Askush nuk e meriton mbështetjen, dashurinë dhe vlerësimin tonë më shumë se ne. Nëse është e vërtetë që dashuria e parë nuk harrohet kurrë, le të kujtojmë se për të qenë vërtet i lumtur duhet së pari të mësosh të duash veten. Dashuria për të tjerët është drejtpërdrejt proporcionale me dashurinë që kemi për veten tonë. “Nuk jam i mjaftueshëm”, “Nuk kam mjaft”, “Nuk bëj mjaftueshëm”, mendime si këto rrëshqasin në mendje duke na detyruar të bëjmë zgjedhje më pak funksionale.
Pranimi i situatave jofunksionale është i barabartë me ndjenjën e destinuar që nuk meriton diçka më të mirë. Rrjedhimisht, ti pushon së luftuari, thjesht mendon se je i pavlerë dhe kjo është ajo që zakonisht ndodh në kontekste të manipulimit psikologjik: “Mendoj se kam gabuar, mendoj se e kam merituar, jam munduar ta bëj këtë me veten”.
Nëse nuk vendosim kufij, i japim tjetrit leje të na lëndojë
Shumë herë ne buzëqeshim ose “përhapim një vello të mëshirshme” nëse dikush na bën të ndihemi jo rehat, për shembull me një koment të pakëndshëm. Nëse heshtim dhe nëse e zbatojmë këtë sjellje, i dërgojmë një mesazh të qartë edhe tjetrit, sikur tërthorazi i kemi thënë “mund të mos më respektosh”. Pra, nëse nuk vendosim kufij, i japim tjetrit leje të na lëndojë. Kufijtë na mbrojnë nga mosrespektimi.
Ne duhet të respektojmë veten në vend që t’i lejojmë të tjerët të mos na respektojnë vetëm sepse duam miratimin e tyre. Duke thënë se si ndihemi ose si na bëjnë të tjerët të ndihemi, pa frikë, na lejon të zhvillojmë marrëdhënie ndërpersonale më të pjekura dhe autentike.
Çfarë imazhi kemi për veten tonë?
“Mësoni të pëlqeni veten. Ajo që mendoni për veten tuaj është shumë më e rëndësishme se ajo që mendojnë të tjerët për ju”. Me këtë citim, tashmë 2000 vjet më parë, Seneka donte të komunikonte rëndësinë e të mos ndikuarit nga gjykimi i njerëzve të tjerë dhe të mësosh të duash veten para të tjerëve. Një gabim që bëjmë shpesh është të kërkojmë dashuri, respekt, vlerësim nga njerëzit rreth nesh: na pëlqen të ndihemi të vlerësuar, të veçantë. Por pse të presim që të tjerët të na bëjnë të ndihemi të rëndësishëm? Pse t’ua jepni këtë vlerë të tjerëve?
Sa vlejmë ne? Sa mendojmë se meritojmë?
Ne nuk jemi mësuar të shikojmë brenda vetes dhe për këtë arsye përgjigjet mund të mos vijnë menjëherë, por ndërgjegjësimi se kush jemi dhe sa vlejmë, është hapi i parë për të shkuar drejt jetës që duam. Ndoshta imazhi që i kemi bërë vetes rrjedh nga disa opinione të prindërve tanë, profesorëve apo gjyshërve, dajave dhe të afërmve tanë… por askund nuk është shkruar se duhet ta mbajmë me vete përgjithmonë.
Nuk është e lehtë të heqim qafe disa etiketa që na janë ngjitur dhe ndoshta padashur. Megjithatë, është më e dhimbshme t’i mbash ato nëse merr parasysh pasojat afatgjata. Nëse askush nuk ka thënë ndonjëherë mirë, unë jam krenar për ju, kjo nuk do të thotë që ne jemi njerëz të dështuar. Nëse askush nuk na ka përqafuar ndonjëherë dhe nuk ka thënë të dua, kjo nuk do të thotë që ne nuk e meritojmë dashurinë.
