Në një epokë të dominuar nga lidhja dixhitale, përdorimi i përhapur i telefonave celularë është bërë një element kryesor i jetës së përditshme. Megjithatë, angazhimi i vazhdueshëm me telefonat inteligjentë mund të jetë duke ndikuar në shëndetin tonë, duke ndikuar në aspekte të ndryshme nga funksioni njohës deri te mirëqenia fizike. Në këtë raport gjithëpërfshirës, thellojmë varësinë ndaj smartfonëve dhe ndikimin e shumëanshëm të telefonave celularë në trupin dhe trurin e njeriut.
Ndikimi i varësisë nga telefonat inteligjentë
Efektet njohëse: Ekspertja e gjumit Chelsie Rohrscheib thekson rëndësinë e shkëputjes nga telefonat inteligjentë për të optimizuar pushimin. Trajneri i optimizimit të shëndetit, James Cunningham, shpjegon “hipotezën e ikjes së trurit”, duke sugjeruar se edhe prania e thjeshtë e një smartphone kur fiket, mund të zvogëlojë kapacitetin njohës. Mbështetja në telefonat inteligjentë për informacion mund të çojë në dembelizëm mendor dhe një ulje të hapësirës së vëmendjes.
Shqetësimet e shikimit: Rritja e kohës para ekranit në telefonat celularë lidhet me probleme të mundshme të shikimit, veçanërisht miopinë ose miopinë. Hulumtimet nga Great Ormond Street tregojnë një rritje të rasteve të miopisë në gjeneratat e fundit, ndoshta për shkak të ekspozimit të zgjatur ndaj ekraneve. Për më tepër, drita blu e emetuar nga ekranet mund të kontribuojë në tendosje, thatësi dhe parehati të syve. Përdorimi i modalitetit të shkallës gri në celular propozohet si zgjidhje, me një studim të vitit 2022 që sugjeron efektivitetin e tij në reduktimin e kohës para ekranit, rritjen e produktivitetit dhe përmirësimin e mirëqenies së përgjithshme.
Çrregullimi i gjumit dhe shëndeti i zorrëve: Dr. Alka Patel, mjeke e përgjithshme dhe eksperte e gjumit, paralajmëron për efektet shkatërruese të dritës blu në ritmet cirkadiane, duke çuar në modele të parregullta të gjumit. Ky ndërprerje në ciklet gjumë-zgjim mund të shtrihet në orën e brendshme të zorrëve, duke shkaktuar dysbiozë dhe inflamacion, duke ndikuar negativisht në shëndetin e zorrëve.
Presioni i lartë i gjakut: Studimet nga Shoqata Evropiane e Kardiologjisë sugjerojnë një lidhje të mundshme midis përdorimit të zgjatur të telefonit dhe rritjes së rrezikut të presionit të lartë të gjakut. Ndërsa studimi është vëzhgues, ai ngre shqetësime për ekspozimin ndaj energjisë së radiofrekuencës që emetohet nga telefonat celularë. Mbajtja e telefonatave nën 30 minuta këshillohet për të zbutur rreziqet e mundshme.
Kohëzgjatja e reagimit të dëmtuar: Përdorimi i një telefoni, edhe në modalitetin pa duar, mund të ndikojë ndjeshëm në kohën e reagimit, duke e bërë atë të krahasueshme ose edhe më keq se drejtimi në gjendje të dehur. Rreziku i aksidenteve automobilistike është katër herë më i lartë kur përdorni një telefon, duke theksuar rreziqet e drejtimit të shpërqendruar.
Shëndeti social dhe mendor: Lidhja dhe ekspozimi i vazhdueshëm ndaj mediave sociale mund të çojë në ndjenja të vetmisë, krahasimit dhe vetëvlerësimit të ulët. Neuroshkencëtari Eldin Hasa sugjeron një lidhje të mundshme midis kohës së tepërt para ekranit dhe prevalencës së ankthit, depresionit dhe çrregullimeve të humorit, duke theksuar ndikimin e përdorimit të smartfonëve në shëndetin mendor.
Çështjet e qëndrimit: Përdorimi i zgjatur i telefonave celularë, shpesh në qëndrim të dobët, mund të çojë në probleme muskulo-skeletore si dhimbja e qafës dhe e shpinës. Qendra Ortopedike për Mjekësinë Sportive paralajmëron se animi i kokës për të parë nga poshtë një pajisje mund të tendos qafën dhe shtyllën kurrizore, duke shkaktuar parehati.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
