Arti për t’u bërë i rritur kërkon guxim, përkushtim dhe përgjegjësi me veten dhe të tjerët. Transformimi në të rritur të shëndetshëm nuk është një detyrë e thjeshtë, veçanërisht nëse kemi parasysh mënyrën se si është organizuar shoqëria në të cilën rritemi.
Në varësi të mënyrës se si e kemi jetuar fëmijërinë tonë dhe llojit të lidhjes që kemi krijuar me prindërit tanë, do të duhet të bëjmë një përpjekje më të madhe ose më të vogël në rrugën drejt pjekurisë fizike dhe emocionale. Mosha biologjike dhe sociale jo gjithmonë përkojnë; pse kjo mungesë sinkronie? Pse ndonjëherë e ka kaq të vështirë të piqet?
Marrja e përgjegjësive që nuk ishin tonat kur ishim fëmijë dhe duke parë që situata nuk u zgjidh ashtu siç do të donim, mund të minojë thellësisht vetëvlerësimin dhe ndërgjegjësimin tonë për aftësitë tona. Mund të bëhet një çakëll që ngadalëson rritjen emocionale.
Pse ndonjëherë i rezistojmë rritjes?
Pse disa njerëz e kanë kaq të vështirë të maturohen? Ka shumë arsye që na shtyjnë të mbetemi përjetësisht të rinj (një gjendje e njohur ndryshe si “Sindroma Peter Pan”). Së pari, shoqëria na bën të dëshirojmë të mbetemi të përsosur, të bukur dhe të rinj në zemër përgjithmonë.
Së dyti, ndonjëherë plagët emocionale të fëmijërisë sonë na bëjnë të mbajmë punë të papërfunduara dhe të mbetemi fëmijë të plagosur që nuk duan ta lënë të lirë kalimin drejt moshës madhore. Ne vazhdojmë të rimarrim pjesë të fëmijërisë sonë ose të paktën do të donim të dilnim pa plagë të thella. Këto probleme të pazgjidhura shfaqen në të tashmen tonë. Duhet të kuptoni se në fazën e fëmijërisë është më e lehtë të shmangni përgjegjësitë dhe të ndiheni në një zonë komode dhe familjare, sesa të eksploroni hapësira të panjohura.
Cilat janë karakteristikat e të rriturve që nuk mund të rriten?
Karakteristikat tipike të një të rrituri që nuk dëshiron të rritet janë të ndryshme; këtu janë ato kryesore:
Ai ka nevoja që kanë mbetur të pakënaqura gjatë fëmijërisë dhe vazhdimisht përpiqet t’i kompensojë ato në të tashmen.
Ai ndihet fajtor, qoftë i hapur apo i fshehur, për gjërat që bën, thotë dhe ndjen. Ai e ka të vështirë të dallojë veten nga prindërit apo partneri.
Ai i ekzagjeron nevojat e tij, të cilat zakonisht kthehen në varësi ose nevoja për kënaqësi të menjëhershme.
Ai duhet të mbushet vazhdimisht me stimuj dhe mund të jetë shumë i varur nga të tjerët ose shumë i pavarur (edhe nëse pas pavarësisë qëndron nevoja për t’u vënë re dhe për t’u njohur).
Ai i shtyp emocionet e tij dhe i gropos brenda vetes, ose bën të kundërtën dhe i kthen në një slitë që nuk mund ta kontrollojë.
Pret shumë nga të tjerët; ai gjithashtu mund të japë shumë, por zakonisht pret diçka në këmbim.
Ai mban të gjalla brenda vetes plagët e braktisjes dhe refuzimit të përjetuara gjatë fëmijërisë.
Faji na pengon të maturohemi
Imagjinoni një fëmijë me prindër në mes të ndarjes. Në këtë rrethanë, ka gjasa që fëmija të aktivizojë disa sjellje për të shmangur prishjen e njësisë familjare dhe, nëse nuk ia del mbanë, do të marrë përsipër një pjesë të përgjegjësisë për atë që ka ndodhur. Një përgjegjësi që përballë dështimit do të shndërrohet në ndjenjën e fajit, në një barrë që nuk i takon dhe që mund të përfundojë duke ngadalësuar zhvillimin e tij.
Fëmija i lënduar jeton në trupin e një të rrituri dhe është “ngrirë” në kohë. Mosha e tij nuk ka rëndësi , ai mund të jetë 25, 38 ose 60 vjeç. Ndjenja e fajit është shumë e fshehtë tek fëmija i veshur si i rritur me pak pjekuri emocionale. Fëmija përjeton një ndjenjë të pashëndetshme faji që e bën atë të mendojë se është përgjegjës për gjithçka që i ndodh. Kjo ngarkesë që ai mban mbi supe nuk është reale, edhe nëse e përjeton si të tillë. Nëse, kur bëhemi të rritur, nuk jemi në gjendje të menaxhojmë ndjenjën e fajit, do të kemi probleme të mëdha për të marrë përgjegjësitë tona në jetën e përditshme.
Cila është rruga drejt arritjes së pjekurisë emocionale?
Për të arritur pjekurinë emocionale, do të na duhet të përballemi me fajin dhe të mos e shmangim atë. Menaxhimi i tij do të jetë çelësi për të vazhduar rritjen në marrëdhënien që kemi me emocionet, si tonat ashtu edhe ato të të tjerëve. Për të filluar të tretet ndjenja e fajit, është e nevojshme të përjetojmë dhimbjen e fëmijës brenda nesh, jo për ta shmangur atë, por për ta kaluar atë dhe ta ndjejmë plotësisht dhe me vetëdije. Kur të kemi arritur të lëmë pas çantën e shpinës që përmban historinë tonë nga e kaluara , ndjenja e fajit do të shndërrohet në një përgjegjësi të shëndetshme që do të na çojë drejt pjekurisë.
Guximi për të qenë të rritur
Arti për t’u bërë një i rritur i shëndetshëm nuk kërkon vetëm aftësinë për të marrë role të ndryshme në jetë (punëtor, partner, fëmijë, etj.), por shkon përtej kësaj. Ne duhet të bëjmë një hap drejt së panjohurës, të fitojmë identitetin tonë, i cili duhet të jetë i ndryshëm nga ai i prindërve tanë. Duhet të lini mënjanë pritshmëritë dhe të filloni t’i bëni gjërat vetë. Nëse e vlerësojmë veten dhe e pranojmë veten ashtu siç jemi, përvoja e jetës do të na çojë spontanisht drejt moshës madhore (ajo mendore). Ajo që na jep krahët për të qenë të rritur është liria për të jetuar të tashmen tonë me vetëdije dhe pranim të rrethanave reale.
Ja, pra, disa këshilla për t’u transformuar në të rritur autonome: ndaloni së luajturi viktima, shmangni ankimet e vazhdueshme dhe lini pas të kaluarën. Vetëm duke treguar guxim dhe duke hedhur një hap drejt së panjohurës, ne mund të fillojmë të jemi zotër të jetës sonë.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