Të gjithë ne meritojmë të na duan, na vlerësojnë dhe vlerësojmë, por e gjithë kjo duhet të fillojë, para së gjithash, nga ne.
Askush nuk e meriton dashurinë e tij më shumë se ai; kështu ndërtohet vetëvlerësimi, forca dhe vendosmëria. Ne jemi i vetmi person me të cilin do të duhet të bashkëjetojmë në mënyrë të pandreqshme. Të duash veten do të thotë, para së gjithash, të pranosh se kush jemi; me gabimet dhe sukseset tona, kohët tona të mira dhe ato më pak të mira. Ne e dimë se të duash veten nuk është e lehtë dhe se jemi edukuar gjithashtu me nevoja dhe përgjegjësi që duhet t’i kryejmë për të fituar njohjen shoqërore. Ne luftojmë për të fituar admirimin e të tjerëve, për t’u ndjerë të lidhur në një farë mënyre me botën.
Megjithatë, varësia nga njohja e të tjerëve na bën jashtëzakonisht të pakënaqur, gjeneron tek ne një pakënaqësi që nuk dimë ta kapërcejmë, duke qenë se bota jonë rrotullohet sipas të tjerëve.
Ne mësojmë të respektojmë veten
Ata që nuk e respektojnë veten, hapin derën e manipulimit të të tjerëve, e lejojnë veten të udhëhiqen dhe do të përfundojnë duke u ndjerë si një personazh dytësor në historinë e tyre. Kur jemi të vetëdijshëm se meritojmë më shumë se respektin e të tjerëve, ndiejmë rëndësinë e kultivimit të aspekteve të brendshme si siguria dhe vetëvlerësimi.
Një aspekt i zakonshëm i fëmijërisë dhe adoleshencës është kërkimi i miratimit, sigurisë: ne kemi nevojën ekstreme për të ndjerë dashurinë e prindërve tanë, vlerësimin e shokëve të klasës etj. Kjo përgjigje nga të tjerët na bën të ndihemi të rëndësishëm.
Duhet kuptuar se askush nuk është i përsosur; njerëzit ndonjëherë bëjnë gabime. Familjarët tanë mund të bëjnë gabime, miqtë ndonjëherë na zhgënjejnë dhe çifti nuk na ofron gjithmonë atë që kemi nevojë. Pikërisht në këto raste zbulojmë rëndësinë e “dashurisë së vetvetes”, të nxjerrjes në pah të asaj force të brendshme të përbërë nga dashuria për veten që na bën më pak të prekshëm ndaj goditjeve të ulëta të jetës.
Hapat për të kultivuar dashurinë për veten
Që nga fëmijëria na mësojnë të respektojmë të tjerët. Prindërit tanë na mësojnë të respektojmë të rriturit dhe fëmijët e tjerë, ata na thonë kur fjalët ose veprimet tona mund t’i dëmtojnë ata dhe nëse nuk respektojmë dikë, ata inkurajojnë (ndonjëherë edhe na detyrojnë) të kërkojmë falje. Megjithatë, ne harrojmë diçka të rëndësishme: respektin për veten.
Shpesh është më e natyrshme të denigrojmë ose zhvlerësojmë veten sesa të njohim cilësitë, forcat dhe aftësitë personale. Pavarësisht kësaj, kultivimi i dashurisë për veten është thelbësor për arritjen e ekuilibrit dhe afirmimin e vetvetes.
Përballë mungesës së respektit të njerëzve përreth nesh, është thelbësore të mësojmë të distancohemi. Kur largohemi nga dikush që është toksik ose diçka që rezulton toksike, ne po e duam njëri-tjetrin. Pra, që të përpiqemi të përmirësojmë veten, duhet të reflektojmë dhe të kuptojmë se kë dhe çfarë kemi rreth nesh, si i jetojmë situatat dhe çfarë ndjejmë. Duhet të pranojmë se nuk mund të na pëlqejë dhe të shkojmë mirë me të gjithë.
Burimi / https://psicoadvisor.com/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
