Secili prej nesh përballet me udhëtimin e mrekullueshëm të jetës me burimet e veta. Disa prej nesh kanë si pika të forta ashtu edhe dobësi, të cilat fillojnë të zhvillohen rreth bindjeve familjare. Kështu, në një farë mënyre, mund të themi se jemi nxënës përmes pengesave që kapërcejmë, dhe për këtë, kemi mjete të ndryshme në dispozicion.
Thelbi i asaj që jemi formohet në vitet tona të para, kur jemi të strehuar në rehatinë e familjes sonë më të ngushtë. Familja jonë na ndihmon të formësojmë atë që do të bëhemi nesër; përmes veprimeve dhe fjalëve të tyre, ato na mësojnë për botën. Falë familjeve tona, ne arrijmë ta kuptojmë botën dhe, pak nga pak, arrijmë ta njohim veten, derisa të zhvillojmë perceptimin tonë për jetën. Prandaj, përshtypja jonë për botën formohet nga ne vetë dhe nga ajo që kemi mësuar nga familjet tona.
Familja lë gjithmonë gjurmën e saj tek ne. Përmes fjalëve dhe veprimeve, ato zbulojnë besime të ndryshme specifike për secilën familje. Këto janë besime familjare, domethënë besime të trashëguara që ne i përvetësojmë. Ndonjëherë ato janë shumë të dobishme, por herë të tjera jo aq shumë, kështu që është thelbësore të vëzhgojmë se çfarë mund të mësojmë nga trashëgimia e tyre.
Besimet familjare, një shpatë me dy tehe
Trashëgimia që na lë familja jonë është shumë e rëndësishme. Ajo përbëhet nga bindjet që na i përcjellin ndërsa na tregojnë botën, bindje që ndonjëherë mbeten në nënndërgjegjen tonë dhe që, nga zakoni, i ndjekim si urdhërime. Megjithatë, ekzistojnë të gjitha llojet e besimeve që transmetohen brez pas brezi. Midis tyre ka disa që mund të na bëjnë shumë dëm. Ato janë shpata me dy tehe sepse i kemi aq të rrënjosura saqë as nuk jemi të vetëdijshëm për to dhe i ndjekim natyrshëm, edhe pse na shkaktojnë shqetësim. Disa shembuj mund të jenë fraza që na janë përsëritur pa u ndalur të shqyrtojmë implikimet e tyre, të tilla si “të gjithë burrat janë njësoj” ose “të gjitha gratë janë njësoj”. Dikush që i është mësuar kjo frazë mund ta ndjekë në mënyrë të pavetëdijshme këtë besim dhe të mos u besojë burrave ose grave në jetën e tyre të përditshme. Pra, pa e kuptuar, ne kapemi pas bindjeve të caktuara që mund të na pengojnë të kuptojmë vërtet dhe të formojmë mendimet tona rreth situatave të caktuara. Në këtë mënyrë, ne e kufizojmë veten dhe mbetemi të bllokuar me atë që kemi mësuar pa eksploruar as rrugë të reja. Tani, kjo nuk do të thotë që të gjitha bindjet janë negative, por disa me siguri janë.
Besimet familjare, duke i mbajtur rrënjët tona gjallë
Besimet e trashëguara mund të jenë gjithashtu të dobishme. Meqenëse mund të mësojmë përmes tyre, është e rëndësishme t’i mbajmë mend. Për më tepër, nëse bëhemi më të vetëdijshëm se cilat besime i pranojmë si urdhërime, mund të përballemi me besimet negative që vazhdojmë t’i ndjekim. Për më tepër, besimet familjare janë të lidhura me rrënjët tona, pasi ne i mësojmë kryesisht në fëmijëri nga rrethi ynë më i ngushtë. Megjithatë, mbani mend se kur flasim për besimet familjare, i referohemi njerëzve me të cilët keni jetuar për një pjesë të konsiderueshme të jetës suaj dhe se çdo familje është unike.
Rrënjët tona janë thelbi i vendit nga vijmë; nderimi i tyre na lejon të ecim përpara. Qoftë i mirë apo i keq, ajo që na kanë mësuar na ka lejuar të jetojmë dhe ne mund të mësojmë prej tyre çdo ditë. Kur analizojmë përvojat tona më intime, fillojmë të jemi të lirë të zgjedhim se si ta vazhdojmë rrugën tonë. Pra, sapo të rritemi, mund të vendosim se cilën rrugë duam të ndjekim. Po kështu, mund të zgjedhim se çfarë të ruajmë nga ajo që na është mësuar. Ne e mbajmë atë që duam nga rrënjët tona, dhe pavarësisht nëse jemi të vetëdijshëm për këtë apo jo, përqendrimi në to na lejon të rritemi, duke mësuar çdo ditë.
