FB

December 7, 2022 | 11:00

Bota në rrezik: Kromozomi mashkullor në zhdukje

Kromozom Y po humbet 5 gjene çdo milion vjet dhe rrezikon të zhduket nëse nuk ndryshon trajektoren. Kjo sjell dhe humbjen e meshkujve si dhe mundësinë e riprodhimit .

Njerëzit dhe shumica e gjitarëve të tjerë kanë dy kromozome të veçanta seksuale që përcaktojnë gjininë e një të sapolinduri, X dheY . Me kombinimin XX lindni femra, ndërsa me kombinimin XY lindin meshkuj. Kromozomi Y është më i vogël se tjetri (përmban vetëm pesëdhjetë gjene në krahasim me 900 të X) dhe në rrjedhën e evolucionit tonë po kalon nëpër një proces misterioz në një normë humbjeje prej rreth 5 gjenesh për çdo milion vjet. Besohet se të dy ishin dikur të njëjtë, siç është rasti në platypus australiane.

Një llogaritje e thjeshtë matematikore sugjeron se në 11 milion vjet kromozomi mund të zhduket krejtësisht, dhe me të gjeni themelor SRY që aktivizon rrugën gjenetike në bazë të lindjes së meshkujve, nga ana e nisur nga gjeni SOX9. Me fjalë shumë të thjeshta, ne po rrezikojmë zhdukjen.

Spas ekspertëve, mendohet se ka shpresë për Homo sapiens. Ata mund të zhvillojmë një gjen të ri seksual që mund të lindë meshkuj. Mund të duket një rrugë e pazakontë, megjithatë në natyrë ka ndodhur tashmë që kafshët kanë humbur kromozomin Y gjatë evolucionit të tyre dhe nuk janë zhdukur. Ky është rasti I minjve të molit të Evropës Lindore dhe miut japonez amami spiny (Tokudaia osimensis), dy specieve të rrezikuara që kanë humbur si kromozomin Y, ashtu edhe gjenin SRY në të.

Por si mbijetuan deri më sot? Pas vitesh studimesh, kërkimet e reja të kryera mbi miun spiny japonez kanë gjetur kohët e fundit një përgjigje për këtë pyetje shkencore magjepsëse: shumica e gjeneve të pranishme në kromozomin Y janë zhvendosur në një kromozom tjetër, ndërsa X është ruajtur, siç është specifikuar nga profesor Graves.

 

 

 

Burimi/Fanpage.it

© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.

MARKETINGU:
Agjente Marketingu:
Erinda Topi: 0688019400
E-mail: [email protected]

© Revista Psikologjia. Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.

To Top