeç të përdorë sarkazëm. Kjo gjuhë manifestohet ngadalë duke ndjekur parimet e teorisë së mendjes. Ky i fundit shprehet se ne kemi aftësinë për të kuptuar qëllimet e të tjerëve dhe për t’i atribuuar mendimet dhe synimet. Kjo aftësi gradualisht bëhet më e sofistikuar ndërsa truri zhvillohet.
Mund të kemi 12 dhe 13 vjeçarë që tregojnë tashmë aftësi të konsiderueshme sarkastike. Kjo tregon potencialin e tyre njohës. Nga ana tjetër, të tjerëve u duhet më shumë kohë për ta zotëruar këtë aftësi deri në atë pikë sa ka nga ata që arrijnë moshën madhore pa e trajtuar atë. Shumë adoleshentë përdorin sarkazmën si një mjet për t’u marrë me zhgënjimin dhe stresin.
Mjedisi ka rëndësi
Siç ndodh gjithmonë në fushën e zhvillimit të fëmijërisë dhe rinisë, mjedisi në të cilin rritet fëmija është vendimtar për zhvillimin e tij emocional, për konstituimin e identitetit të tij dhe për potencialin njohës. Nëse një adoleshent përdor shpesh sarkazëm, prindërit ndoshta e kanë lehtësuar këtë tipar. I riu imiton aftësi shprehëse, zgjuarsi dhe një sens humori. Një mjedis familjar stimulues inkurajon zgjuarsinë dhe gjithashtu këtë aftësi gjuhësore me të cilën ke një mënyrë tjetër për të shprehur atë që ndjen. Jo gjithçka është komunikim i drejtpërdrejtë.
Ironia, fjalët e dyfishta dhe sarkazma i shtojnë pasuri gjuhës. Nëse bëhet edhe me respekt dhe origjinalitet, do të edukojmë një adoleshent me potencial të madh. Le ta kemi parasysh këtë.
Burimi / https://lamenteemeravigliosa.it/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