Si mund të zbulosh se cilat janë bindjet e familjes?
T’u kushtojmë vëmendje bindjeve që kemi mësuar mund të jetë jashtëzakonisht e dobishme. Në këtë mënyrë, mund t’i ruajmë ato që na sjellin dobi dhe t’i vëmë në dyshim ato që kemi përvetësuar pa analiza paraprake. Ndërsa mund të përfitojmë nga të gjitha, zgjedhja e atyre që janë më të dobishme do të çojë në mirëqenie më të madhe. Merrni në konsideratë idetë e mëposhtme për të identifikuar bindjet familjare:
Njih veten. Arti i vetëdijes na lejon të kuptojmë reagimet, mendimet dhe ndjenjat tona. Pasi t’i kuptojmë ato, do të jemi më afër bindjeve tona, sepse ato janë pjesë e asaj që jemi.
Reflektoni. Të konsideroni diçka me kujdes dhe me maturi do të na lejojë të jemi më të vetëdijshëm për bindjet tona.
Bëni një listë. Renditja e bindjeve tuaja do t’ju ndihmojë t’i shihni ato në një dritë të ndryshme, më të vetëdijshme. Pasi ta keni bërë listën, mund të merrni në konsideratë strategji për të përmirësuar ato bindje që po ju shkaktojnë dëm. Gradualisht mund të përfshini bindje të reja që nuk i kishit marrë në konsideratë më parë.
Kushtojini vëmendje frazave tipike. Nëse jeni të pranishëm në atë moment, do të vini re frazat që familja juaj përdor shpesh – aty qëndrojnë të dhënat për bindjet e tyre!
Çfarë paragjykimesh keni? Pas paragjykimeve mund të fshihet një besim; është thelbësore të jesh i vetëdijshëm për to.
Mos harroni se disa besime janë jashtëzakonisht pasuruese dhe rrisin mirëqenien e atyre që i ndjekin ato. Nuk ka asgjë më të mrekullueshme sesa të dimë se çfarë është e mirë për ne dhe ta mbajmë atë në jetën tonë.
Megjithatë, nuk ka të bëjë vetëm me identifikimin e bindjeve; nëse ato janë negative, është gjithashtu e rëndësishme t’i transformoni ato për të shmangur shqetësimin. Guxoni ta sillni të pavetëdijshmen në vetëdije dhe të ndryshoni atë që po ju dëmton.
Përfitimet e të mësuarit nga trashëgimia e besimeve familjare
Mund të përfitojmë duke mësuar rreth trashëgimisë që na ka lënë familja jonë nëpërmjet bindjeve të tyre. Vëreni përparësitë që mund të presim.
Çlirohuni nga aspektet e pavetëdijshme që ju dëmtojnë.
Rritni mirëqenien tuaj.
Ajo rrit harmoninë.
Rrit njohuritë.
Përmirësoni mënyrën se si lidheni me të tjerët.
Kapni këtu dhe tani.
Gjetja e së vërtetës suaj.
Çlirohuni nga paragjykimet.
Besimet familjare mund të na çojnë aq larg sa i lejojmë. Ato mund të na ndihmojnë të arrijmë qëllimet tona kur ofrojnë perspektiva të mrekullueshme për jetën dhe si të përballemi me sfidat, por gjithashtu mund të na çojnë në rrugë të gabuar kur janë toksike. Varet nga ne të vendosim se çfarë të ndjekim dhe çfarë të braktisim. Megjithatë, është e rëndësishme t’i kushtojmë vëmendje këtyre modeleve, sepse meqenëse ato shpesh janë të pavetëdijshme, do të jenë të vështira për t’u transformuar nëse nuk jemi të vetëdijshëm për to. Ne mund të pësojmë një transformim të jashtëzakonshëm të trashëgimisë që na ka lënë familja jonë duke kuptuar se na ka siguruar një mënyrë për të qenë në jetë dhe për të kuptuar botën, dhe se ne mund ta përqafojmë atë ose të distancohemi prej saj në varësi të faktit nëse na shkakton apo jo shqetësim.
Nëse i shohim bindjet familjare si sjellje të mësuara , do të jetë më e lehtë t’i pranojmë ato. Guxoni të gërmoni thellë brenda vetes për të gjetur ato bindje që i keni shndërruar në urdhërime. Reflektoni dhe transformoni botën tuaj të brendshme të mësuar në një perspektivë të mrekullueshme dhe më të vetëdijshme. Bëjeni!
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
