Zbulimi hap rrugën për perspektiva të reja të parandalimit dhe trajtimit bazuar në dietë, probiotikë dhe prebiotikë, që në muajt e parë të jetës ose edhe para lindjes.
Alergjitë mund të zhvillohen që në fëmijëri, por ato mund të zhvillohen edhe në moshë madhore, në moshën 50 ose 60 vjeç. Deri më tani, mekanizmi që ndikon në ndryshueshmërinë e alergjive me kalimin e kohës ishte i paqartë. Ndonjëherë, alergjitë zgjidhen spontanisht në fëmijërinë e hershme, ndërsa të tjerat shfaqen papritmas gjatë gjithë jetës. Provat më inovative dhe të fundit tregojnë se origjina e alergjive përcaktohet vetëm pjesërisht nga gjenetika, por shkaktari është mikrobiota e zorrëve, e cila formohet që nga ngjizja e tutje dhe piqet në dy vitet e para të jetës. Kjo ndikon në programimin e sistemit imunitar, qoftë në mënyrë mbrojtëse nëse vendoset një marrëdhënie simbiotike me individin, ose negativisht nëse mikrobiota nuk është në harmoni me strehuesin, duke çuar në rritjen e ndjeshmërisë ndaj sëmundjeve alergjike në çdo fazë të jetës.
“Deri para pak vitesh, besonim se fati ynë i prirur ndaj alergjive varej ekskluzivisht nga gjenetika. Por nuk është vetëm përbërja jonë gjenetike që përcakton nëse lindim të predispozuar apo jo për të zhvilluar alergji të tilla si astma, alergjitë ushqimore dhe dermatiti atopik, të cilat jo vetëm që na prekin në fëmijëri, por mund të shfaqen për herë të parë edhe në moshë madhore, apo edhe në pleqëri. Faktori kyç në lojë është mikrobiota e zorrëve tona, një ekosistem me miliarda mikroorganizma që dikton fatin tonë klinik duke vendosur nëse dhe kur ndryshon shprehja e gjeneve që na predispozojnë ndaj sëmundjeve të tilla si alergjitë”, shpjegon Vincenzo Patella, President i Shoqërisë Italiane të Alergologjisë, Astmës dhe Imunologjisë Klinike (SIAAIC) dhe Drejtor i Njësisë së Mjekësisë së Brendshme në Autoritetin Shëndetësor të Salernos.
Mikrobiota, gjenetika dhe faktorët mjedisorë
“Mikrobiota është si një pianist që luan partiturën tonë gjenetike: nëse është në ekuilibër me mikpritësin e saj, melodia është harmonike dhe trupi funksionon mirë, por nëse shqetësohet nga faktorë të jashtëm që nuk parashikohen nga evolucioni ynë, siç është përdorimi gjithnjë e më i përhapur i prerjeve cezariane, ekspozimi i tepërt ndaj antibiotikëve, një dietë e papërshtatshme, ndotja ose stresi, melodia bëhet një tingull i mprehtë, duke rritur rrezikun e zhvillimit të alergjive”, thotë Alessio Fasano, një shkencëtar me famë botërore ndër të parët që deshifroi rolin e mikrobiotës, e cila po revolucionarizoi kuptimin e sëmundjeve alergjike. Ai është pediatër dhe gastroenterolog në Spitalin e Përgjithshëm të Massachusetts në Boston, profesor i Pediatrisë në Shkollën Mjekësore të Harvardit dhe profesor i Ushqyerjes në Shkollën e Shëndetit Publik T.H. Chan të Harvardit. “Nga kjo perspektivë, 1,000 ditët e para të jetës diktojnë ndjeshmërinë tonë për të qenë rezistentë ndaj ndryshimeve të mundshme në mikrobiomë që mund të shkaktojnë alergji gjatë gjithë jetës sonë. Për më tepër, gjatë kësaj periudhe, sa më shumë në harmoni të jetë mikrobiota me mikpritësin, aq më i ulët është rreziku i ardhshëm i zhvillimit të astmës dhe alergjive ushqimore dhe i nisjes së “marshimit alergjik” që përparon nga një predispozitë gjenetike në një sëmundje të plotë. Kjo zbulohet nga dy studime të fundit të botuara në Annals of Allergy, Asthma & Immunology dhe Gut Microbes, të cilat analizuan literaturën shkencore, duke shqyrtuar kërkimet dhe provat mbi rolin e mikrobiotës gjatë shtatzënisë dhe fëmijërisë dhe se si fazat e hershme të jetës janë thelbësore për “edukimin” e qelizave imune për të dalluar substancat e padëmshme dhe rreziqet e mundshme.”
Në veçanti, studimi mbi Mikrobet e Zorrëve, i koordinuar nga Fasano, tregon se si lloje të caktuara bakteriale luajnë një rol vendimtar në zhvillimin e tolerancës imune në 1,000 ditët e para të jetës. “Në mënyrë specifike, prania e reduktuar e Bifidobacterium dhe disa llojeve të Clostridia është shoqëruar me një rrezik më të lartë të alergjive ushqimore dhe sëmundjeve atopike. Këta mikroorganizma prodhojnë acide yndyrore me zinxhir të shkurtër, të cilat janë thelbësore për forcimin e barrierës së zorrëve dhe nxitjen e maturimit të qelizave T rregullatore (Treg), të cilat parandalojnë reagimet e papërshtatshme imune ndaj ushqimeve. Në të kundërt, fëmijët me alergji shpesh kanë një mikrobiomë të karakterizuar nga diversitet i dobët dhe një bollëk më i lartë i Enterobacteriaceae, një gjendje që nxit inflamacionin dhe humbjen e tolerancës”, shpjegon Fasano.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
