Arti i tregimit të historive është një zakon që nga lashtësia. Qysh nga koha kur njerëzit mblidheshin rreth zjarrit për të ndarë anekdota, përralla, legjenda të mençura, këngë dhe valle, zjarri ngrohte trupin, ndërsa historitë ngrohnin shpirtin.
Tregimi i historive lejon që vetja e brendshme të dalë në pah, dhe ndarja e tyre me të tjerët pasuron si rrëfyesin ashtu edhe dëgjuesin, një shkëmbim energjie i sinqertë. Kjo është arsyeja pse roli i artistëve, shkrimtarëve, poetëve dhe edukatorëve është kaq i rëndësishëm: ata i mësojnë fëmijët të kuptojnë dhe të përjetojnë mesazhe të thella dhe simbolike përmes historive.
Leximi i historive është një lojë e mrekullueshme: na ndihmon të japim kuptim pafundësisë së gjërave që kanë ndodhur, po ndodhin dhe do të ndodhin. Romani, përralla apo tregimi i shkrirë në letër, na shpëton nga ankthi që na kaplon kur përpiqemi të kuptojmë botën reale. Ky është funksioni terapeutik i rrëfimit, arsyeja pse njerëzit, që nga fillimi i njerëzimit, kanë treguar histori, një funksion që ndajnë edhe mitet: t’u japin formë kaosit të përvojës njerëzore (Umberto Eco).
Historitë si zjarri i dimrit
Në të kaluarën, historitë tregoheshin kryesisht në mbrëmje, para gjumit, veçanërisht gjatë dimrit, koha më e përshtatshme për reflektim dhe imagjinatë. Në këtë kohë të pezulluar, mendja ushqehet më lehtë nga simbolika e historive të vlefshme: pas rrëfimit, fjetja bëhet më e qetë, ëndrrat më të gjalla, trupi më i relaksuar dhe intuitat më të pranishme. Diçka e ngjashme ndodh edhe me fëmijët sot: pas dëgjimit të një historie të përshtatshme për moshën, që përmban kuptime simbolike, ata bien në gjumë të qetë dhe me besim. Edhe të rriturit mund të përfitojnë nga kjo magji e historive, ato ushqejnë shpirtin dhe qetësojnë mendjen.
Fjalët nxisin imagjinatën, krijojnë realitetin dhe mbjellin farat e vetëdijes. Historitë e ndërtuara me kujdes dhe vetëdije mund të edukojnë fëmijët të bëhen të rritur të mençur dhe të kujdesshëm.
Historitë si fije të padukshme midis brezave
Historitë lidhin breza. Një rrëfim kalon nga një person tek tjetri, duke ndryshuar pak, duke fituar nuanca të reja dhe duke u përshtatur me çdo zë që e transmeton. Kjo nuk ka të bëjë vetëm me saktësinë e ngjarjes, por me simbolin që ajo bart: mesazhi, vlera dhe mësimi që duam t’ua lëmë brezave të ardhshëm. Zëri bëhet kështu një urë midis të kaluarës, të tashmes dhe të ardhmes, një tingull i gjallë që jeton dhe ndryshon, duke mbartur trashëgiminë shpirtërore nga një brez te tjetri.
Historitë e të afërmve tanë më të moshuar formësojnë historinë tonë: na qetësojnë, na mësojnë dhe na ndihmojnë të kuptojmë vetveten. Fëmijët e duan ripërsëritjen: çdo rrëfim duket se mbart gjithë paraardhësit e tyre, duke i mbrojtur nga frika, si ajo e jashtme, ashtu edhe ajo e brendshme.
Fuqia shëruese e rrëfimit
Të ndash një histori do të thotë të japësh një pjesë të vetes, më autentike, më të gjallë dhe më të thellë. Shpesh, ndarja e një mendimi, një pyetjeje ose një përvoje me dikë të afërt hap dyer drejt qartësisë së brendshme, intuitës dhe kreativitetit. Një rrëfim simbolik i ndjenjave tona mund të lehtësojë një barrë të madhe emocionale. Shkrimi i historive, veçanërisht kur transformon dhimbjen ose përvojat tona të thella në rrëfime, është një formë e fuqishme shërimi. Shpirti ynë lulëzon përmes imazheve: duke krijuar histori të shkruara, të kënduara apo të vizatuara, ne ushqejmë pjesët më të thella të qenies që kërkojnë të njihen dhe transformohen.
Kështu, vuajtja mund të bëhet një ujk që ulërin në hënë, gëzimi një valltare, mërzitja një mace që fle. Duke dhënë zë emocioneve, ne i japim zë shpirtit, duke e çliruar nga e pathëna, e padukshmja dhe e padashura.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
